Giải bài tập 31: Hiện tượng cảm ứng điện từ
Hiện tượng cảm ứng điện từ: một cách giải thích đơn giản, dễ hiểu
Khi một nam châm được đưa gần hoặc xa một cuộn dây dẫn kín, dòng điện sẽ xuất hiện trong cuộn dây đó. Hiểu đơn giản, đây chính là hiện tượng cảm ứng điện từ.
Để tạo ra dòng điện cảm ứng, chúng ta có thể sử dụng nhiều cách khác nhau với nam châm. Dòng điện này xuất hiện khi có sự thay đổi về tư thế hoặc khoảng cách giữa nam châm và cuộn dây dẫn kín.
Thú vị hơn, dòng điện cảm ứng chỉ xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín khi có thay đổi về dòng điện của nam châm. Điều này xảy ra trong thời gian nam châm di chuyển gần hoặc xa cuộn dây, khi dòng điện của nam châm thay đổi.
Bài tập và hướng dẫn giải
Trang 85 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Cho hai đầu đèn LED mắc song song ngược chiều vào hai đầu của một cuộn dây dẫn và một thanh nam châm vĩnh cửu. Hãy bố trí thí nghiệm như hình 31.2 để tìm hiểu xem dòng điện xuất hiện trong cuộn dây dẫn kín ở trường hợp nào dưới đây:
+ Di chuyển nam châm lại gần cuộn dây.
+ Đặt nam châm đứng yên trước cuộn dây.
+ Đặt nam châm nằm yên trong cuộn dây.
+ Di chuyển nam châm ra xa cuộn dây.
Trang 85 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Trong thí nghiệm trên, nếu để nam châm đứng yên và cho cuộn dây chuyển động lại gần hay ra xa nam châm thì trong cuộn dây có xuất hiện dòng điện không ? Hãy làm thí nghiệm để kiểm tra dự đoán.
Trang 86 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Đặt một nam châm điện nằm yên trước cuộn dây dẫn có mắc hai đèn LED song song ngược chiều (hình 31.3). Hãy làm thí nghiệm để xác định trong những trường hợp nào dưới đây xuất hiện dòng điện ở cuộn dây có mắc đèn LED.
+ Trong khi đóng mạch điện của nam châm điện .
+ Khi dòng điện đã ổn định.
+ Trong khi ngắt mạch điện của nam châm điện .
+ Sau khi ngắt mạch điện.
Trang 86 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Nếu ta làm lại thí nghiệm ở hình 31.2 nhưng lần này cho nam châm quay quanh một trục thẳng đứng (hình 31.4) thì có hiện tượng gì xảy ra trong cuộn dây ?
Trang 86 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Hãy trả lời câu hỏi ở phần I :" Trong đinamô có một nam châm và cuộn dây. Khi quay núm của đinamô thì nam châm quay theo và đèn sáng. Liệu có phải nhờ nam châm mà tạo ra được dòng điện không ? "