Soạn bài Phong cách ngôn ngữ khoa học

a. Những nội dung khoa học được trình bày trong văn bản

- Khái quát văn học Việt Nam giai đoạn 1945-1975:

- Khái quát văn học Việt Nam giai đoạn 1945- hết thế kỉ XX:

Trong đó nội dung là: Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa, các chặng đường lịch sử dân tộc, thành tựu 

b. Văn bản thuộc ngành khoa học nghiên cứu văn học (khoa học xã hội)

c. Nét riêng của văn bản :

- Các đề mục được sắp xếp từ lớn đến nhỏ, từ khái quát đến cụ thể.

- Sử dụng thuật ngữ văn học.

- Kết cấu của văn bản rõ ràng, chặt chẽ.

- Đoạn thẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Đoạn không cong, không gồ ghề, không lệch hướng

+ Ngôn ngữ khoa học: Đoạn ngắn nhất nối hai điểm với nhau.

- Mặt phẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Bề mặt không gồ ghề

+ Ngôn ngữ khoa học: Là một khái niệm cơ bản trong toán học, là một tập hợp tất cả các điểm trong không gian ba chiều.

- Góc:

+ Ngôn ngữ thông thường: Có thể là một phần của một cái gì đó

+ Ngôn ngữ khoa học: Phần mặt phẳng giới hạn bởi hai nửa đường thẳng cùng xuất phát từ một điểm

Đường tròn

+ Ngôn ngữ thông thường: Là đường bao một vòng tròn

+ Ngôn ngữ khoa học: Tập hợp tất cả các điểm trong mặt phẳng cách đều một điểm cố định (gọi là tâm) một khoảng không

Góc vuông:

+ Ngôn ngữ thông thường: Là góc 90 độ

+ Ngôn ngữ khoa học: Là góc có số đo 90 độ

=> Sự khác nhau giữa những từ ngữ thông thường với từ ngữ khoa học:

- Từ ngữ khoa học: Chính xác, trí tuệ, logic chứa đựng kiến thức khoa học, có tính khái quát, tính trừu tượng và tính hệ thống.

- Từ ngữ trong lời nói hàng ngày: cụ thể, sinh động, giàu sắc thái biểu cảm.

- Thuật ngữ khoa học trong đoạn văn thuộc ngành khảo cổ: di chỉ xương, hạch đá,..

- Tính lý trí, logic thể hiện:

+ Câu văn mang tính phán đoán logic: "Những phát hiện của nhà khảo cổ … của người vượn".

+ Không sử dụng biện pháp tu từ.

+ Tính logic thể hiện ở lập luận câu văn chặt chẽ, có luận điểm, luận cứ và luận chứng xác thực:

Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Trong đó, nước và không khí là những tài nguyên vô cùng quý giá. Cơ thể chúng ta có tới 70% là nước và nếu nhịn uống nước 3-5 này thì có nguy cơ mất mạng. Còn không khí chính là nguồn cung cấp Oxi cũng như sự sống cho con người. Nhiều năm trở lại đây, tác động của con người đã làm ô nhiễm nguồn nước cũng như không khí. Từ đó kéo theo những hiện tượng như hiệu ứng nahf kính, hiện tượng enino hay là những thiên tai động đất, sóng thần ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống con người đôi khi còn thiệt hại cả tính mang. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, chúng ta hãy dừng ngay những hoạt động ảnh hưởng đến môi trường và có giải pháp khắc phục hậu quả mà mình đã gây ra.

a. Văn bản trình bày nội dung: Khái quát về nền văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XX.

b. Văn bản thuộc ngành khoa học xã hội 

c. Đặc điểm ngôn ngữ của văn bản khoa học:

- Sử dụng nhiều thuật ngữ văn học.

- Hệ thống đề mục được sắp xếp logic, kết cấu chặt chẽ, rõ ràng

- Đoạn thẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Đoạn không cong, không gồ ghề, không lệch về một bên nào cả.

+ Ngôn ngữ khoa học: Đoạn ngắn nhất nối hai điểm với nhau.

- Mặt phẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Bề mặt không gồ ghề

+ Ngôn ngữ khoa học: Là một khái niệm cơ bản trong toán học, là một tập hợp tất cả các điểm trong không gian ba chiều.

- Góc:

+ Ngôn ngữ thông thường: Có thể là một phần của một cái gì đó

+ Ngôn ngữ khoa học: Phần mặt phẳng giới hạn bởi hai nửa đường thẳng cùng xuất phát từ một điểm

Đường tròn

+ Ngôn ngữ thông thường: Là đường bao một vòng tròn

+ Ngôn ngữ khoa học: Tập hợp tất cả các điểm trong mặt phẳng cách đều một điểm cố định (gọi là tâm) một khoảng không

Góc vuông:

+ Ngôn ngữ thông thường: Là góc 90 độ

+ Ngôn ngữ khoa học: Là góc có số đo 90 độ

=> Sự khác nhau giữa những từ ngữ thông thường với từ ngữ khoa học:

- Từ ngữ khoa học: Chính xác, trí tuệ, logic

- Từ ngữ trong lời nói hàng ngày: Cụ thể, sinh động, không cầu kì

Thuật ngữ khoa học : nhà khảo cổ, người vượn, ...

