Soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

- Giải thích đề bài và cho biết đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì?

Đề bài yêu cầu thuyết minh về đối tượng là con trâu, phạm vi thuyết minh là "làng quê Việt Nam".

- Theo em vấn đề này cần trình bày những gì?

• Con trâu ở làng quê Việt Nam: Gắn bó lâu đời trong sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp với người nông dân Việt Nam, giúp người nông dân cày bừa.
• Hình ảnh con trâu trong công việc làm nông: Trâu gò lưng kéo cày, chân sục sâu dưới bùn, bì bõm dưới nước,...  
• Một số lễ hội với con trâu: Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn - Hải Phòng, lễ đâm trâu của các đồng bào Tây Nguyên.
• Con trâu với tuổi thơ của nhiều người: em bé ngồi trên lưng trâu, trâu gặm cỏ trên đồng, trâu đầm trên bãi, ven sông,...
• ...

Em có thể sử dụng những ý sau cho bài thuyết minh của mình:

- Giới thiệu chung về loài trâu trên toàn thế giới

- Miêu tả về loài trâu ở Việt Nam

- Tập tính sinh trưởng của trâu ở Việt Nam

- Người nông dân Việt Nam nuôi trâu để làm gì?

- Con trâu ở làng quê Việt Nam (hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam):

Trên cánh đồng rộng mênh mông thấp thoáng đâu đó bóng dáng dăm ba con trâu đang thung thăng gặm cỏ.

- Con trâu trong việc làm ruộng (sớm hôm gắn bó với người nông dân):

Từng tấc đất được xới lên đều tăm tắp bằng sự chăm chỉ của chú trâu và bác nông dân.

- Con trâu trong một số lễ hội:

Trước khi vào thi đấu, trâu của mỗi làng đều được chăm sóc rất cẩn thận, con nào con nấy béo khỏe, cái sừng cong vút, da đen bóng, lông mượt mà.

- Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn:

Trong ký ức tuổi thơ của nhiều người Việt Nam không thể nào quên được hình ảnh khi những ánh nắng hoàng hôn dần buông xuống phía chân trời, lũ trẻ lại hò hét nhau lùa đàn trâu của mình về nhà, tiếng cười tiếng nói râm ran cả một góc trời.

"Con trâu là đầu cơ nghiệp" - Chính vì vậy mà người ta cũng ý thức được việc chăm sóc con trâu của riêng nhà mình nhưng trâu tham gia lễ hội lại được chăm sóc kỹ càng hơn. Trâu đem đi chọi phải được tuyển chọn cẩn thận, thường phải là những con có mình dài và to, lông đen tuyền, sừng hướng tiền, chân to, mắt nhỏ và nhô nom tựa ốc loa, móng khép, đuôi chấm kheo. Trâu có 2 hai thiều giữa trán lại càng tốt. Để có được thể trạng tốt nhất, trâu chọi cần một chế độ thức ăn khác so trâu thường kéo cày. Bí quyết mà nhiều người truyền tai nhau là cho trâu ăn mật mía, bổ sung B1, thậm chí uống cả bia.

- Giải thích đề bài và cho biết đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì?

Đề bài yêu cầu thuyết minh về đối tượng là con trâu, phạm vi thuyết minh là "làng quê Việt Nam".

- Theo em vấn đề này cần trình bày những gì?

• Giới thiệu vai trò và vị trí của con trâu trong đời sống của người nông dân Việt Nam.
• Con trâu đối với con người: Đối với người nông dân ngày xưa, trẻ em chăn trâu,...
• Vai trò của con trâu trong nông nghiệp.
• Con trâu là nguồn cung cấp thức ăn, làm đồ trang trí, làm trống,...
• Những lễ hội chọi trâu ở Việt Nam

Em có thể sử dụng những ý sau cho bài thuyết minh của mình:

- Giới thiệu chung về loài trâu trên toàn thế giới

- Miêu tả về loài trâu ở Việt Nam

- Tập tính sinh trưởng của trâu ở Việt Nam

- Người nông dân Việt Nam nuôi trâu để làm gì?

- Con trâu ở làng quê Việt Nam (hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam):

Trên cánh đồng, những con trâu đang gặm cỏ.

- Con trâu trong việc làm ruộng (sớm hôm gắn bó với người nông dân):

Dưới sự chỉ huy của bác nông dân, con trâu đang lầm lũi tiến về phía trước, để lại sau nó những đường cày thẳng tắp.

- Con trâu trong một số lễ hội:

Con trâu làng tôi cử đi thi hội chọi trâu là con to béo, khỏe mạnh nhất; đặc biệt là đôi sừng vừa to chắc.

- Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn:

Tuổi thơ của tôi là những buổi chiều hè ngồi vắt vẻo trên lưng trâu mà chơi đùa cùng đám bạn.

Ai bảo chăn trâu là khổ?

Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao.

Tuổi thơ của tôi là những buổi chiều hè ngồi vắt vẻo trên lưng trâu mà chơi đùa cùng đám bạn. Trâu nhà tôi to khỏe nhưng lại rất hiền lành, tôi thích nhất là sờ vào hai cái sừng hình lưỡi liềm của nó. Trên lưng trâu, chúng tôi chơi không ít trò, nào thổi sáo, nào thả diều. Có thể nói, chúng tôi ngồi trên lưng trâu mà lớn lên. Những năm tháng tuổi thơ đẹp đẽ ấy, cả đời này tôi sẽ không bao giờ quên.

