Giải bài tập sách bài tập (SBT) bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm
Phân tích chi tiết về việc biến đổi tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm
Trong sách bài tập (SBT) Hoá học 10, bài toán bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm trên trang 15 đề cập đến sự biến đổi của tính chất của nguyên tử các nguyên tố khi di chuyển qua chu kỳ và nhóm trong bảng tuần hoàn. Việc này phần nào phản ánh sự thay đổi cấu trúc electron và các yếu tố ảnh hưởng đến tính chất của nguyên tố.
Bài toán này cung cấp cho học sinh cơ hội để hiểu rõ hơn về các yếu tố như bán kính nguyên tử, năng lượng ion hoá, độ âm điện và cấu trúc electron của các nguyên tử trong chu kỳ và nhóm. Hướng dẫn giải chi tiết trong sách giúp học sinh có cơ hội áp dụng kiến thức lý thuyết vào thực tế, từ đó nắm vững bài học và phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề.
Đây là một phần quan trọng giúp học sinh hiểu rõ hơn về sự biến đổi của tính chất của nguyên tố khi di chuyển trong bảng tuần hoàn, từ đó giúp họ xác định được mối liên hệ giữa cấu trúc electron và tính chất của nguyên tố.
Với hướng dẫn giải cụ thể và chi tiết, sách bài tập (SBT) Hoá học 10 mang lại cho học sinh những kiến thức bổ ích và thú vị, giúp họ phát triển kỹ năng tự học và áp dụng kiến thức vào thực tế.
Bài tập và hướng dẫn giải
NHẬN BIẾT
6.1. Đại lượng nào sau đây trong nguyên tử của các nguyên tố biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử?
A. Số lớp electron
B. Số electron ở lớp ngoài cùng
C. Nguyên tử khối
D. Số electron trong nguyên tử
6.2. Cấu hình electron hóa trị của nguyên tử các nguyên tố nhóm IIA trong bảng tuần hoàn đều là
A. $np^{2}$. B. $ns^{2}$. C. $ns^{2}np^{2}$. D. $ns^{2}np^{4}$.
6.3.Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử
A. bán kính nguyên tử và độ âm điện đều giảm.
B. bán kính nguyên tử và độ âm điện đều tăng.
C. bán kính nguyên tử tăng, độ âm điện giảm.
D. bán kính nguyên tử giảm, độ âm điện tăng.
6.4. Nguyên tố Y thuộc chu kì 4, nhóm IA của bảng tuần hoàn. Phát biểu nào sau đây về Y là đúng?
A. Y có độ âm điện lớn nhất và bán kính nguyên tử lớn nhất trong chu kì 4.
B. Y có độ âm điện lớn nhất và bán kính nguyên tử nhỏ nhất trong chu kì 4.
C. Y có độ âm điện nhỏ nhất và bán kính nguyên tử lớn nhất trong chu kì 4
D. Y có độ âm điện nhỏ nhất và bán kính nguyên tử nhỏ nhất trong chu kì 4
6.5. Trong một nhóm A (trừ nhóm VIIIA), theo chiều tăng của điện tích hạt nhân nguyên tử
A. tính kim loại tăng dần, độ âm điện tăng dần.
B. tính phi kim giảm dần, bán kính nguyên tử tăng dần.
C. độ âm điện giảm dần, tính phi kim tăng dần.
D. tính kim loại tăng dần, bán kính nguyên tử giảm dần.
6.6. Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Nguyên tử có Z = 11 có bán kính nhỏ hơn nguyên tử có Z = 19.
