Bài 35: Benzen
Bài 35: Benzen
Trong bài học về Benzen từ sách hướng dẫn học Khoa học Tự nhiên 9 tập 2 trang 22, chúng ta sẽ tìm hiểu về các tính chất vật lí, cấu trúc phân tử và tính chất hóa học của benzen.
Hoạt động khởi động
Chúng ta sẽ tưởng tượng và viết công thức cấu tạo của benzen dựa trên thông tin trong sách giáo khoa trang 23.
Hoạt động hình thành kiến thức
1. Tính chất vật lí
- Benzen là chất lỏng, không màu, không tan trong nước, nhẹ hơn nước.
- Benzen hòa tan được nhiều chất như dầu ăn, nến, cao su, iot, ... Benzen cũng độc hại.
2. Cấu tạo phân tử
Trong phân tử benzen, có một vòng 6 cạnh với 6 nguyên tử C liên kết với nhau, trong đó có 3 liên kết đơn xen kẽ với 3 liên kết đôi.
3. Tính chất hóa học
- Benzen có tham gia phản ứng cháy và phản ứng thế với brom.
- Phản ứng của benzen với brom là phản ứng thế, thay thế một nguyên tử H bằng một nguyên tử Br.
- Benzen khó tham gia phản ứng cộng hơn etilen và axetilen với brom.
4. Ứng dụng
Benzen được sử dụng làm nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp để sản xuất chất dẻo, phẩm nhuộm, và còn được dùng làm dung môi trong công nghiệp và trong phòng thí nghiệm.
Bài tập và hướng dẫn giải
C. Hoạt động luyện tập
Câu 1: Trang 26 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Công thức nào sau đây không phải của benzen?
Câu 2: Trang 26 khoa học tự nhiên 9 VNEN tập 2
a) Viết PTHH của phản ứng thế giữa benzen với brom. Ghi rõ điều kiện phản ứng.
b) Tính khối lượng của benzen cần dùng để điều chế 31,4 gam brombenzen. Biết hiệu suất của phản ứng đạt 80%.
Câu 3: Trang 26 khoa học tự nhiên 9 tập 2
Cho các chất sau:
$CH_2=CH-C\equiv CH;\; CH_3-CH_3;\; CH_3-C\equiv C-CH_3$ ; 
; 
Chất nào có thể làm mất màu dung dịch brom? Giải thích và viết PTHH (nếu có).
Câu 4: Trang 26 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Đốt cháy hoàn toàn m (gam) benzen, toàn bộ sản phẩm cháy bao gồm $CO_2$ và $H_2O$ được dẫn vào bình đựng $Ca(OH)_2$ dư, thấy khối lượng bình tăng thêm 6,36 gam và có a (gam) kết tủa tách ra. Xác định a, m.
Câu 5: Trang 26 khoa học tự nhiên VNEN 9 tập 2
Cho lượng dư benzen tác dụng với halogen X, có xúc tác Fe bột và đun nóng được 11,25 gam halogenbenzen ($C_6H_5X$). Toàn bộ khí HX sinh ra được dẫn vào dung dịch NaOH dư, thấy có 4, 0 gam NaOH phản ứng. Xác định halogen X
D - E. Hoạt động vận dụng - Tìm tòi mở rộng
Em hãy kể tên một số chất dẻo, phẩm nhuộm, dược phẩm, thuốc trừ sâu được sản xuất từ benzen.