Soạn bài Đất nước - Nguyễn Đình Thi (đọc thêm)

Bố cục gồm 2 phần

- Phần 1: Từ đầu đến câu “Những buổi ngày xưa vọng nói về": Đất nước được cảm nhận qua không khí mùa thu xưa và nay

- Phần 2: Đoạn còn lại: đất nước gian khổ, đau thương nhưng quật cường, chói lọi trong chiến thắng.

b. Mối quan hệ giữa các phần:

Đó là quan hệ bổ sung cho cảm hứng tổng hợp đất nước đầy đủ hơn

- Đoạn 1 gồm các khổ thơ, ý thơ đã được hình thành từ trước (1948-1949), nhưng tác giả cảm thấy chưa đầy đủ, chưa phong phú.

- Đoạn 2 là những cảm nhận bố sung, giàu tính khái quát, cho ta thấy hình ảnh đất nước Việt Nam không chỉ có cộng đồng, những con đường hay “những dòng sông nước chảy nặng phù sa"... mà còn là một đất nước vươn lên từ trong gian khổ, chiến tranh.

Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của nhà thơ 

- Đó là một mùa thu chia tay đầy lưu luyến

- Ấn tượng nhất là thời tiết thủ đô khi bước qua mùa thu : “Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội".

-Mùa thu đẹp nhưng ảm đạm: “Những phố dài xao xác hơi may", “Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy".

- Một mùa thu đầu thu của cuộc kháng chiến: “Những phố dài xao xác heo may"

=> Mùa thu Hà Nội đẹp nhưng thấm buồn bởi nhân vật trữ tình phải ly biệt Hà Nội để đi tìm con đường thoát vòng nô lệ đau thương, tủi nhục.

- Đất nước đau thương trong chiến tranh:

+ Hình ảnh đất nước trong chiến tranh chìm trong biển máu và nước mắt "những cánh đồng quê chảy máu", "dây thép gai đâm nát trời chiều", "bát cơm chan đầy nước mắt…"

+ Nỗi căm hờn của đất nước đối với giặc: "những năm đau thương chiến đấu… căm hờn".

- Đất nước vùng lên giành lấy chiến thắng vinh quang:

+ Vượt lên những đau thương và khó khăn để vùng dậy chiến đấu:"Những đêm dài hành quân nung nấu", "Xiềng xích chúng bay không khóa được…."

+ Đất nước giành được chiến thánh vô cùng chói lọi: "Ôm đất nước những người áo vải/Đã đứng lên thành những anh hùng", "Nước Việt Nam từ máu lửa/Rũ bùn đứng dậy sáng lòa".

- Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, các câu thơ có độ dài ngắn khác nhau 

- Nhịp điệu thơ nhanh, cách gieo vần làm cho giọng điệu thơ trở nên dồn dập 

- Sử dụng nhiều hình ảnh gợi cảm, vừa mang nghĩa thực và nghĩa tượng trưng

Bố cục gồm 2 phần

- Phần 1: Từ đầu đến câu “Những buổi ngày xưa vọng nói về": Đất nước được cảm nhận qua không khí mùa thu xưa và nay

- Phần 2: Đoạn còn lại: Đất nước quật khởi trở lại, đau thương mà hào hùng

b. Mối quan hệ giữa các phần:

Đó là quan hệ bổ sung cho cảm hứng tổng hợp đất nước đầy đủ hơn

Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của nhà thơ 

- Đó là một mùa thu chia tay đầy lưu luyến

- Ấn tượng nhất là thời tiết thủ đô khi bước qua mùa thu

-Mùa thu đẹp nhưng ảm đạm

- Một mùa thu đầu thu của cuộc kháng chiến

=> Mùa thu Hà Nội đẹp nhưng thấm buồn bởi nhân vật trữ tình phải ly biệt Hà Nội 

- Đoạn thơ thể hiện những thay đổi, biến chuyển: Phản ánh mùa thu cách mạng độc lập, vui tươi.

- Nhận vật “tôi" thay đổi từ trạng thái buồn, bâng khuâng sang vui sướng, tự hào.

- Có sự thay đổi góc nhìn từ những cái nhỏ nhất từ đường phố, thềm nhà sang núi đồi, rừng tre, trời xanh, cánh đồng, dòng sông.

- Hân hoan trước cảnh chuyển mình sang thu, nhân hóa "thay áo mới" và còn biết "nói cười thiết tha"

- Tác giả chuyển sang cảm xúc tự hào và khẳng định chủ quyền đất nước "trời xanh","núi rừng" tất cả đều là của chúng ta

- Đất nước đau thương trong chiến tranh:

+ Hình ảnh đất nước trong chiến tranh chìm trong máu và nước mắt "những cánh đồng quê chảy máu"

+ Nỗi căm hờn của đất nước đối với giặc

- Đất nước vùng lên giành lấy chiến thắng vinh quang:

+ Vượt lên những đau thương và khó khăn để vùng dậy chiến đấu

+ Đất nước giành được chiến thánh vô cùng chói lọi: "Ôm đất nước những người áo vải/ Đã đứng lên thành những anh hùng"

