Soạn bài Rừng Xà Nu - Nguyễn Trung Thành

a. Qua nhan đề "Rừng xà nu"

- Nghĩa thực: Là loài cây được trồng nhiều ở Tây Nguyên

- Nghĩa tượng trưng: Là biểu tượng mang đậm chất sử thi về con người và thiên nhiên Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ

b. Hình tượng rừng xà nu dưới tầm đại bác.

- Thể hiện sự đau thương và mất mát khi bị giặc tàn phá ( những chi tiết biểu thị "không cây nào không bị thương, cây bị chặt đứt ngang thân mình, nhựa ứa ra…)

- Những phẩm chất tốt đẹp, sức sống của thiên nhiên cũng như con người Tây Nguyên ( các chi tiết "sinh sôi khỏe", "ham ánh sáng", "thơm mỡ màng",..)

c. Hình ảnh đồi xà nu trải dài hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời.

- Được nhắc lại nhiều lần ngụ ý nhấn mạnh cảnh rừng xà nu hùng tráng, bất diệt. Ngoài ra, còn là lòng tin tưởng và khẳng định vè sự trường tồn của nhân dân, đất nước, không khuất phục trước kẻ thù.

a. Phẩm chất của người anh hùng Tnú trong bài:

- Gan góc,  dũng cảm và trung thực (khi còn nhỏ cùng Mai vào rừng tiếp tế cho anh Quyết).

- Anh có một lòng yêu nước và trung thành với cách mạng (bị giặc bắt, tra tấn,..)

- Bên cạnh đó anh có số phận đáng thương khi không cứu được vợ con.

So với A Phủ: Nhân vật Tnú có nét mởi mẻ hơn khi anh đã giác ngộ lí tưởng cách mạng từ khi còn nhỏ.

b. 

"Tnú không cứu được vợ con". Cụ Mết nhắc lại bốn lần đế nhấn mạnh: Chỉ dùng bàn tay trắng chiến đáu với giặc thì ngay cả những người yêu thương của mình cũng không cứu sống nổi. Phải cầm vũ khí lên chiếng đấu mới bảo vệ được những gì thân yêu cũng như thiêng liêng nhất

c. Chân lý lớn lao

Câu chuyện Tnú với dân làng Xô man trong cách đánh giặc nói lên chân lý lớn của thời đại: Không có gì quý giá bằng độc lập và tự do, cùng nahu đứng lên để chống lại kẻ thù.

d. Vai trò của nhân vật: Cụ Mết, Mai, Dít, Heng đối với việc làm nổi bật nhân vật trung tâm và chủ đề:

- Cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng là những nhân vật đại diện cho các thế hệ làm nối bật tinh thần bất khuất của làng Xô man 

- Cụ Mết: "quắc thước như một cây xà nu lớn" là hiện thân cho truyền thống thiêng liêng, lão già làng, biểu tượng cho sức mạnh tập hợp đế nổi dậy đồng khởi.

- Mai, Dít là thế hệ hiện tại, trong Dít có Mai của thời trước và có Dít của hôm nay. Vẻ đẹp của Dít là vẻ đẹp của sự kiên định, vững vàng trong chiến tranh

- Bé Heng: Là thế hệ tiếp nói truyền thống cha ông

Thời thơ ấu:

- Từ thờ thơ ấu Tnú đã dùng khói xà nu để hun tấm bảng đen mà học chữ, nhựa xà nu làm đèn

Khi trưởng thành:

- Xà nu chứng kiến những biến cố to lớn của Tnú (chứng kiến Tnú không cứu được vợ con)

- Xà nu là người chờ đợi và cùng dân làng chào đón Tnú trở về sau mấy năm đi cách mạng "đuốc xà nu soi sáng đêm anh đoàn tụ với buôn làng ở nhà cụ Mết"
=> Xà nu biểu tượng cho làng Xô Man, Tnú biểu tượng cho người anh hùng trong kháng chiến

Những vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:

- Cách đặt nhan đề "Rừng xà nu" mang tính chất gợi mở, biểu tượng cho số phận của người dân Xô man

