Soạn bài Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm

- Bài thơ gồm 3 khúc, mỗi khúc lại được tạo thành từ 2 khổ thơ, trong đó bắt đầu bằng lời của tác giả và kết thúc bằng tiếng hát ru của người mẹ.

- Điều này thể hiện sự lặp lại, biểu hiện rõ sự phát triển trong ý của 3 khúc hát ru. Nhịp điệu được lặp đi lặp lại tạo cảm giác như bàn tay vô hình đang đong đưa chiếc nôi ru em bé ngủ thật say. Cách ngắt nhịp như vậy cũng tạo ra giai điệu riêng cho bài thơ, thể hiện tình cảm vô bờ ngày một lớn của mẹ dành cho đứa con của mình. Người mẹ mong rằng con có thể lớn lên khỏe mạnh, trở thành một người tốt.

Chân dung người mẹ Tà Ôi được tác giả khắc họa qua nhiều khía cạnh, giúp người đọc hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần kiên cường của nhân dân ta trong những năm kháng chiến triền miên:

Công việc: người mẹ đã phải làm việc rất vất vả dưới cái nắng gắt để có thể nuôi con khôn lớn, sản xuất lương thực cho chú bộ đội ở tiền tuyến. Chi tiết này không chỉ thể hiện sự cực khổ trong công việc người mẹ Tà Ôi mà nó còn nói lên tình yêu quê hương đất nước của con người Việt Nam. 

- Công việc lao động: giã gạo nuôi chú bộ đội

- Công việc chiến đấu: địu con đi giành trận cuối

Tình yêu của mẹ:

- Người mẹ Tà Ôi địu con trên lưng, lên đồng làm việc

- Dù làm việc cực khổ nhưng mẹ vẫn không thấy mệt vì đã có con bên cạnh

Hai câu thơ được liên kết với nhau qua phép so sánh và ẩn dụ đầy tinh tế. 

Câu 1: Câu thơ đã sử dụng hình ảnh vô cùng thân thuộc đối với mỗi con người, đặc biệt là người nông dân. Mặt trời ở đây là mặt trời của thiên nhiên, đóng vai trò không thế thiếu trong sự sống của con người, mặt Trời mang lại ánh sáng, những tia nắng ấm áp giúp sưởi ấm và giúp con người lao động, cây cối phát triển. 

Câu 2: Câu thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ sâu sắc. Nếu ở câu trên Mặt Trời mang lại ánh nắng sưởi ấm và đem lại sự sống cho vạn vật trên đời thì ở câu này đứa con chính là mặt trời của mẹ. Con chào đời giúp mẹ có thêm động lực để lao động, để làm việc mỗi ngày, đứa con chính là niềm hạnh phúc của mẹ.

- Qua những lời ru nhịp nhàng, người mẹ đã thể hiện tình cảm thiêng liêng của mình cho con, Lời ru giúp đứa trẻ ngủ ngoan trên lưng mẹ, đồng thời cũng là những nỗi lòng mà mẹ muốn bày tỏ với con. Lời ru của mẹ tạo cảm giác thân thuộc và an toàn, đứa trẻ như được che chở bởi bàn tay âu yếm của mẹ. Nhờ có khúc hát ru, con lớn lên khỏe mạnh và trở thành người công dân tốt.

- Ngoài ra, tình yêu của mẹ còn được thể hiện qua nhiều chi tiết trong câu hát ru:

+ Người mẹ Tà Ôi mong rằng mai sau con lớn lên khỏe mạnh

+ Người mẹ hát về tương lai no ấm đủ đầy của buôn làng

+ Cuối cùng, người mẹ ước được gặp bác Hồ.

Tình yêu thương con của người mẹ gắn liền với tình yêu quê hương đất nước. Những tình cảm thiêng liêng này hòa chung làm một tạo ra động lực giúp mẹ lao động sản xuất, đồng thời âm thầm chiến đấu chống lại bọn giặc xâm lược.

