I - DÀN Ý BÀI VĂN THUYẾT MINH
1. Bố cục ba phần của một bài làm văn và nhiệm vụ của mỗi phần.
Trả lời:
a. Mở bài: Giới thiệu nội dung bài viết (tuỳ theo từng thể loại mà xác định nội dung cần giới thiệu).
b. Thân bài: Lần lượt thực hiện các yêu cầu trọng tâm: Kể chuyện, biểu cảm, miêu tả hay nghị luận...
c. Kết bài: Khái quát vấn đề hay nêu cảm xúc, suy nghĩ trước câu chuyện kể hoặc đối tượng miêu tả.
2. Bố cục ba phần có phù hợp với đặc điểm của bài văn thuyết minh không? Vì sao?
Trả lời:
Phù hợp. Bởi lẽ văn bản thuyết minh là kết quả của thao tác làm văn. Cũng có lúc người viết phải miêu tả, nêu cảm xúc và trình bày sự việc.
3. So sánh phần mở bài và kết bài của văn tự sự thì văn bản thuyết minh có những điểm tương đồng và khác biệt nào?
Trả lời:
* Mở bài:
+ Điểm giống nhau là: cùng có chức năng giới thiệu.
+ Khác nhau:
- Mở bài trong văn bản tự sự yêu cầu giới thiệu thời gian, địa điểm xảy ra câu chuyện, giới thiệu nhân vật chính, góc nhìn (người chứng kiến)
- Mở bài trong văn thuyết minh giới thiệu đối tượng, mục đích thuyết minh.
* Kết bài:
+ Điểm giống nhau: phần cuối của nội dung chính
+ Điểm khác nhau:
- Văn bản tự sự: là suy nghĩ, cảm xúc khi kết thúc câu chuyện.
- Văn bản thuyết minh: chừng nào người đọc cảm thấy tiếp nhận hết được những thông tin của đối tượng.
4. Các trình tự sắp xếp (cho phần thân bài) dưới đây (mục 1.4 SGK trang 169) có phù hợp với văn bản thuyết minh không? Vì sao?
Trả lời: Ba loại trình tự không phù hợp với văn bản thuyết minh. Vì:
- Trình tự thời gian phù hợp với văn tự sự hơn.
- Trình tự không gian phù hợp với văn miêu tả hơn.
- Trình tự nhận thức phù hợp với văn nghị luận hơn.
Riêng trình tự chứng minh - phản bác rất cần phải lập luận để thuyết phục người nghe (người đọc).