CÁCH THỰC HIỆN HÀNH ĐỘNG NÓI
Câu 1. Đánh số thứ tự trước mỗi câu trần thuật trong đoạn trích dưới đây. Xác định mục đích nói của những câu ấy bằng cách đánh dấu (+) vào ô thích hợp và dấu (-) vào ô không thích hợp theo bảng dưới.
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. (2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. (3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm. (4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày. (5) Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
Trả lời:
| Câu Mục đích | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
| Hỏi | – | – | – | – | – |
| Trình bày | + | + | + | – | – |
| Điều khiển | – | – | – | + | + |
| Hứa hẹn | – | – | – | – | – |
| Bộc lộ cảm xúc | – | – | – | – | – |
Câu 2. Lập bảng trình bày quan hệ giữa các kiểu câu với những kiểu hành động nói.
Trả lời:
Tham khảo bảng sau.
| Kiểu câu Mục đích | Nghi vấn | Cầu khiến | Cảm thán | Trần thuật |
| Hỏi | + | – | – | – |
| Trình bày | – | – | – | + |
| Điều khiển | – | + | – | – |
| Hứa hẹn | – | + | – | – |
| Bộc lộ cảm xúc | – | – | + | – |
Chú thích: Dấu (+) dùng để chỉ mục đích chính, chức năng chính mà kiểu câu biểu đạt. Dấu (-) dùng để chỉ những mục đích gián tiếp mà kiểu câu có thể biểu đạt.