Cách ngắt nhịp: có sự lặp lại, nhịp nhàng và nhẹ nhàng như lời hát ru

Ý nghĩa:

- Tình mẫu tử thiêng liêng 

- Mong muốn của người mẹ dành cho đứa bé, mong con sau này khỏe mạnh và trở thành người tốt

Công việc: người mẹ đã phải làm việc rất vất vả dưới cái nắng gắt để có thể nuôi con khôn lớn, sản xuất lương thực cho chú bộ đội ở tiền tuyến. Chi tiết này không chỉ thể hiện sự cực khổ trong công việc người mẹ Tà Ôi mà nó còn nói lên tình yêu quê hương đất nước của con người Việt Nam. 

- Công việc lao động: giã gạo nuôi chú bộ đội

- Công việc chiến đấu: địu con đi giành trận cuối

Tình yêu của mẹ:

- Người mẹ Tà Ôi địu con trên lưng, lên đồng làm việc

- Dù làm việc cực khổ nhưng mẹ vẫn không thấy mệt vì đã có con bên cạnh

Hai câu thơ được liên kết với nhau qua phép so sánh và ẩn dụ đầy tinh tế. 

Câu 1: Mặt trời ở đây là mặt trời của thiên nhiên, đóng vai trò không thế thiếu trong sự sống của con người, mặt Trời mang lại ánh sáng, những tia nắng ấm áp giúp sưởi ấm và giúp con người lao động, cây cối phát triển. 

Câu 2: Nếu ở câu trên Mặt Trời mang lại ánh nắng sưởi ấm và đem lại sự sống cho vạn vật trên đời thì ở câu này đứa con chính là mặt trời của mẹ. Con chào đời giúp mẹ có thêm động lực để lao động, để làm việc mỗi ngày, đứa con chính là niềm hạnh phúc của mẹ.

- Qua những lời ru nhịp nhàng, người mẹ đã thể hiện tình cảm thiêng liêng của mình cho con, Lời ru giúp đứa trẻ ngủ ngoan trên lưng mẹ, đồng thời cũng là những nỗi lòng mà mẹ muốn bày tỏ với con. Nhờ có khúc hát ru, con lớn lên khỏe mạnh và trở thành người công dân tốt. Ngoài ra, tình yêu của mẹ còn được thể hiện qua nhiều chi tiết trong câu hát ru.

Tình yêu thương con của người mẹ gắn liền với tình yêu quê hương đất nước. Những tình cảm thiêng liêng này hòa chung làm một tạo ra động lực giúp mẹ lao động sản xuất, đồng thời âm thầm chiến đấu chống lại bọn giặc xâm lược.

Yếu tố miêu tả góp phần làm sống động bức tranh cuộc sống của người dân những năm kháng chiến:

- Họ ngày ngày làm việc để sản xuất ra lúa gạo nhằm tiếp tế cho quân ta

- Họ căm thù giặc, sẵn sàng chiến đấu bất cứ lúc nào.

- Bài thơ gồm 3 khúc, mỗi khúc lại được tạo thành từ 2 khổ thơ, trong đó bắt đầu bằng lời của tác giả và kết thúc bằng tiếng hát ru của người mẹ.

- Điều này thể hiện sự lặp lại, biểu hiện rõ sự phát triển trong ý của 3 khúc hát ru. Nhịp điệu được lặp đi lặp lại tạo cảm giác như bàn tay vô hình đang đong đưa chiếc nôi ru em bé ngủ thật say. Cách ngắt nhịp như vậy cũng tạo ra giai điệu riêng cho bài thơ, thể hiện tình cảm vô bờ ngày một lớn của mẹ dành cho đứa con của mình. Người mẹ mong rằng con có thể lớn lên khỏe mạnh, trở thành một người tốt.

