Soạn bài Con chó Bấc - G. Lân-đơn

Câu 1: Đoạn trích có thể chia thành ba phần:

  Đoạn 1: " từ đầu .... mới khơi dậy lên được": giới thiệu chung về  tình yêu thương với con chó Bấc

  Đoạn 2: " tiếp theo .... hầu như biết nói đấy" : Tinh cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc

  Đoạn 3: Còn lại : Tinh cảm của Bấc đối với chủ

Xét về phương diện dung lượng ấy, ta dã thấy nhà văn chủ yếu muốn nói đến tình cảm của Bấc đối với chủ trong bài văn này.

II. Soạn bài siêu ngắn: Con chó bấc

  “Như thế chúng là con cái của anh vậy" 

  Trứớc khi diễn tả tình cảm của Bấc đối với chủ, nhà văn lại dành một đoạn để nói về tình cảm của Thoóc-tơn đối với Bấc vì:

  Ông muốn thể hiện Thooc- tơn là một ông chủ tuyệt vời, coi trọng tình cảm ngay cả với con vật của mình

  Thoóc-tơn thực sự chăm sóc Bấc như chăm sóc một người bạn. 

Câu 3: Tình cảm của con chó Bấc đối với chủ biểu hiện qua khía cạnh: tình cảm.

  Có lúc nó cũng sôi nổi cắn vờ Thoóc-tơn, nằm phục hàng giờ dưới chân anh.

  Có những lúc nó nằm bên cạnh hoặc đằng sau mà dán mắt vào mỗi cử động nhỏ.

  Ban đêm vùng dậy, nó trườn đến mép lầu đứng lắng nghe tiếng thở đều của chủ. 

  Có lúc, quá vui sướng, nó bật đứng thẳng lên, miệng như cười, mắt hùng hồn diễn cảm, họng rung lên những âm thanh kì lạ. 

  Nó không hề đòi hỏi gì ở chủ cả

  Năng lực quan sát của tác giả khi viết đoạn văn này:

  Tuy nhà văn không nhân cách hóa Bấc, không để nó nói tiếng người, nhưng ông như thấu hiểu sâu xa thế giới tâm hồn phong phú của Bấc. 

  Thể hiện khả năng quan sát tinh tế của tác giả.

Câu 4: Trí tưởng tượng tuyệt vời và lòng yêu thương loài vật của nhà văn khi ông đi sâu vào "tâm hồn" của con chó Bấc: 

Tác giả không nhân hoá con chó Bấc mà miêu tả nó như nó vốn có. Qua lời của người kể chuyện, con chó Bấc dường như cũng biết suy nghĩ. Nó nghĩ, trước kia, nó chưa hề cảm thấy một tình thương yêu nào như vậy và nó "thấy không có gì vui sướng bằng cái ôm ghì mạnh mẽ ấy", "nó lại tưởng chừng như quả tim mình nhủy tung ra khỏi cơ thế",... Bấc không những chỉ biết vui mừng mà còn biết lo sợ: " Việc thay thầy đổi chủ xoành xoạch" làm nảy sinh trong lòng nó nỗi lo sợ, "nó sợ Thoóc-tơn cũng lại biến khỏi cuộc đời nó". Bấc còn nằm mơ nữa: "Ngay cả ban đêm, trong các giấc mơ nó cùng bị nỗi lo sợ này ám ảnh". 

* Bố cục

- Mở đầu: Đoạn 1

- Tình cảm của Thoóc-tơn đối với chú chó Bấc: Đoạn 2

- Tình cảm của Bấc với Thoóc – tơn: Đoạn còn lại.

* Biểu hiện tình cảm mà nhà văn muốn nói đến:

Trong ba phần trên, phần thứ ba dài hơn cả. Sở dĩ có sự ưu tiên về dung lượng vậy vì tác giả mục đích chính là kể chuyện con chó Bấc và nhấn mạnh tình cảm yêu thương, gắn bó của nó đối với chủ.

Thoóc - tơn không coi Bấc chỉ là một con chó mà là một đứa con cần được chăm sóc, vỗ về, là người bạn đồng hành, là bạn bè của anh.

