Soạn bài Sông núi nước Nam (Nam quốc sơn hà)

Câu 1: Căn cứ vào lời giới thiệu ta có thể khẳng định đây là thể thơ thất ngôn tứ tuyệt, có đặc điểm:

• Số câu: 4 câu trong mỗi dòng thơ
• Số chữ: mỗi câu 7 chữ (thất ngôn)
• Hiệp vần: vần "ư" được hiệp ở cả ba câu 1, 2 và 4.

II. Soạn bài siêu ngắn: Nam quốc sơn hà

Tuyên ngôn Độc lập trong bài thơ Sông núi nước Nam: khẳng định chủ quyền và quyết tâm bảo vệ lãnh thỗ.

Câu 3: Các bày tỏ ý kiến trong bài:

• Hai câu đầu: khẳng định chủ quyền dân tộc.
• Hai câu cuối: quyết tâm bảo vệ chủ quyền.

=> Bố cục chặt chẽ, giống như một bài nghị luận.

Câu 4: Bài thơ tuy chủ yếu thiên về biểu ý song không phải vì thế mà trở thành một bài luận lí khô khan. Được thể hiên ở: 

• Niềm tự hào về chủ quyền lãnh thổ
• Niềm tin vào chiến thắng của dân tộc

Những biểu cảm ấy được ẩn đằng sau những câu chữ, giọng điệu.

Câu 5: Qua các cụm từ “tiệt nhiên”, “định phận tại thiên thư”, “hành khan thủ bại hư” là một giọng điệu hùng hồn đanh thép thể hiện quyết tâm chiến thắng kẻ thù và niềm tự hào kiêu hãnh của dân tộc Việt Nam. 

Câu 1 – Luyện tập: Không nói là ”Nam nhân cư” (người Nam ở) mà lại nói “Nam đế cư” (vua Nam ở)  vì: 

• Nước Nam là của người Nam
• Thiên thư vì ngày xưa người ta vẫn còn coi trời là đấng tối cao
• Nước ta có chủ quyền lãnh thổ, là một quốc gia độc lập.

Thể thơ được lựa chọn là thất ngôn tứ tuyệt.

Đặc điểm của thể thơ này đó là:

- Mỗi bài thơ gồm có 4 câu thơ, trong đó mỗi câu sẽ bao gồm 7 tiếng

- Cách gieo vần là hiệp vần ở cuối mỗi câu trong bài

- Tuyên ngôn độc lập là văn bản dùng để công bố, khẳng định một cách hợp pháp về chủ quyền của một đất nước, một quốc gia. Từ đó, quyền độc lập, tự chủ của quốc gia đó được bảo vệ. Từ đó sự tôn trọng và tuân thủ là yêu cầu bắt buộc chung với mọi quốc gia khác. Nội dung của bản tuyên ngôn độc lập này:

+ Khẳng định rõ ràng chủ quyền của nước Nam là của vua Nam và của nhân dân nước Nam. Điều này dựa trên căn cứ và cơ sở vững chắc là thiên ý.

+ Do vậy, việc đem quân sang xâm phạm đang là hành vi trái với thiên ý nên việc gánh chịu hậu quả là điều hiển nhiên.  

Bố cục của bài thơ được chia thành hai phần lớn khá rõ ràng:

- Phần một (2 câu thơ đầu): Khẳng định chủ quyền nước Nam và cơ sở tại sách trời

- Phần hai (2 câu thơ cuối): Buộc tội quân ngoại xâm và khẳng định tính tiêu vong tất yếu của hành vi xâm lăng này.

⇒Bố cục có lớp lang thứ tự. Đầu tiên khẳng định chủ quyền và lấy đó là cơ sở để buộc tội với bọn xâm địch, qua đó nhấn mạnh quyết tâm bảo vệ toàn vẹn chủ quyền quốc gia.

Cảm xúc được nhà thơ lựa chọn bộc lộ trực tiếp nhưng không cũng rất ý nhị và kín đáo. Ví dụ như qua cách khẳng định vô cùng đanh thép “Nam đế cư”, ‘tuyệt nhiên”, “thủ bại hư”.

Các từ ngữ đó về bản chất có tác dụng vạch rõ và khẳng định chủ quyền. Hơn nữ nếu như xét về phương diện nghệ thuật còn có khả năng biểu cảm vô cùng cao. Với âm điệu mạnh mẽ, ngôn từ vô cùng đanh thép, ý thơ trở nên tràn đầy sự quyết tâm và tự hào dân tộc.