1. Đọc truyện An Dương Vương và Mị Châu, Trong Thủy, trả lời các câu hỏi (SGK, tr.62)
a. Tác giả dân gian kể chuyện gì?
b. Theo anh chị, có thể coi sự việc và các chi tiết trên là những sự việc, chi tiết tiểu biểu không, vì sao?
Trả lời:
a. Truyện kể về:
- Công cuộc xây dựng và làm mất nước trong thời đại của vua An Dương Vương. Tác giả nhấn mạnh tinh thần cảnh giác và phê phán tính chủ quan trong việc cai trị đất nước. Bên cạnh đó, truyện còn đề cập đến tình cảm gia đình:
Tình cha- con: An Dương Vương rất thương Mị Châu nhưng vẫn phải đau đớn rút kiếm chém Mị Châu để giữ trọn lòng tự trọng với đất nước.
- Tình vợ chồng: Mị Châu- Trọng Thủy là mối tình ngang trái, dù là đối thủ những giữa họ đã xuất hiện tình cảm sâu nặng.
b. Đó là sự việc tiêu biểu bởi:
- Hai chi tiết mở ra bước ngoặc mới, sự kiện mới trong câu chuyện. Nếu thiếu những chi tiết này câu chuyện sẽ đi vào ngõ cụt, trở nên kém hấp dẫn. Ví dụ nếu Trọng Thủy không than phiền thì tác giả dân gian khó mà miêu tả chi tiết Trọng Thủy theo dấu lông ngỗng cất quân sang đánh Âu Lạc giành thắng lợi. Câu chuyện giảm sự hấp dẫn, còn đâu là bi tình sử Mị Châu - Trọng Thủy, còn đâu là thái độ của tác giả dân gian với hai nhân vật này.
2. Chọn kể một vào chi tiết về người con trai của lão Hạc.
Trả lời:
Có thể kể các chi tiết:
- Anh con trai về, nghe ông giáo kể về cha.
● Lão Hạc đau khổ khi phải bán chú chó vàng
● Lão Hạc phải ăn củ chuối, sung luộc để sống.
● Lão Hạc bòn tiền gửi ông giáo để lo việc tang ma.
● Cái chết đau đớn đầy tự trọng của Lão Hạc.
● Ông giáo trao kỷ vật cho cậu con trai.
- Cùng ông giáo, anh con trai xúc động ra viếng mộ cha.
● Nói với cha về những năm tháng vất vả của đời mình.
● Ân hận vì đã bỏ ra đi.
● Hứa với cha sẽ sống sao cho xứng đáng với sự hi sinh của cha.
- Anh con trai lão Hạc gửi lại ông giáo những di vật và ra đi.
● Cảm ơn ông giáo vì đã quan tâm giúp đỡ cha mình.
● Kể cho ông giáo biết anh đã giác ngộ và là một người cách mạng.
● Xin gửi lại ông giáo những kỷ vật của cha để lại tiếp tục ra đi chiến đấu.
● Hứa hẹn ngày về.
3. Từ những việc làm trên, anh (chị) hãy nêu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự.
Trả lời:
- Xác định mục đích của việc lựa chọn (để kể lại, để làm bài văn tự sự nhằm nêu ra dẫn chứng chứng mình cho một sự việc nào đó)
- Xác định đề tài của văn bản: Kể về tình cảm gia đình, trải nghiệm bản thân,..
- Dự kiến cốt truyện
● Cốt truyện truyền thống, thường gồm các phần: Trình bày, khai đoạn (thắt nút), phát triển, đỉnh điểm (cao trào) và kết thúc (mở nút).
● Cốt truyện phóng khoáng kiểu hiện đại: Là cốt truyện không theo logic kể trên, có thể đảo lộn hoặc thiếu một phần nào đó hoặc cốt truyện chỉ để miêu tả những dòng cảm xúc.
- Cuối cùng ta hãy chia cốt truyện thành các đoạn, mỗi đoạn chọn một vài sự việc, chi tiết tiêu biểu nổi bật.