Soạn bài Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng

a.

Trong câu thơ "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo"(Nguyễn Khuyến - Thu điếu)

- Từ "lá" được sử dụng theo nghĩa gốc, chỉ bộ phận thường ở trên ngọn hay cành cây, mỏng, màu xanh

b.

Trong tiếng Việt, từ "lá" còn được dùng theo nghĩa chuyển

- Lá phối, lá gan, lá lách,.. chỉ bộ phận của cơ thể con người

- Lá thư, lá đơn, lá bài,.. chỉ những vật làm bằng giấy

- Lá buồm, lá cờ,.. những vật được làm bằng vải

Cơ sở và hình thức chuyển nghĩa: Có nét tương đồng với nhau về hình dạng, tính chất

Hắn có một "chân" trong hội đồng quản trị của công ty này.

Một mình tôi nuôi năm "miệng" ăn

Buổi lễ tuyên dương những "gương mặt"thanh niên tiêu biểu của năm.

Đội tuyển bóng chuyền Trung Quốc có một "tay" đập vô cùng xuất sắc.

Các từ chỉ vị giác có khả năng chuyển sang chỉ đặc điểm của âm thanh (giọng nói), chỉ tính chất của tình cảm, cảm xúc: Mặn, ngọt, chua, cay, đắng, chát, bùi,... 

- Cô ấy có giọng nói rất "ngọt"

- Bà ta bỏ đi một mạch trước khi buông một câu "chua chát".

- Nó đã nếm trải mùi "cay đắng" khi tin tưởng quá nhiều vào công ty mới.

Trong hai câu thơ:

"Cậy em, em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa."

Nguyễn Du dùng rất đắt hai từ "cậy"và "chịu"

Đồng nghĩa với từ "cậy": "nhờ" (muốn ai đó làm giúp mình việc gì) ở đây Thúy Kiều muốn em gái nối tiếp tơ duyên của mình với Kim Trọng

Đồng nghĩa với từ "chịu": "nhận", "nghe", "vâng" (đồng ý việc làm mà người khác nhờ mình) để em gái không thể từ chối, từ "chiu" vừa mang ý nghĩa ép buộc, chỉ có Thúy Vân mới giúp được Kiều mà thôi.

a. Chọn từ "canh cánh": Khắc họa đúng tâm trạng dây dứt truyền miên của Bác

b. Chọn từ "liên can": Các từ khác không cùng ngữ nghĩa và ngữ pháp

c. Chọn từ "bạn": Các từ còn lại cũng có nghĩa là bạn nhưng vẫn có điểm khác nhau, chọn từ "bạn" là hợp lí nhất

a.

Trong câu thơ "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo"(Nguyễn Khuyến - Thu điếu)

- Từ "lá" được sử dụng theo nghĩa gốc, chỉ bộ phận thường ở trên ngọn hay cành cây, mỏng, màu xanh

b.

Trong tiếng Việt, từ "lá" còn được dùng theo nghĩa chuyển

- Lá phối, lá gan, lá lách,.. chỉ bộ phận của cơ thể con người

- Lá thư, lá đơn, lá bài,.. chỉ những vật làm bằng giấy

- Lá buồm, lá cờ,.. những vật được làm bằng vải

Cơ sở và hình thức chuyển nghĩa: Có nét tương đồng với nhau về hình dạng, tính chất

Hắn có một "chân" trong hội đồng quản trị của công ty này.

Một mình tôi nuôi năm "miệng" ăn

Buổi lễ tuyên dương những "gương mặt"thanh niên tiêu biểu của năm.

Đội tuyển bóng chuyền Trung Quốc có một "tay" đập vô cùng xuất sắc.

Các từ chỉ vị giác có khả năng chuyển sang chỉ đặc điểm của âm thanh (giọng nói), chỉ tính chất của tình cảm, cảm xúc: Mặn, ngọt, chua, cay, đắng, chát, bùi,... 

- Cô ấy có giọng nói rất "ngọt"

- Bà ta bỏ đi một mạch trước khi buông một câu "chua chát".

- Nó đã nếm trải mùi "cay đắng" khi tin tưởng quá nhiều vào công ty mới.

Trong hai câu thơ:

"Cậy em, em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa."