Sự đặc biệt trong cách đối xử được biểu hiện ở những chi tiết sau:

- Nhà văn đã so sánh Thoóc-tơn với các ông chủ khác (thẩm phán Mi-lơ và những đứa con của ông ta) ” nó chưa hề cảm thấy tình yêu thương như vậy…”. Với đứa con của ông Thẩm thì đó chỉ là chuyện làm ăn cùng hội cùng phường. Với cháu nhỏ của ông Thẩm, đó là chuyện ra oai hộ vệ. Với ông Thẩm, đó là tình bạn trịnh trọng nhưng có phần câu nệ lễ tiết và xa cách. Như vậy, với chủ cũ, chú chó Bấc chưa có sự gắn kết, vẫn có sự phân biệt người - vật, chủ - tớ.

- Thoóc-tơn thực sự chăm sóc Bấc như chăm sóc một người bạn thông qua việc thể hiện ngay trong cách anh biểu hiện tình cảm với Bấc: Anh chào hỏi thân mật, túm chặt lấy đầu Bấc rồi dựa vào đầu mình, đẩy tới đẩy lui, trong tiếng rủa âu yếm "rủ rỉ bên tai", trong tiếng kêu đầy vẻ ngạc nhiên: "Trời đất! Đằng ấy hầu như biết nói đấy!". Nếu không thực sự gắn bó và yêu thương,Thoóc-tơn chắc chắn không thể rất coi trọng tình cảm, ngay cả đối với những con vật của mình.

Anh chăm sóc những con chó "như thể chúng là con cái của anh vậy, bởi vì anh không thể nào không chăm sóc". Bấc vốn là một con chó thông minh, nó hiểu được tình cảm ẩn chứa qua những cử chỉ của chủ nó. Cảm xúc mỗi khi được đến đến độ "tưởng chừng như quả tim mình nhảy tung ra khỏi cơ thể vì quá ngây ngất". Mỗi cử chỉ của Bấc cũng thể hiện quá nhiều ý nghĩa giống như một con người khiến cho Thoóc-tơn cũng như muốn kêu lên, tưởng như con chó đang nói với anh bằng lời chứ không phải chỉ qua hành động.

Cách biểu lộ tình cảm của Bấc cũng rất khác thường: ép hai hàm răng vào tay chủ một lúc lâu. Nó không hề vồ vập, săn đón như những con chó khác mà chỉ lặng lẽ tôn thờ chủ theo cách rất riêng mà chỉ nó mới có thể bộc lộ như vậy. Sự đặc biệt đó khiến sợi dây tình cảm vô hình của Bấc và Thoóc-tơn lại càng đặc biệt hơn. Sự giao cảm bằng ánh mắt giữa nó và Thoóc-tơn đã nói lên tất cả sự ngưỡng mộ, thành kính, tình thương yêu của Bấc đối với người chủ mang trong mình những tình cảm mà trước đó nó chưa từng cảm nhận được bao giờ.

Cũng chính bởi vì quá yêu và gắn bó với chủ cho nên Bấc rất sợ mất Thoóc- tơn. Bởi vậy, nó luôn bám theo Thoóc-tơn và không rời anh nửa bước. Chi tiết Bấc không ngủ "trườn qua giá lạnh đến tận mép lều, đứng đấy, lắng nghe tiếng thở đều đều của chủ..." rất sống động.

=> Tác giả đang miêu tả tình cảm của một chú chó, nó có thể không nói được tiếng người nhưng những cử chỉ, hành động của nó còn có khả năng truyền tải cảm xúc hơn cả ngôn ngữ.

Hình ảnh Bấc dưới ngòi bút của tác giả không hề được phi thường hóa hay lãng mạn hóa gây cảm giác phóng đại quá mức. Bấc rất giản dị và mang đầy đủ đặc điểm và tập tính của loài chó nhưng Bấc lại không hề mờ nhạt và trộn lẫn.  Tâm hồn của Bấc được miêu tả cực kỳ sinh động qua những suy nghĩ, cử chỉ, hành động khiến Bấc như một con người bằng xương bằng thịt, biết yêu ghét hờn giận...

=> Điều đó cho thấy trí tưởng tượng tuyệt vời, xuất phát từ những tình cảm chân thành, tha thiết của ông đối với loài vật.

• Soạn bài: Con chó Bấc (ngắn nhất)