- Giọng điệu trần thuật: kể theo hồi tưởng qua lời của cụ Mết (già làng) người chứng kiến lịch sử của làng Xô man

- Cảm hứng lãng mạn đậm đà tính sử thi

Tác phẩm đã lại cho em nhều ấn tượng trong đó em ấn tượng nhất với hình ảnh đôi bàn tay của Tnú. Khi nhỏ, đôi bàn tay đã nắn nót những nét chữ để giúp anh Tnú có kiến thức, khi trưởng thành thì đôi bàn tay cầm vũ khí để Tnú chiến đấu vì buôn làng. Đôi bàn tay còn thể hiện sự trung thành của anh với cách mạng "Cộng sản ở đây này!" và đôi bàn tay này cũng đã để lại nhiều chiến tích của kẻ thù đã tổn thương đến anh "mười ngón tay bị đốt". Xuyên suốt tác phẩm đây là hình ảnh mang tính biểu tượng cao.

a. Qua nhan đề "Rừng xà nu"

- Nghĩa thực: Là loài cây được trồng nhiều ở Tây Nguyên

- Nghĩa tượng trưng: Là biểu tượng mang đậm chất sử thi về con người và thiên nhiên Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ

b. Hình tượng rừng xà nu dưới tầm đại bác.

- Thể hiện sự đau thương và mất mát khi bị giặc tàn phá.

- Những phẩm chất tốt đẹp, sức sống của thiên nhiên cũng như con người Tây Nguyên.

c. Hình ảnh đồi xà nu trải dài hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời.

- Được lặp đi lặp lại ngụ ý nhấn mạnh cảnh rừng xà nu hùng tráng, bất diệt đồng thời còn thể hiện lòng tin tưởng về sự sự trường tồn của nhân dân, đất nước

a. Phẩm chất của người anh hùng Tnú:

- Gan góc, dũng cảm và trung thực. Có lòng trung thành với cashc mạng như số phận đáng thương khi anh không cứu được vợ con mình

So với A Phủ: Nhân vật Tnú có nét mởi mẻ hơn khi anh đã giác ngộ lí tưởng cách mạng từ khi còn nhỏ.

b. 

"Tnú không cứu được vợ con". Cụ Mết nhắc tới bốn lần đế nhấn mạnh: Khi chỉ dùng bàn tay trắng chiến đáu với giặc thì ngay cả những người yêu thương của mình cũng không cứu sống nổi. Phải cầm vũ khí lên chiếng đấu mới bảo vệ được những gì thân yêu nhất của mình.

c. Chân lý lớn lao

 Chân lý lớn của thời đại: Không có gì quý giá bằng độc lập và tự do, cùng nahu đứng lên để chống lại kẻ thù.

d. Vai trò của nhân vật: Cụ Mết, Mai, Dít, Heng

- Cụ Mết: "quắc thước như một cây xà nu lớn" là hiện thân cho truyền thống thiêng liêng, lão già làng, biểu tượng cho sức mạnh tập hợp đế nổi dậy đồng khởi.

- Mai, Dít là thế hệ hiện tại. Vẻ đẹp của Dít là vẻ đẹp của sự kiên định, vững chắc trong chiến tranh

- Bé Heng: Là thế hệ tiếp nói truyền thống cha ông

Thời thơ ấu:

- Từ thờ thơ ấu Tnú đã dùng khói xà nu để hun tấm bảng đen mà học chữ, nhựa xà nu làm đèn

Khi trưởng thành:

- Xà nu ở bên Tnú trong những biến cố đau đớn và chào đón Tnú trở về sau nhiều năm đi lực lượng, cách miue tả đối chiếu là nổi bật xã nu và Tnú

=> Biểu tượng của người dân Xô man

Những vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:

- Cách đặt nhan đề "Rừng xà nu" mang tính chất gợi mở, biểu tượng cho số phận của người dân Xô man

- Giọng điệu trần thuật: kể theo hồi tưởng qua lời của cụ Mết (già làng) người chứng kiến lịch sử của làng Xô man

- Cảm hứng lãng mạn đậm đà tính sử thi

Tác phẩm đã lại cho em nhều ấn tượng trong đó em ấn tượng nhất với hình ảnh đôi bàn tay của Tnú. Khi nhỏ, đôi bàn tay đã nắn nót những nét chữ để giúp anh Tnú có kiến thức, khi trưởng thành thì đôi bàn tay cầm vũ khí để Tnú chiến đấu vì buôn làng. Đôi bàn tay còn thể hiện sự trung thành của anh với cách mạng "Cộng sản ở đây này!" và đôi bàn tay này cũng đã để lại nhiều chiến tích của kẻ thù đã tổn thương đến anh "mười ngón tay bị đốt". Xuyên suốt tác phẩm đây là hình ảnh mang tính biểu tượng cao.

Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (phần chữ nhỏ): Cảm nghĩ của Tnú sau ba năm theo cách mạng giờ về thăm làng.

- Phần 2 (còn lại): cụ Mết kể câu chuyện về cuộc đời của Tnú và người dân làng Xô Man.

Lời giải chi tiết

a. Qua nhan đề "Rừng xà nu"

- Nghĩa thực: Là loài cây được trồng nhiều ở Tây Nguyên, gắn bó mật thiết với đời sống sinh hoạt của người dân Tây Nguyên

- Nghĩa tượng trưng: Là biểu tượng mang đậm chất sử thi về con người và thiên nhiên Tây Nguyên trong kháng chiến chống Mĩ và còn là nhân vật tham gia vào câu chuyện, là nhân chứng hùng hồn cho những sự kiện trọng đại của dân làng Xô Man

b. Hình tượng rừng xà nu dưới tầm đại bác.

- Hình ảnh thể hiện sự đau thương và mất mát

Dẫn chứng: "không cây nào không bị thương, cây bị chặt đứt ngang thân mình, nhựa ứa ra… từng cục máu lớn, vết thương cứ loét mãi ra".

- Những đau thương mà cây xà nu phải gánh chịu là hình ảnh ẩn dụ cho những đau thương và mất mát của người dân Xô Man phải gánh chịu trong chiến tranh

Dẫn chứng: "anh Xút bị treo cổ lên cây vả, bà Nhan bị giặc chặt đầu,..."

- là những phẩm chất tốt đẹp của con người qua hình tượng cây xà nu

Dẫn chứng "sinh sôi khỏe", "ham ánh sáng", "thơm mỡ màng", "ưỡn tấm ngực che chở cho làng")

c. Hình ảnh đồi xà nu trải dài hút tầm mắt, chạy tít tắp đến tận chân trời 

- Là hình ảnh ngợi ca cho sức sống mãnh liệt của cây xà nu.

- Thể hiện sự nối tiếp nói, trường tồn của người dân vùng Tây Nguyên nói chung và người dân Xô Man nói riêng 

a. Phẩm chất của người anh hùng Tnú trong bài:

- Gan góc, dũng cảm và trung thực (khi còn nhỏ cùng Mai vào rừng tiếp tế cho anh Quyết).

- Lòng trung thành với cách mạng được bộc lộ qua thử thách (bị giặc bắt, tra tấn, lưng T’nú ngang dọc vết dao chém của kẻ thù nhưng anh vẫn gan góc, trung thành).

- Anh có số phận đau thương khi bản thân bị đốt mười ngón tay, vợ con bị bắt và anh không cứu được

- Lòng yêu nước cùng với tinh thần cách mạng giúp anh có thêm dũng cảm cầm vũ khí lên và đánh kẻ thù

b. Câu chuyện bi tráng về cuộc đời Tnú

"Tnú không cứu được vợ con". Cụ Mết nhắc tới bốn lần đế nhấn mạnh: Khi chưa có vũ khí trong tay, chiến đấu bằng tay không thì ngay cả những người thân yêu nhất của mình cũng không thể cứu được. Chiến đấu không chỉ nhờ vào lòng yêu nước mà còn là sức mạnh, vũ khí để chống lại kẻ thù mang lại tự do cho dân làng của mình. Đây cũng là lời mà cụ Mết muốn nhắn gửi đến thế hệ mai sau.

