Giải bài tập 41: Quan hệ giữa góc tới và góc phản xạ
Góc tới và góc khúc xạ: Mối quan hệ quan trọng
Khi tia sáng chuyển từ không khí sang các môi trường khác nhau, góc tới và góc khúc xạ có mối quan hệ đặc biệt. Hiểu rõ chúng giúp chúng ta hiểu hơn về hiện tượng khúc xạ ánh sáng.
Khi ánh sáng đi từ không khí vào một môi trường khác, góc khúc xạ sẽ nhỏ hơn góc tới. Điều này giải thích tại sao ánh sáng bị lệch khi đi qua các môi trường khác nhau.
Thú vị hơn nữa, khi thay đổi góc tới, góc khúc xạ cũng thay đổi theo. Nếu góc tới tăng hoặc giảm, góc khúc xạ cũng tăng hoặc giảm theo cùng một hướng.
Nếu góc tới bằng 0$^{\circ}$, góc khúc xạ cũng bằng 0$^{\circ}$. Điều này có nghĩa là ánh sáng không bị gãy khúc khi chuyển qua hai môi trường. Đây là một hiện tượng thú vị về quang học mà chúng ta có thể quan sát hàng ngày.
Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời các câu hỏi giữa bài
Trang 111 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Bố trí thí nghiệm như hình 41.1
a) Khi góc tới bằng 60$^{\circ}$
Cắm một đinh ghim tại điểm A với $\widehat{NIA}$ = 60$^{\circ}$
Đặt mắt ở phía cạnh cong của miếng thủy tinh sao cho nhìn qua khe I thấy A. Đưa đinh ghim A' tới vị trí sao cho nó che khuất đồng thời cả khe I và đinh ghim A
Chứng minh rằng đường nối các vị trí A,I,A' là đường truyền của tia sáng từ đinh ghim A đến mắt.
Trang 111 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Nêu nhận xét về đường truyền của tia sáng từ không khí vào thủy tinh. Chỉ ra tia tới, tia khúc xạ, góc tới, góc khúc xạ. Đo độ lớn góc khúc xạ và ghi vào bảng 1.
b) Khi góc tới bằng 45$^{\circ}$, 30$^{\circ}$, 0$^{\circ}$
Tiến hành thí nghiệm theo các bước tương tự như trên.
Vẽ đường truyền của tia sáng từ đinh ghim đến mắt trong từng trường hợp đó, đo các góc khúc xạ tương ứng và ghi vào bảng 1
Kết quả đo
Lần đo | Góc tới i | Góc khúc xạ r |
1 | 60$^{\circ}$ |
|
2 | 45$^{\circ}$ |
|
3 | 30$^{\circ}$ |
|
4 | 0$^{\circ}$ |
|
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài
Câu 3: Trang 112 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Trên hình 41.2 cho biết M là vị trí đặt mắt để nhìn thấy hình ảnh viên sỏi nhỏ ở trong nước, A là vị trí thực của viên sỏi, B là vị trí ảnh của nó, PQ là mặt nước. Hãy vẽ đường truyền của tia sáng từ viên sỏi đến mắt
Câu 4: Trang 112 sách giáo khoa (SGK) Vật lí lớp 9
Ở hình 41.3, SI là tia tới. Tia khúc xạ của tia này trùng với một trong số các đường IH, IE, IG, IK, Hãy điền dấu mũi tên vào tia khúc xạ đó