Tính lý trí và logic thể hiện ở:

- Câu văn

- Cách sắp xếp luận điểm và luận cứ

- Thông tin cung cấp chính xác, được xác thực

Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Trong đó, nước và không khí là những tài nguyên vô cùng quý giá. Cơ thể chúng ta có tới 70% là nước và nếu nhịn uống nước 3-5 này thì có nguy cơ mất mạng. Còn không khí chính là nguồn cung cấp Oxi cũng như sự sống cho con người. Nhiều năm trở lại đây, tác động của con người đã làm ô nhiễm nguồn nước cũng như không khí. Từ đó kéo theo những hiện tượng như hiệu ứng nahf kính, hiện tượng enino hay là những thiên tai động đất, sóng thần ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống con người đôi khi còn thiệt hại cả tính mang. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, chúng ta hãy dừng ngay những hoạt động ảnh hưởng đến môi trường và có giải pháp khắc phục hậu quả mà mình đã gây ra.

a. Những nội dung được trình bày trong văn bản:

- Khái quát văn học Việt Nam giai đoạn 1945- 1975:

- Khái quát văn học Việt Nam từ 1945 đến hết thế kỷ XX:

Trong đó nội dung bao gồm: Hoàn cảnh lịch sử, xã hội, văn hóa, các chặng đường lịch sử dân tộc và những thành tựu chính trong văn học

b. Văn bản thuộc ngành khoa học nghiên cứu, thuộc loại khoa học xã hội và nhân văn

c. Những nét riêng của văn bản khoa học :

- Hệ thống đề mục được sắp xếp hợp lí: từ lớn đến nhỏ, từ khái quát đến cụ thể.

- Sử dụng nhiều thuật ngữ khoa học xã hội, đặc biệt là thuật ngữ văn học xuất hiện với tần suất cao

 Ví dụ: Truyện ngắn, kí, thơ, khuynh hướng sử thi, xu hướng văn học, cảm hứng lãng mạn, …

- Kết cấu văn bản rõ ràng, chặt chẽ do các câu, các đoạn được sắp xếp theo trật tự mạch lạc, làm nổi bật lập luận trong từng đoạn, cả bài.

- Những số liệu đưa ra chính xác, khách quan.

- Đoạn thẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Đoạn không cong, không gồ ghề, không lệch về một bên nào cả.

+ Ngôn ngữ khoa học: Đoạn ngắn nhất nối hai điểm với nhau.

- Mặt phẳng:

+ Ngôn ngữ thông thường: Bề mặt không gồ ghề

+ Ngôn ngữ khoa học: Là một khái niệm cơ bản trong toán học, là một tập hợp tất cả các điểm trong không gian ba chiều.

- Góc:

+ Ngôn ngữ thông thường: Có thể là một phần của một cái gì đó

+ Ngôn ngữ khoa học: Phần mặt phẳng giới hạn bởi hai nửa đường thẳng cùng xuất phát từ một điểm

Đường tròn

+ Ngôn ngữ thông thường: Là đường bao một vòng tròn

+ Ngôn ngữ khoa học: Tập hợp tất cả các điểm trong mặt phẳng cách đều một điểm cố định (gọi là tâm) một khoảng không

Góc vuông:

+ Ngôn ngữ thông thường: Là góc 90 độ

+ Ngôn ngữ khoa học: Là góc có số đo 90 độ

=> Sự khác nhau giữa những từ ngữ thông thường với từ ngữ khoa học:

- Từ ngữ khoa học: Có độ chính xác cao, trí tuệ, logic chứa đựng kiến thức khoa học, có tính khái quát, tính trừu tượng và tính hệ thống.

- Từ ngữ trong lời nói hàng ngày: Cụ thể, sinh động, độ chính xác chưa cao

- Thuật ngữ khoa học trong đoạn văn thuộc ngành khảo cổ: di chỉ xương, công cụ đá, người vượn hạch đá,..

- Tính lý trí, logic thể hiện:

+ Câu văn mang tính phán đoán logic: "Những phát hiện của nhà khảo cổ … của người vượn".

+ Không sử dụng biện pháp tu từ để tránh gây hiểu nhầm cho người đọc

+ Tính logic thể hiện ở lập luận câu văn chặt chẽ, có luận điểm, luận cứ và luận chứng xác thực

+ Những thông tin cung cấp chính xác, được xác thực làm tăng tính thuyết phục

+ Bố cục sắp xếp luận điểm rõ ràng, hợp lí.

Bảo vệ môi trường chính là bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta. Trong đó, nước và không khí là những tài nguyên vô cùng quý giá. Cơ thể chúng ta có tới 70% là nước và nếu nhịn uống nước 3-5 này thì có nguy cơ mất mạng. Còn không khí chính là nguồn cung cấp Oxi cũng như sự sống cho con người. Nhiều năm trở lại đây, tác động của con người đã làm ô nhiễm nguồn nước cũng như không khí. Từ đó kéo theo những hiện tượng như hiệu ứng nahf kính, hiện tượng enino hay là những thiên tai động đất, sóng thần ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống con người đôi khi còn thiệt hại cả tính mang. Nhận thức được tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, chúng ta hãy dừng ngay những hoạt động ảnh hưởng đến môi trường và có giải pháp khắc phục hậu quả mà mình đã gây ra. Trái Đất chính là ngôi nhà chung của ta vì vậy mọi người cần chung tay bảo vệ nó.