Soạn bài Dọn về làng - Nông Quốc Chấn

Cuộc sống gian khổ của người dân Cao- Bắc- Lạng:

- "Mấy năm": Ngụ ý thời gian kéo dài

- Đến nỗi quên tết... quên rằm ...

- Chạy hết núi khe, cay đắng ...

- Lán sụp; nát cửa; vắt bám 

- Chi tiết "Mẹ địu em chạy; con sau lưng tay dắt bà; vai đầy tay nải.." => Cuộc sống gian khổ, ảnh hưởng đến người già trẻ nhỏ.

Tội ác của giặc:

- Giặc đã giết người cha thân yêu của các con, chồng của vợ

- Cuộc sống người dân khổ cực, gia đình ly tán.

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui ở đoạn đầu:

- Mở đầu bài thơ là các câu thơ tràn đầy niềm vui khi quê hương hoàn toàn giải phóng.

- Tcas giả sử dụng những động từ diễn tả cảm xúc vui mừng với tần suất cao.

- Tác giả sử dụng các hình ảnh, cách so sánh, cách diễn đạt... mang đậm chất miền núi

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui ở đoạn cuối:

- Giọng điệu thơ tươi vui, cảm xúc sung sướng khi làng quê trở về cuộc sống thanh bình.

- Khung cảnh dọn về làng được miêu tả vui vẻ khôn xiết.

Màu sắc dân tộc được thể hiện qua:

- Cách sử dụng những hình ảnh vừa giản dị vừa gần gũi và lỗi diễn đạt tự nhiên.

- Hình ảnh so sánh "Người đông như kiến",..

- Từ ngữ gần gũi: "hàng đàn"; "quên tết tháng giêng", "quên rằm tháng bảy"; xưng hô "mày", "tao"

- Cách diễn tả nỗi đau, niềm vui tự do, độc lập của tác giả thật gần gũi, giản dị, thân thuộc, hồn nhiên.

Bố cục (2 phần)

- Phần 1:Từ đầu đến"Băm xương thịt mày, tao mới hả!" =>Diễn tả nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp.

- Phần 2: Còn lại => Niềm vui của nhân dân khi quê hương được giải phóng.

Cuộc sống gian khổ của người dân Cao- Bắc- Lạng

- Cuộc sống gian khổ kéo dài

- Đến nỗi quên tết.. quên rằm..

- Mẹ địu con chạy, sau lưng tay dắt theo bà,..

Tội ác của giặc Pháp:

- Lán đốt trơ trụi, súng nổ, Tây lùng.

- Vơ vét áo quần

- Cha bị  giặc bắt, bị đánh chết.

=> Tội ác kể không hết, không thể nào chấp nhận được

Đoạn đầu:

- Niềm vui chiến thắng

- Sử dụng nhiều động từ diễn tả cảm xúc kết hợp các biện pháp tư từ so sánh, diễn đạt,..

Đoạn cuối:

- Giọng điệu thơ, nhịp thơ vui tươi

- Cảnh dọn về làng vui vẻ khôn xiết

Màu sắc dân tộc được thể hiện qua:

- Từ ngữ, hình ảnh thơ giản dị, mộc mạc 

- Cách xưng hô mày, tao đậm chất dân tộc, những hình ảnh so sánh (đông như kiến)

 => Diễn tả hồn nhiên như chính tâm hồn của người dân miền núi.

Bố cục (2 phần)

- Phần 1:Từ đầu đến"Băm xương thịt mày, tao mới hả!" =>Diễn tả nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp.

- Phần 2: Còn lại => Niềm vui của nhân dân khi quê hương được giải phóng.

Lời giải chi tiết

Cuộc sống gian khổ của người dân Cao- Bắc- Lạng:

- "Mấy tháng năm qua": Ngụ ý thời gian kéo dài

- Đến nỗi quên tết... quên rằm ... "quên tết tháng giêng, quên rằm tháng bảy"

- Chạy hết núi khe, cay đắng ...

- Lán sụp; nát cửa; vắt bám 

- Chi tiết "Mẹ địu em chạy; con sau lưng tay dắt bà; vai đầy tay nải.." => Cuộc sống gian khổ, ảnh hưởng đến người già trẻ nhỏ.

Tội ác của giặc:

- Giặc đã giết người cha thân yêu của các con, chồng của vợ ( Cha chửi Việt gian, cha đánh lại Tây )

- Cuộc sống người dân khổ cực, gia đình ly tán.

=> Bản cáo trạng tố cáo tội ác của thực dân Pháp.

Bài thơ có kết cấu: Hiện tại- quá khứ- hiện tại trong đó đoạn đầu và đoạn cuối thể hiện niềm vui chiến thắng, giải phóng đất nước.

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui giải phóng ở đoạn đầu:

- Mở đầu bài thơ là những câu thơ diễn tả niềm vui khôn xiết, niềm vui chiến thắng

-Niềm vui của người dân khi quê hương được giải phóng được diễn tả qua hình ảnh, từ ngữ: "Cười vang, Xuống làng, Người nói cỏ lay, Ô tô kêu vang đường cái, Ríu rít tiếng cười con trẻ ...."

- Những động từ diễn tả cảm xúc vui mừng, hân hoan được sử dụng với mật độ dày đặc 

- Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui còn được tác giả diễn tả bằng hình ảnh, biện pháp so sánh, cách diễn đạt... mang đậm chất miền núi: chân thực, chất phác, tự nhiên...

Nét độc đáo trong cách thể hiện niềm vui giải phóng ở đoạn sau:

- Miêu tả khung cảnh về làng vui vẻ, sung sướng, cảnh phục sinh của một cuộc sống tự do dân chủ.

- Niềm xúc động và hạnh phúc khi bản làng êm ấm trở lại "Từ nay không ngập cỏ lối đi/…/…máu chảy từng vũng."

- Giọng điệu thơ tươi vui, sung sướng (đối lập với nội dung ở đoạn giữa: uất hận, căm thù, buồn tủi).

Màu sắc dân tộc được thể hiện qua:

- Cách sử dụng hình ảnh giản dị, gần gũi, lỗi diễn đạt tự nhiên, dù không cầu kì và trau chuốt nhưng vẫn thể hiện được những cảm xúc, cảm nghĩ của đồng bào dân tộc thiểu số

- Sử dụng triệt để hình ánh so sánh: "Người đông như kiến", "súng đầy như củi"; "Người nói cỏ lay trong rừng rậm"; "Hổ không dám đến đẻ con trong vườn chuối";...

- Từ ngữ giản dị: "hàng đàn"; "quên tết tháng giêng", "quên rằm tháng bảy"

- Cách xưng hô "mày"; "tao"...thân thuộc, đậm chất miền núi.

- Cách diễn tả nỗi đau, niềm vui tự do rất thân thuộc, hồn nhiên như chính tấm lòng người dân miền núi.

Bố cục (2 phần)

- Phần 1:Từ đầu đến"Băm xương thịt mày, tao mới hả!"

=>Diễn tả nỗi thống khổ của nhân dân và tội ác của giặc Pháp.

- Phần 2: Còn lại

=> Niềm vui của nhân dân khi quê hương được giải phóng.

Lời giải chi tiết