Giải bài tập 44: Thấu kính phân kì
Thấu kính phân kì: Khám phá định nghĩa và các đặc điểm
Thấu kính phân kì là một loại thấu kính có phần rìa dày hơn phần giữa. Khi chùm tia ánh sáng inciden đi vào thấu kính phân kì mà song song với trục chính, chùm tia này sẽ bị ló phân kì. Điều đặc biệt về thấu kính phân kì là khi chùm tia ánh sáng đi vào tiêu điểm thì chúng sẽ ló kéo dài, tạo ra hiện tượng đặc biệt.
Đối với hai tia ánh sáng đặc biệt đi qua thấu kính phân kì, tia tới song song với trục chính sẽ bị ló kéo dài khi đi qua tiêu điểm. Trong khi đó, tia tới đến quang tâm sẽ tiếp tục truyền thẳng theo hướng ban đầu của tia tới. Đây là các đặc điểm quan trọng của thấu kính phân kì mà chúng ta cần hiểu để áp dụng vào việc giải các bài tập thực hành.
Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi giữa bài
Trang 119 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Hãy tìm cách nhận biết thấu kính hội tụ trong hai loại thấu kính có ở trong phòng thí nghiệm.
Trang 119 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Độ dày phần rìa so với phần giữa của thấu kính phân kì có gì khác so với thấu kính hội tụ ?
Trang 119 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Bố trí thí nghiệm như hình 44.1, trong đó chiếu một chùm sáng tới song song theo phương vuông góc với mặt của một thấu kính phân kì .
Chùm tia ló có đặc điểm gì mà người ta gọi thấu kính này là thấu kính phân kì ?
Trang 120 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm trên và cho biết trong ba tia tới thấu kính phân kì, tia nào đi qua thấu kính không bị đổi hướng ? Tìm cách kiểm tra điều này
Trang 120 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Quan sát lại thí nghiệm ở hình 44.1 và dự đoán xem, nếu kéo dài các tia ló thì chúng có gặp nhau tại một điểm không ? Tìm cách kiểm tra lại dự đoán đó.
Trang 120 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Hãy biểu diễn chùm tia tới và chùm tia ló trong thí nghiệm này trên hình 44.3
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài
Câu 7: Trang 121 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Hình 44.5 vẽ thấu kính phân kì, quang tâm O, trục chính $\Delta$, hai tiêu điểm F và F', các tia tới 1,2
Hãy vẽ tia ló của các tia tới này
Câu 8: Trang 121 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Trong tay em có một kính cận thị. Làm thế nào để biết kính đó là thấu kính hội tụ hay phân kì ?
Câu 9: Trang 121 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Trả lời câu hỏi nêu ra ở phần mở bài:"Thấu kính phân kì có những đặc điểm gì khác so với thấu kính hội tụ ?"