Soạn bài Ôn dịch, thuốc lá

- Thuốc lá ở đây chính là tệ nghiện thuốc lá. Tác giả so sánh tệ nghiện này với ôn dịch là xác đáng vì tệ nạn nghiện thuốc lá cũng rất dễ lây lan.

- Ngoài ra từ ôn dịch là một từ thường dùng làm tiếng chửi rủa như Đồ ôn dịch! Dấu phẩy ngăn cách giữa “ôn dịch” và thuốc lá là nhằm nhấn mạnh sắc thái biếu cảm thế hiện sự căm tức là ghê tởm, một lời nguyền rủa: Thuốc lá! Đồ ôn dịch!

- Vẫn có thể sửa tên nhan đề thành "ôn dịch thuốc lá" hoặc "thuốc lá là một loại ôn dịch" tuy nhiên sẽ giảm tính biểu đạt, biểu cảm của tên nhan đề.

- Trước khi phân tích tác hại của thuốc lá, tác giả dẫn lời Trần Hưng Đạo bàn về việc đánh giặc: “Nếu đánh giặc như vũ bão thì không dáng sợ, đáng sợ là giặc gặm nhấm như tằm ăn dâu.”

- Tác giả trích dẫn lời của Trần Hưng Đạo:

+ Lấy lối so sánh của nhà quân sự đại tài nói tới vấn nạn thuốc lá

+ Tạo sự liên tưởng bằng lối lập luận sắc bén.

+ Thuốc lá cũng là một loại giặc cần chống

+ Giặc thuốc lá không đánh như vũ bão, nó "gặm nhấm như tằm ăn dâu"

+ Tác hại của thuốc lá không nhìn thấy ngay nên mức độ nguy hiểm khôn lường.

⟹Đây là so sánh sáng tạo, làm cho lập luận chặt chẽ, tạo liên tưởng thú vị.

- Đặt giả định "tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi!" để phủ định, bác bỏ:

+ Thực tế, nhiều người coi thường sức khỏe người thân, người xung quanh nên mặc sức hút thuốc lá.

+ Họ ngụy biện bằng cách vin vào quyền tự do cá nhân, tuyên bố tự chịu trách nhiệm về việc làm của mình.

+ Tác giả phản bác vì người hút thuốc không chỉ hủy hoại sức khỏe bản thân mà còn hủy hoại sức khỏe của những người xung quanh.

+ Hút thuốc là quyền cá nhân, nhưng kg thể sử dụng quyền đó làm ảnh hưởng tới không khí người khác.

⟹Tác giả dùng chính quyền chính đáng để bác bỏ quyền không chính đáng của người hút thuốc chống chế.

- So sánh tình hình hút thuốc ở nước ta ngang với các thành phố lớn ở Âu- Mĩ:

+ Dù nước ta nghèo hơn các nước Âu- Mĩ nhưng tỉ lệ hút thuốc ngang với họ⟶ điều đáng báo động

+ Các nước phát triển ở Âu- Mĩ cấm, có chiến dịch chống hút thuốc mạnh mẽ, còn nước ta chưa có biện pháp quyết liệt.

+ Nước ta còn quá nhiều bệnh dịch cần thanh toán thế mà chúng ta lại rước về nhiều thứ bệnh dịch nguy hiểm và tốn kém.

- Sự so sánh là rất cần thiết vì nó cảnh báo mạnh mẽ vấn nạn hút thuốc lá đang trở nên phổ biến ở nước ta, cần đưa ra các biện pháp khắc phục.

Bài tập 1: Tác giả dùng dấu phẩy ngăn cách giữa hai từ “ôn dịch” và “thuốc lá”, là sử dụng theo lối tu từ để nhấn mạnh sắc thái biểu cảm (vừa căm tức vừa ghê tởm).

• Nếu ta bỏ dấu phẩy đi cũng được nhưng không gây ấn tượng mạnh và hàm súc như: Ôn dịch, thuốc lá

II. Soạn bài siêu ngắn: Ôn dịch, thuốc lá

Thuốc lá cũng như một loại giặc mà con người cần phải chống, khói thuốc không làm cho người “lăn đùng ra chết ngay” mà nó gặm nhấm dần sức khỏe của người => Biện pháp so sánh này rất sắc sảo trong lập luận, tác giả mượn cách so sánh này để dẫn người đọc đến một so sánh khác, tạo được ấn tượng mạnh.

Bài tập 3: Tác giả đưa ra giả định “Có người bảo : Tôi hút, tối bị bệnh, mặc tôi !” trước khi nêu lên những tác hại của thuốc lá không chi với người hút mà với cả những người không hề hút.