Nguyễn Du dùng rất đắt hai từ "cậy"và "chịu"

Đồng nghĩa với từ "cậy": "nhờ" (muốn ai đó làm giúp mình việc gì) ở đây Thúy Kiều muốn em gái nối tiếp tơ duyên của mình với Kim Trọng

Đồng nghĩa với từ "chịu": "nhận", "nghe", "vâng" (đồng ý việc làm mà người khác nhờ mình) để em gái không thể từ chối, từ "chiu" vừa mang ý nghĩa ép buộc, chỉ có Thúy Vân mới giúp được Kiều mà thôi.

a. Chọn từ "canh cánh": Khắc họa đúng tâm trạng dây dứt truyền miên của Bác

b. Chọn từ "liên can": Các từ khác không cùng ngữ nghĩa và ngữ pháp

c. Chọn từ "bạn": Các từ còn lại cũng có nghĩa là bạn nhưng vẫn có điểm khác nhau, chọn từ "bạn" là hợp lí nhất

a.

Trong câu thơ "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo"(Nguyễn Khuyến - Thu điếu)

- Từ "lá" được sử dụng theo nghĩa gốc, chỉ bộ phận thường ở trên ngọn hay cành cây, mỏng, màu xanh

b.

Trong tiếng Việt, từ "lá" còn được dùng theo nghĩa chuyển

- Lá phối, lá gan, lá lách,.. chỉ bộ phận của cơ thể con người

- Lá thư, lá đơn, lá bài,.. chỉ những vật làm bằng giấy

- Lá buồm, lá cờ,.. những vật được làm bằng vải

Cơ sở và hình thức chuyển nghĩa: Có nét tương đồng với nhau về hình dạng (móng, có hình dáng giống lá cây), tính chất

Hắn có một "chân" trong hội đồng quản trị của công ty này.

Một mình tôi nuôi năm "miệng" ăn

Buổi lễ tuyên dương những "gương mặt"thanh niên tiêu biểu của năm.

Đội tuyển bóng chuyền Trung Quốc có một "tay" đập vô cùng xuất sắc.

Kẻ "đầu" hai thứ tóc như lão sẽ không hiểu nỗi mấy chuyện này đâu.

Các từ chỉ vị giác có khả năng chuyển sang chỉ đặc điểm của âm thanh (giọng nói), chỉ tính chất của tình cảm, cảm xúc: Mặn, ngọt, chua, cay, đắng, chát, bùi,... 

- Cô ấy có giọng nói rất "ngọt"

- Bà ta bỏ đi một mạch trước khi buông một câu "chua chát".

- Nó đã nếm trải mùi "cay đắng" khi tin tưởng quá nhiều vào công ty mới.

- Lời nói của cậu nghe thật "bùi" tai.

Trong hai câu thơ:

"Cậy em, em có chịu lời,

Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa."

Nguyễn Du dùng rất đắt hai từ "cậy"và "chịu"

Đồng nghĩa với từ "cậy": "nhờ" (muốn ai đó làm giúp mình việc gì) ở đây Thúy Kiều muốn em gái nối tiếp tơ duyên của mình với Kim Trọng

Đồng nghĩa với từ "chịu": "nhận", "nghe", "vâng" (đồng ý việc làm mà người khác nhờ mình) để em gái không thể từ chối, từ "chiu" vừa mang ý nghĩa ép buộc, chỉ có Thúy Vân mới giúp được Kiều mà thôi. Đồng thời, ý của Kiều muốn em gái phải nghe lời mình thì mới an tâm lên đường với tú bà.

a. Chọn từ "canh cánh": Khắc họa đúng tâm trạng dây dứt truyền miên của Bác

b. Chọn từ "liên can": Các từ khác không cùng ngữ nghĩa và ngữ pháp

c. Chọn từ "bạn": Các từ còn lại cũng có nghĩa là bạn nhưng vẫn có điểm khác nhau, chọn từ "bạn" là hợp lí nhất

- Bầu bạn: Nghĩa khái quát ý nói một tập thể nhiều người

- Bạn hữu: Người bạn thân thiết nhưng dùng để nói về các quốc gia thì vẫn chưa trang trọng

- Bạn bè: Mang sắc thái suồng sã