Bài 39: Axit axetic
Giải bài 39: Axit axetic
Bài 39 trong sách hướng dẫn học Khoa học Tự nhiên 9 tập 2 trang 42 giải thích về axit axetic, một chất hóa học quan trọng. Trên trang này, chúng ta sẽ tìm hiểu về cấu trúc phân tử, tính chất vật lý và hóa học của axit axetic.
Hoạt động khởi động
Trong sách giáo khoa, ta sẽ thấy mô hình cấu trúc phân tử của axit axetic. Từ đó, chúng ta biết được công thức cấu trúc và công thức phân tử của axit axetic là CH₃-C(OH)=O và C₂H₄O₂.
Hoạt động hình thành kiến thức
1. Công thức phân tử, công thức cấu tạo
Một số tính chất vật lý của axit axetic bao gồm trạng thái lỏng, màu không, và mùi hơi chua. Axit axetic tan hoàn toàn trong nước, cho khả năng hòa tan vô hạn.
2. Tính chất hóa học
Axit axetic có nhiều tính chất hóa học đặc trưng. Chẳng hạn, khi tác dụng với quỳ tím, quỳ tím chuyển sang màu đỏ. Nó cũng có khả năng tác dụng với oxit bazo và bazo, tạo ra các hiện tượng đặc biệt như sủi bọt khí hay thay đổi màu sắc. Axit axetic cũng có thể tác dụng với kim loại, tạo ra phản ứng hóa học đặc biệt như tan ra hoặc phát hiện khí.
Ứng dụng và điều chế
Axit axetic cũng được áp dụng rộng rãi trong cuộc sống hàng ngày, từ việc điều chế các este đến việc làm chất tẩy rửa. Việc hiểu rõ về tính chất hóa học của axit axetic sẽ giúp chúng ta áp dụng nó hiệu quả trong các ứng dụng thực tế.
Với kiến thức mới này, chúng ta hi vọng các em học sinh sẽ nắm vững về axit axetic và ứng dụng hiệu quả kiến thức này trong thực tế.
Bài tập và hướng dẫn giải
C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 45 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Viết PTHH minh họa tính chất của axit axetic theo sơ đồ phản ứng dưới đây:
a) $CH_3COOH + KOH \rightarrow $
b) $CH_3COOH + CaCO_3 \rightarrow $
c) $CH_3COOH + Al \rightarrow $
d) $CH_3COOH + CuO \rightarrow $
Câu 2: Trang 45 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Trình bày phương pháp hóa học phân biệt các chất lỏng riêng rẽ sau:
a) Nước, rượu etylic, axit axetic.
b) Dung dịch axit axetic, dung dịch axits sunfuric, rượu etylic.
Câu 3: Trang 45 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Để trung hòa 100 ml dung dịch axit axetic cần 200 ml dung dịch natri hidroxit 0,1M. Tính nồng độ mol của axit axetic trong dung dịch đã sử dụng.
Câu 4: Trang 46 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Đun sôi 10,6 gam hỗn hợp X gồm axit axetic và rượu etylic có tỉ lệ mol 1:1 (có mặt axit sunfuric làm xúc tác) đén khi dừng lại thu được 4,4 gam etyl axetat.
a) Viết PTHH của phản ứng.
b) Tính hiệu suất của quá trình tạo thành etyl axetat.
Câu 5: Trang 46 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Viết PTHH của phản ứng este hóa (khi có xúc tác là axit sunfuric) giữa axit axetic và rượu metylic $CH_3OH$, rượu propylic $C_3H_7OH$
D. Hoạt động vận dụng
Câu 1: Trang 46 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Hãy giải thích:
a) Để tẩy bỏ cặn trong các dụng cụ đun nước, người ta dùng dung dịch axit axetic hoặc giấm ăn.
b) Để làm sạch các vật dụng bằng kim loại, người ta dùng vải sạch tẩm giấm ăn để lau chùi.
Câu 2: Trang 46 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Thành phần chính của dầu chuối (chất tạo mùi thơm nhẹ cho các loại nước giải khát như chè đỗ đen, chè đậu xanh, ...) là este isoamyl axetat $CH_3COO(CH_2)_2CH(CH_3)_2$. Chất này có thể tách chiết từ quả chuối chín. Trong công nghiệp, người ta điều chế nó bằng cách cho axit axetic tác dụng với rượu isoamylic $(CH_3)_2CHCH_2CH_2OH$ khi có xúc tác là axit sunfurric. Hãy viết PTHH của phản ứng này.