•  Hút thuốc lá chủ động và hút thuốc lá bị động, tác giả đã phủ nhận câu nói trên. Khói thuốc đối với người xung quanh rất lớn. 
• Thái độ phê phán nghiêm khắc với những người hút thuốc lá và đề nghị những người hút thuốc lá phải có ý thức. 

Bài tập 4: Tác giả đưa ra những số liệu để so sánh tình hình hút thuốc lá ở nước ta với các nước Âu - Mĩ trước khi đưa ra kiến nghị nhằm mục đích:

o Tỉ lệ thanh thiếu niên hút thuốc ở thành phố lớn nước ta cao ngang với tỉ lệ các thành phố Âu – Mĩ. => Đây là điều không thể chấp nhận.

o Thứ hai là cho thấy các nước đã tiến hành những chiến dịch, thực hiện những biện pháp ngăn ngừa, hạn chế thuốc lá quyết liệt hơn ta.

o Thứ ba, so sánh với nước họ, chúng ta còn quá nhiều bệnh dịch cần phải thanh toán.

=>  Đã đến lúc mọi người phải đứng lên chống lại, ngăn ngừa nạn ôn dịch này.

LUYỆN TẬP

Bản tin với nội dung ngắn gọn về cái chết của một người trẻ tuổi, con một gia đình tỉ phú ở Mỹ, đã để lại nhiều suy nghĩ cho người đọc. Vì khối tài sản kếch xù được thừa kế từ gia đình, cậu thanh niên Ra-pha-en đã lao vào ăn chơi sa đọa. Như vậy, con người chỉ thực sự trân trọng những giá trị vật chất khi chính họ tạo dựng lên. Hãy giáo dục con cái hiểu về giá trị đồng tiền được làm ra bởi công sức lao động của chính họ. Đó là một thông điệp sâu sắc và rất ý nghĩa thông qua bản tin.

Phần tham khảo mở rộng

Bài tập 1:  Viết đoạn văn kêu gọi mọi người chống lại ôn dịch, thuốc lá

Tại sao chúng ta cần đẩy lùi ôn dịch thuốc lá? Bởi thuốc lá gây ra rất nhiều những tác hại cho con người và môi trường xung quanh. Với người trực tiếp hút thuốc, chất ni-cô-tin trong thuốc lá có khả năng gây nghiện và cùng với các chất độc khác sẽ bào mòn dần sức khỏe của họ với những căn bệnh như  viêm phổi, viêm phế quản, ho lao hay nặng nề hơn là ung thư phổi.. Không chỉ gây hại cho chính mình, thuốc lá còn ảnh hưởng đến những người xung quanh bởi khói thuốc, những người hít phải khói thuốc sẽ chịu độc gấp 4 lần những người trực tiếp hút thuốc. Thuốc lá ảnh hưởng đến sức khỏe và thuốc lá còn gây ô nhiễm với môi trường bởi đầu thuốc hay tàn thuốc lá. Ở Thái Lan, các tình nguyện viên phải rất vất vả để dọn các đầu mẩu thuốc lá do khách du lịch vứt lại trên các bãi biển. Với rất nhiều tác hại đó, chúng ta cần chống lại ôn dịch thuốc lá. Mỗi người cần tích cực tuyên truyền về tác hại của thuốc lá đến người thân, bạn bè xung quanh mình. Hãy khuyến khích, khen ngợi khi mọi người có cố gắng để từ bỏ thuốc lá. Nếu bạn bè có ý định thử hút thuốc lá, hãy khuyên can và ngăn chặn. Cuộc sống của chúng ta sẽ an toàn hơn khi sống trong bầu không khí trong sạch, không khói thuốc lá. Vì vậy, chúng ta cần chung tay để đẩy lùi ôn dịch thuốc lá vì một xã hội văn minh và phát triển.

Thuốc lá là thứ ôn dịch đe dọa đến cả  sức khỏe và tính mạng của con người. Nó còn nguy hiểm hơn cả đại dịch AIDS bởi nhiều chất độc hại mà chúng chứa. cả người hút và người bên cạnh đều bị ô nhiễm bởi thứ khói thuốc này. Nó cũng là một trong những nguyên nhân gây nên các tệ nạn xã hội như trộm cắp,…Mọi người cần phải chung tay để chống nạn dịch này.

- Phần 1 (từ đầu … còn nặng hơn cả AIDS): Nêu lên nạn dịch hút thuốc

- Phần 2 (tiếp … con đường phạm pháp): Những nguy hiểm mà thuốc lá gây ra

- Phần 3 (còn lại): Kêu gọi hành động chống đại dịch thuốc lá