Soạn bài Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

- Vẫn là hào kiệt vẫn phong lưu

+ Tự xưng mình là hào kiệt: ý thức mạnh mẽ về tài năng, chí khí của bản thân.

+ Ý thức về cốt cách, phong thái ung dung, hào hoa, phong lưu.

+ Điệp từ "vẫn" khẳng định chắc chắn bản lĩnh của bậc anh hào.

- Chạy mỏi chân thì hãy ở tù

+ Thản nhiên, lạc quan, hiên ngang dù rơi vào cảnh ngục tù.

+ "mỏi chân" nên "ở tù": sự chủ động nghỉ ngơi như lẽ tất yếu.

+ Hiên ngang khinh thường cảnh tù ngục.

⟹Khí phách của người anh hùng trước hiểm nguy vẫn kiên cường, lạc quan. Chí khí này thường tồn tại trong nền văn học truyền thống (thơ tỏ chí).

- Giọng thơ có sự thay đổi: từ giọng hào hùng, ngang tàng chuyển sang giọng trầm lắng, suy tư lúc lâm nguy.

- Nhìn thẳng vào hoàn cảnh khó khăn của bản thân (khách không nhà, người có tội) để kiên tâm, vững chí hơn trên con đường còn gian nan.

- Lời tâm sự chân tình có ý nghĩa:

+ Thể hiện cuộc đời làm cách mệnh gian nan, khó khăn, phải bôn ba xứ người, xa quê, xa người thân.

+ Tạo hình ảnh đối lập giữa hai cặp câu nhấn mạnh sự lênh đênh, cuộc đời sóng gió qua đó nổi bật lên hình ảnh người chí sĩ yêu nước kiên cường.

Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế

Mở miệng cười tan cuộc oán thù

- Ý nghĩa 2 câu thơ 5- 6:

+ Khẳng định sự quyết tâm bền chí trước sự nghiệp cứu nước, cứu đời lớn lao.

+ Tiếng cười của bậc anh hùng vẫn ngạo nghễ, đập tan những oán thù.

- Lối nói quá nhằm:

+ Nâng lên sức vóc người anh hùng lên tới mức siêu nhiên, phi thường.

+ Tạo giọng điệu hào hùng chung cho toàn bài thơ.

- Cặp câu này vẫn tuân thủ quy tắc đối nhằm giữ nhịp cho toàn bài.

Hai câu thơ cuối:

- Kết tinh cao độ ý chí và cảm xúc lãng mạn hào hùng của tác giả

- Điệp từ "còn" nhấn vào sự tiếp diễn, tiếp tục chiến đấu vì đất nước

- Lời thách thức "nguy hiểm sợ gì đâu": giữ vững ý chí, lý tưởng, kiên định với sự nghiệp cứu nước, vươn lên, bất chấp những hiểm nguy.

Bài tập 1: Phân tích các câu 1 – 2:

II. Soạn bài siêu ngắn: Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác

Chạy mỏi chân thì hãy ở tù

• Nhân vật hiện ra với một phong thái đường hoàng, tự tin đến ngang tàng, ngạo mạn, giọng đùa vui, tự trào làm tan biến đi cảm giác của một người tù, chỉ thấy một tư thế cao ngạo, xem thường hiểm nguy. 
• Thông thường bị tù đày đọa là lúc làm nhụt đi ý chí của con người. Nhưng đối với Phan Bội Châu ngồi tù chỉ là trạm nghỉ của cuộc mỏi chân. Hoàn cảnh dù có đổi thay, nguy biến có thể ập đến bất cứ lúc nào nhưng chí khí thì chẳng khi nào lay chuyển.

Bài tập 2: Đọc lại cặp câu 3 - 4, em thấy giọng điệu có gì thay đổi:

Đã khách không nhà trong bốn biển

Lại người có tội giữa năm châu

• Về giọng điệu: hai câu đầu với giọng thơ hài hước, đùa vui thì hai câu thơ 3-4 mang một giọng điệu trầm buồn, như một nỗi đau cố nén.
• Ý nghĩa lời tâm sự:

o Khách không nhà: Cuộc đời bôn ba của Phan Bội Châu đầy sóng gió. Mười năm bôn ba phiêu bạt khắp nơi không mái ấm gia đình, chỉ vì hết lòng muốn tìm đường cứu nước, chỉ vì yêu đất nước mà người chiến sĩ bị xem như một tội nhân, bị truy nã khắp nơi.

o Ông than cho số phận cá nhân của mình cũng chính là đau với nỗi đau của một dân tộc mất nước. Đó là nỗi buồn của một người tù yêu nước, của một nhân cách cao cả.

Bài tập 3: Em hiểu ý nghĩa của cặp câu 5 – 6

Chia theo thể thơ thất ngôn bát cú đường luật (đề-thực-luận-kết)

- Hai câu đề: tinh thần kiên cường của người chiến sĩ cách mạng yêu nước.

- Hai câu thực : cuộc đời sóng gió và những trải nghiệm của tác giả.

- Hai câu luận : chí khí của bậc anh tài

- Hai câu kết: trong hoàn cảnh khó khăn nhưng vẫn không nao núng.