- Giải thích đề bài và cho biết đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì?

Đề bài yêu cầu thuyết minh về đối tượng là con trâu, phạm vi thuyết minh là "làng quê Việt Nam".

- Theo em vấn đề này cần trình bày những gì?

- Với đề bài này, chúng ta cần vận dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh để trình bày vấn đề. Cụ thể có thể tham khảo dàn ý sau:

a. Mở bài: Giới thiệu chung về con trâu và mối quan hệ với làng quê Việt Nam.

b. Thân bài:

- Nguồn gốc, đặc điểm của con trâu ở Việt Nam:

• Trâu Việt Nam thuộc nhóm trâu đầm lầy, có nguồn gốc từ trâu rừng được thuần hóa nhiều thế hệ.
• Miêu tả đặc điểm của con trâu thường thấy ở làng quê Việt Nam: Lông, da, đầu, sừng, đuôi,...
• Tập tính của con trâu: Thích tắm đầm lầy, mỗi năm chỉ đẻ từ một đến hai lứa, mỗi lứa thường chỉ có một con,...

- Vai trò của con trâu trong đời sống người nông dân Việt:

• Trâu giúp người nông dân cày bừa, làm ruông đã đi vào ca dao tục ngữ, ví dụ như: Con trâu đi trước cái cày theo sau; trên đồng cạn dưới đồng sâu – Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa;...
• Cung cấp thực phẩm; cung cấp nguyên liệu trong ngành thuộc da, làm đồ trang trí (sừng để làm đồ mĩ nghệ), làm trống,...
• Tuổi thơ của nhiều trẻ em Việt Nam với việc chăn trâu, cắt cỏ, thổi sáo, thả diều,...

- Những lễ hội ở Việt Nam có con trâu và ý nghĩa của những lễ hội này:

• Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn – Hải Phòng.
• Lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên.
• Được lấy làm biểu tượng của Sea Game 22 năm 2003 lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.

c. Kết bài:

  Nêu suy nghĩ của mình về con trâu trong đời sống hiện nay.

Em có thể sử dụng những ý sau cho bài thuyết minh của mình:

- Giới thiệu chung về loài trâu trên toàn thế giới: Ngành, lớp, bộ, họ, chi, loài của con trâu.

- Miêu tả về loài trâu ở Việt Nam: Da, lông, đầu, đuôi, sừng,...

- Tập tính sinh trưởng của trâu ở Việt Nam: Bao gồm các giai đoạn phát triển và sinh sản.

- Người nông dân Việt Nam nuôi trâu để làm gì: Làm sức kéo, thực phẩm, chế tạo đồ vật trang trí trong nhà,...

- Con trâu ở làng quê Việt Nam (hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam):

Lẫn trong cánh đồng lúa đương thì con gái xanh ngắt, mượt như nhung là bóng dáng những chú trâu đang gặm cỏ.

- Con trâu trong việc làm ruộng (sớm hôm gắn bó với người nông dân):

Sáng sớm, khi ánh nắng ban mai vừa ló rạng, người nông dân đã vội vã lùa trâu ra ruộng, cả người và trâu đều ngập trong bùn đất nhưng vẫn không ngừng tiến về phía trước, hi vọng vài tuần sau màu xanh sẽ phủ kín nơi đây.

- Con trâu trong một số lễ hội:

Lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn - Hải Phòng nổi tiếng khắp miền Bắc, những con trâu được mang đến đây đều được tuyển chọn kỹ lưỡng, con nào da cũng đen bóng, cặp sừng cong vút toát lên vẻ khỏe mạnh vốn có.

- Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn:

Ngày còn bé, đám trẻ khắp xóm thường dắt trâu nhà mình ra triền đê đầy cỏ xanh mát, khi chúng ăn no cái bụng căng tròn cũng là lúc chúng tôi được vui chơi thoải mái. 

Trâu ơi! Ta bảo trâu này!

Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta.

Cấy cày vốn nghiệp nông gia,

Ta đây trâu đấy ai mà quản công!

Bao giờ cây lúa trổ bông,

Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn.

Hình ảnh người nông dân và con trâu từ lâu đã in sâu vào tâm trí của mỗi người dân Việt Nam. Sáng sớm, khi ánh nắng ban mai vừa ló rạng, người nông dân đã vội vã lùa trâu ra ruộng, cả người và trâu đều ngập trong bùn đất nhưng vẫn không ngừng tiến về phía trước, hi vọng vài tuần sau màu xanh sẽ phủ kín nơi đây. Ngay cả khi ngày nay, khi nền nông nghiệp đang dần được cơ giới hóa thay thế cho sức trâu sức bò, thì những hình ảnh đó vẫn không thể xóa nhòa. Vì sao ư? Vì chúng đã trở thành biểu tượng của nền nông nghiệp Việt Nam từ rất lâu rồi.

Xem thêm: Soạn bài Tuyên bố thế giới về sự sống còn, quyền được bảo vệ và phát triển của trẻ em