Chân dung người mẹ Tà Ôi được tác giả khắc họa qua nhiều khía cạnh, giúp người đọc hình dung được cuộc sống gian khổ và tinh thần kiên cường của nhân dân ta trong những năm kháng chiến triền miên:

Công việc: người mẹ đã phải làm việc rất vất vả dưới cái nắng gắt để có thể nuôi con khôn lớn, sản xuất lương thực cho chú bộ đội ở tiền tuyến. Chi tiết này không chỉ thể hiện sự cực khổ trong công việc người mẹ Tà Ôi mà nó còn nói lên tình yêu quê hương đất nước của con người Việt Nam. 

- Công việc lao động: giã gạo nuôi chú bộ đội

- Công việc chiến đấu: địu con đi giành trận cuối

Tình yêu của mẹ:

- Người mẹ Tà Ôi địu con trên lưng, lên đồng làm việc

- Dù làm việc cực khổ nhưng mẹ vẫn không thấy mệt vì đã có con bên cạnh

=> Hình ảnh người mẹ Tà Ôi là đại diện cho những người phụ nữ nước ta trong những năm kháng chiến gian khổ. Họ ra đồng làm việc để sản xuất lương thực nuôi sống gia đình và việc trợ cho tiền tuyến, không chỉ vậy họ còn rất yêu thương con cái và luôn chăm lo cho gia đình, song song với đó là tình yêu quê hương mãnh liệt. Họ luôn mơ về một ngày đất nước tự do và luôn tin tưởng Đàng sẽ làm được điều ấy.

Hai câu thơ được liên kết với nhau qua phép so sánh và ẩn dụ đầy tinh tế. 

Câu 1: Câu thơ đã sử dụng hình ảnh vô cùng thân thuộc đối với mỗi con người, đặc biệt là người nông dân. Mặt trời ở đây là mặt trời của thiên nhiên, đóng vai trò không thế thiếu trong sự sống của con người, mặt Trời mang lại ánh sáng, những tia nắng ấm áp giúp sưởi ấm và giúp con người lao động, cây cối phát triển. 

Câu 2: Câu thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ sâu sắc. Nếu ở câu trên Mặt Trời mang lại ánh nắng sưởi ấm và đem lại sự sống cho vạn vật trên đời thì ở câu này đứa con chính là mặt trời của mẹ. Con chào đời giúp mẹ có thêm động lực để lao động, để làm việc mỗi ngày, đứa con chính là niềm hạnh phúc của mẹ.

- Qua đây, ta có thể thấy được:

+ Đối với người mẹ, đứa con là một báu vật

+ Tình yêu thương con vô bờ của người mẹ

- Qua những lời ru nhịp nhàng, người mẹ đã thể hiện tình cảm thiêng liêng của mình cho con, Lời ru giúp đứa trẻ ngủ ngoan trên lưng mẹ, đồng thời cũng là những nỗi lòng mà mẹ muốn bày tỏ với con. Lời ru của mẹ tạo cảm giác thân thuộc và an toàn, đứa trẻ như được che chở bởi bàn tay âu yếm của mẹ. Nhờ có khúc hát ru, con lớn lên khỏe mạnh và trở thành người công dân tốt.

- Ngoài ra, tình yêu của mẹ còn được thể hiện qua nhiều chi tiết trong câu hát ru:

+ Người mẹ Tà Ôi mong rằng mai sau con lớn lên khỏe mạnh

+ Người mẹ hát về tương lai no ấm đủ đầy của buôn làng

+ Cuối cùng, người mẹ ước được gặp bác Hồ.

Tình yêu thương con của người mẹ gắn liền với tình yêu quê hương đất nước. Những tình cảm thiêng liêng này hòa chung làm một tạo ra động lực giúp mẹ lao động sản xuất, đồng thời âm thầm chiến đấu chống lại bọn giặc xâm lược.

Yếu tố miêu tả góp phần làm sống động bức tranh cuộc sống của người dân những năm kháng chiến:

- Họ ngày ngày làm việc để sản xuất ra lúa gạo nhằm tiếp tế cho quân ta

- Họ căm thù giặc, sẵn sàng chiến đấu bất cứ lúc nào.