- Các câu thơ có độ dài ngắn khác nhau 

- Nhịp điệu thơ nhanh, giọng điệu thơ dồn dập 

- Sử dụng nhiều hình ảnh gợi cảm, vừa mang nghĩa thực và nghĩa tượng trưng

=> Truyền tải chính xác cảm xúc của tác giả

Lời giải chi tiết

Bố cục gồm 2 phần

- Phần 1: Từ đầu đến câu “Những buổi ngày xưa vọng nói về": Đất nước được cảm nhận qua không khí mùa thu xưa và nay

- Phần 2: Đoạn còn lại: đất nước gian khổ, đau thương nhưng quật cường nhưng thật hào hùng.

b. Mối quan hệ giữa các phần:

Đó là quan hệ bổ sung cho cảm hứng tổng hợp đất nước đầy đủ hơn, đoạn 1 nối về khoảng thời gian 1948-1949 những tác giả chưa thấy đầy đủ còn đoạn 2 là những cảm nhận bổ sung để ta thấy nước Việt phong phú hơn

Hình ảnh mùa thu Hà Nội trong hoài niệm của nhà thơ 

- Đó là một mùa thu chia tay đầy lưu luyến giữa nhân vật trữ tình và Hà Nội 

- Ấn tượng nhất là thời tiết thủ đô khi bước qua mùa thu : “Sáng chớm lạnh trong lòng Hà Nội".

-Mùa thu đẹp nhưng ảm đạm: “Những phố dài xao xác hơi may", “Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy".

- Một mùa thu đầu thu của cuộc kháng chiến: “Những phố dài xao xác heo may"

=> Mùa thu Hà Nội đẹp nhưng thấm buồn bởi nhân vật trữ tình phải ly biệt Hà Nội để đi tìm con đường thoát vòng nô lệ đau thương, tủi nhục.

- Đoạn thơ thể hiện những thay đổi, biến chuyển: Phản ánh mùa thu cách mạng độc lập, vui tươi.

- Nhận vật “tôi" thay đổi từ trạng thái buồn, bâng khuâng sang vui sướng, tự hào.

- Có sự thay đổi góc nhìn từ những cái nhỏ nhất từ đường phố, thềm nhà sang núi đồi, rừng tre, trời xanh, cánh đồng, dòng sông.

- Hân hoan trước cảnh chuyển mình sang thu, nhân hóa "thay áo mới" và còn biết "nói cười thiết tha"

"Trời thu thay áo mới

Trong biếc nói cười thiết tha"

- Tác giả chuyển sang cảm xúc tự hào và khẳng định chủ quyền đất nước "trời xanh","núi rừng" tất cả đều là của chúng ta

"Trời xanh đây là của chúng ta

Núi rừng đây là của chúng ta ...

Những buổi ngày xưa vọng nói về"

- Nghệ thuật hiệp vần "a" cùng với nhịp điệu câu thơ vui tươi làm độc giả cảm thấy vui lây trước cảnh mùa thu Hà Nội.

=> Bức tranh mùa thu tràn đầy sức sống

- Đất nước đau thương trong chiến tranh:

+ Hình ảnh đất nước trong chiến tranh chìm trong biển máu và nước mắt "những cánh đồng quê chảy máu", "dây thép gai đâm nát trời chiều", "bát cơm chan đầy nước mắt… đứa đè cổ đứa lột da". => Đất nước đầy gian khổ 

+ Nỗi căm hờn quân thù câu thù của đất nước được miêu tả sinh động: "từ những năm đau thương chiến đấu… căm hờn".

- Đất nước vùng lên giành lấy chiến thắng vinh quang, chói lọi:

+ Vượt quá những khó khắn thứ thách và đau thương đất nước chiến đấu với quân thù:"Những đêm dài hành quân nung nấu", "Xiềng xích chúng bay không khóa được…. lòng dân ta yêu nước thương nhà".

+ Đất nước quật khởi như đang rung trời chuyển đất, vô cùng chói lọi và đầy tự hào: "Ôm đất nước những người áo vải/Đã đứng lên thành những anh hùng", "Nước Việt Nam từ máu lửa/Rũ bùn đứng dậy sáng lòa".

- Nghệ thuật đặc sắc trong đoạn thơ: Tác giả đã hình ảnh sáng tạo đầy sức gợi hình gợi cảm, bằng  thủ pháp đối lập đoạn thơ mang đậm nét  khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn.

- Bài thơ được viết theo thể thơ tự do, các câu thơ có độ dài ngắn khác nhau 

- Nhịp điệu thơ nhanh, cách gieo vần làm cho giọng điệu thơ trở nên dồn dập 

- Sử dụng nhiều hình ảnh gợi cảm, vừa mang nghĩa thực và nghĩa tượng trưng

- Dựng lên bức tượng đài đẹp đẽ và sống động vầ đất nước

- Bài thơ mang đậm chất sử thi và cảm hứng lãng mạn 

=> bài thơ miêu tả chân thật bức tranh đất nước và truyền tải chính xác cảm xúc của tác giả khi đất nước giành chiến thắng vẻ vang

Lời giải chi tiết