B. Nguyên tử có Z = 12 có bán kính lớn hơn nguyên tử có Z = 10.
C. Nguyên tử có Z = 11 có bán kính nhỏ hơn nguyên tử có Z = 13.
D. Các nguyên tố kim loại kiềm có bán kính nguyên tử lớn nhất trong chu kì.
6.7. Cho các nguyên tố sau: Li, Na, K, Cs. Nguyên tử của nguyên tố có bán kính bé nhất là
A. Li B. Na C. K D. Cs
6.8. Phát biểu nào sau đây không đúng?
A. Nguyên tử có bán kính nhỏ nhất có Z = 1.
B. Kim loại yếu nhất trong nhóm IA có Z = 3.
C. Nguyên tố có độ âm điện lớn nhất có Z = 9.
D. Phi kim mạnh nhất trong nhóm VA có Z = 7.
THÔNG HIỂU
6.9. Thứ tự tăng dần bán kính nguyên tử là
A. Li, Be, F, Cl B. Be, Li, F, Cl
C. F, Be, Li, Cl D. Cl, F, Li, Be
6.10. Cho các nguyên tố sau: 3Li, 8O, 9F, 11Na. Dãy gồm các nguyên tố được sắp xếp theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử từ trái sang phải là
A. F, O, Li, Na B. F, Na, O, Li
C. F, Li, O, Na D. Li, Na, O, F.
6.11. Cho các nguyên tố sau: K (Z = 19), N (Z = 7), Si (Z = 14), Mg (Z = 12). Dãy gồm các nguyên tố được sắp xếp theo chiều giảm dần bán kính nguyên tử từ trái sang phải là
A. N, Si, Mg, K B. Mg, K, Si, N
C. K, Mg, N, Si D. K, Mg, Si, N
6.12. Độ âm điện của các nguyên tố Mg, Al, B và N xếp theo chiều tăng dần là
A. Mg < B < Al < N. B. Mg < Al < B < N
C. B < Mg < Al < N D. Al < B < Mg < N
6.13. Độ âm điện của các nguyên tố F, Cl, Br và I xếp theo chiều giảm dần là
A. Cl > F > I > Br B. I > Br > Cl > F
C. F > Cl > Br > I D. I > Br > F > Cl
6.14. Nguyên tử của nguyên tố X có bán kính rất lớn. Phát biểu nào sau đây về X là đúng?
A. Độ âm điện của X rất lớn và X là phi kim.
B. Độ âm điện của X rất nhỏ và X là phi kim.
C. Độ âm điện của X rất lớn và X là kim loại.
D. Độ âm điện của X rất nhỏ và X là kim loại.
6.15. Cho các nguyên tố X, Y, Z có số hiệu nguyên tử lần lượt là 6, 9, 14. Thứ tự tính phi kim tăng dần của các nguyên tố đó là
A. X < Z < Y. B. Z < X < Y. C. Z < Y < X. D. Y < X < Z.
6.16. Dãy nguyên tố nào sau đây được xếp theo chiều tăng dần tính phi kim?
A. N, P, As, Bi B. F, Cl, Br, I
C. C, Si, Ge, Sn D. Te, Se, S, O
6.17. Trong bảng tuần hoàn, hai nguyên tố X và Y có cùng số thứ tự nhóm. X thuộc nhóm A và Y thuộc nhóm B. So sánh số electron hóa trị và tính chất của X, Y. Minh họa bằng nguyên tố Cl và Mn ở nhóm VII.
6.18. Cho cấu hình electron của nguyên tử hai nguyên tố sau:
X: $1s^{2}2s^{2}2p^{6}3s^{2}3p^{3}$
Y: $1s^{2}2s^{2}2p^{6}3s^{2}3p^{6}3d^{3}4s^{2}$
a) X, Y có ở trong cùng một nhóm nguyên tố không? Giải thích.
b) X, Y cách nhau bao nhiêu nguyên tố hóa học? Có cùng chu kì không?
VẬN DỤNG
6.19. Cho các nguyên tố sau: K (Z = 19), N (Z = 7), Si (Z = 14), Mg (Z = 12). Hãy sắp xếp các nguyên tố trên theo chiều giảm dần bán kính nguyên tử.
6.20. Cho các nguyên tố X, T, Z và T với số hiệu nguyên tử lần lượt là 9, 17, 33 và 35. Hãy sắp xếp thứ tự tăng dần độ âm điện và giải thích.
6.21. Cho các nguyên tố cùng thuộc chu kì 3: 11Na, 13Al và 17Cl và các giá trị độ âm điện là 3,16; 1,61; 0,93. Hãy gán mỗi giá trị độ âm điện cho mỗi nguyên tố và giải thích.
6.22. Cho các nguyên tố X, Y, Z có số hiệu nguyên tử lần lượt là 6, 9, 14
a) Xác định vị trí của các nguyên tố đó trong bảng tuần hoàn.
b) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự bán kính nguyên tử tăng dần.
c) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự độ âm điện giảm dần.
d) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự tính phi kim tăng dần.
6.23. Cho các nguyên tố X, Y, Z có số hiệu nguyên tử lần lượt là 11, 13, 19
a) Xác định vị trí của các nguyên tố đó trong bảng tuần hoàn.
b) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự bán kính nguyên tử tăng dần.
c) Gán các giá trị độ âm điện (0,82; 1,31 và 0,93) cho X, Y, Z.
d) Xếp các nguyên tố đó theo thứ tự tính kim loại giảm dần.
6.24. So sánh tính kim loại của các nguyên tố: Al, Ca, Rb.