c. Chân lý được thể hiện qua câu chuyện

Câu chuyện Tnú với dân làng Xô man một chân lý thời đại: Không có gì đáng quý bằng nề độc lập và tự do của dân tộc, khi không còn chịu sự áp bức, tra tấn của bọn giặc ác ôn thì cuộc sống sẽ trở nên hạnh phúc, yên bình, đây cũng là chân lý của ngày nay, luôn luôn láy nền độc lập, tự do là quan trọng nhất.

d. Vai trò của nhân vật: Cụ Mết, Mai, Dít, Heng đối với việc làm nổi bật nhân vật trung tâm và chủ đề:

- Cụ Mết, Mai, Dít, bé Heng là các nhân vật đại diện sự tiếp nối các thế hệ làm nối bật tinh thần bất khuất của làng Xô man nói riêng, của Tây Nguyên nói chung.

- Cụ Mết: "quắc thước như một cây xà nu lớn" là hiện thân cho truyền thống thiêng liêng, già làng, biểu tượng cho sức mạnh tập hợp đế mọi người cùng nổi dậy đồng khởi.

- Mai, Dít là thế hệ hiện tại, trong Dít có Mai của thời trước và còn có Dít của hôm nay. Vẻ đẹp của Dít là vẻ đẹp của sự kiên định, vững chắc trong bão táp chiến tranh.

- Bé heng: LÀ đại diện cho thế hệ tương lai tiếp nối những truyền thống của ông cha.

Thời thơ ấu:

- Từ thờ thơ ấu Tnú đã dùng khói xà nu để hun tấm bảng đen mà học chữ, nhựa xà nu làm đèn

Khi trưởng thành:

- Xà nu ở bên Tnú trong những biến cố đau đớn nhất của anh, khi anh không cứu được vợ con "nhựa xà nu cháy trên mười đầu ngón tay Tnú"

- Xà nu cùng dân làng chào đón Tnú trở về sau nhiều năm đi lực lượng "đuốc xà nu soi sáng đêm anh đoàn tụ với buôn làng ở nhà cụ Mết"

- Xà nu và Tnú luôn được miêu tả ứng chiếu làm nổi bật lẫn nhau, Tnú có thể nói như là một cây xà nu đã trưởng thành mạnh mẽ và đầy sức sống. Với phẩm chất kiên cường, sức sống bất diệt của xà nu cũng là phẩm chất của người anh hùng Tnú.

=> Xà nu biểu tượng cho tinh thần gai góc, dũng cảm của người dân làng Xô Man

Những vẻ đẹp nghệ thuật của tác phẩm:

- Cách đặt nhan đề "Rừng xà nu" mang tính chất gợi mở, biểu tượng cho số phận của người dân Xô man

- Giọng điệu trần thuật: kể theo hồi tưởng qua lời của cụ Mết (già làng) người chứng kiến lịch sử của làng Xô man

- Cảm hứng lãng mạn đậm đà tính sử thi qua giọng trần thuật, miêu tả, những thủ pháp nghệ thuật như so sánh, đối chiếu

- Đây là kết cấu thường gặp trong những bản hùng ca.

Tác phẩm đã lại cho em nhều ấn tượng trong đó em ấn tượng nhất với hình ảnh đôi bàn tay của Tnú. Khi nhỏ, đôi bàn tay đã nắn nót những nét chữ để giúp anh Tnú có kiến thức, khi trưởng thành thì đôi bàn tay cầm vũ khí để Tnú chiến đấu vì buôn làng. Đôi bàn tay còn thể hiện sự trung thành của anh với cách mạng "Cộng sản ở đây này!" và đôi bàn tay này cũng đã để lại nhiều chiến tích của kẻ thù đã tổn thương đến anh "mười ngón tay bị đốt" . Hơn hết, đây là đôi bàn tay nghĩa tình, trụ cột gia đình. Xuyên suốt tác phẩm đây là hình ảnh mang tính biểu tượng cao.

Bố cục (2 phần)

- Phần 1 (phần chữ nhỏ): Cảm nghĩ của Tnú sau ba năm theo cách mạng giờ về thăm làng.

- Phần 2 (còn lại): cụ Mết kể câu chuyện về cuộc đời của Tnú và người dân làng Xô Man.

Lời giải chi tiết