Soạn văn Lớp 7

Soạn bài Sống chết mặc bay

168 lượt xem
Soạn bài: Sống chết mặc bay - ngữ văn 7 tập 2 ngắn gọn nhất. Nhằm giúp học sinh giảm bớt thời gian soạn bài nhưng vẫn đảm bảo nắm đủ ý, Sytu.vn giới thiệu các em tổ hợp bài soạn cực ngắn, siêu ngắn và ngắn nhất. Từ đó, học sinh có thêm lựa chọn bài soạn phù hợp với của mình. Soạn Sống chết mặc bay cực ngắn - Sytu.vn

  • Phổ thông nhất
  • Ngắn nhất
  • Hay nhất

Soạn bài Sống chết mặc bay phổ thông nhất

Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phương pháp giải:

Trả lời

Sống chết mặc bay có thể chia làm mấy đoạn? Mỗi đoạn nói gì?

>

Truyện ngắnSống chết mặc baycó thể chia làm 3 đoạn:

- Đoạn 1 (từ đầu đến “Khúc đê này hỏng mất”): Nguy cơ đê bị vỡ và sự chống đỡ của người dân.

- Đoạn 2 (tiếp theo đến “Điếu, mày!”): Quan phụ mẫu vô trách nhiệm, mải mê bài bạc trong khi đi hộ đê.

- Đoạn 3 (còn lại): Đê bị vỡ, nhân dân lâm vào cảnh thảm sầu.

Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phép tương phản (cũng gọi là đối lập) trong nghệ thuật là việc tạo ra những hành động, những cảnh tượng, những tính cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng bộ phận trong tác phẩm hoặc tư tưởng chính của tác phẩm. Dựa vào định nghĩa trên, e

Trả lời

Phép tương phản (cũng gọi là đối lập) trong nghệ thuật là việc tạo ra những hành động, những cảnh tượng, những tính cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng bộ phận trong tác phẩm hoặc tư tưởng chính của tác phẩm.

Dựa vào định nghĩa trên, em hãy:

a) Chỉ ra hai mặt tương phản cơ bản trong truyện Sống chết mặc bay.

b) Phân tích làm rõ từng mặt trong sự tương phản đó. (Chú ý đến các chi tiết thuộc về cảnh người dân đang hộ đê trong trạng thái nguy kịch và các chi tiết thuộc về cảnh tên quan đang cùng nha lại chơi bài trong đình với không khí tĩnh mịch, trang nghiêm.)

c) Chỉ qua hai mặt tương phản, hình ảnh tên quan phủ đi "hộ đê" được tác giả khắc họa như thế nào. (Chú ý đên các chi tiết thuộc về: chỗ ở, điều kiện sinh hoạt trong khi đi "đốc thúc việc hộ đê"; cách ngồi, tư thế, giọng điệu ngôn ngữ trước bọn nha lại, chánh tổng..., đặc biệt là thái độ, cách nói khi đã có tin đê vỡ.)

d) Nêu lên dụng ý của tác giả trong việc dựng cảnh tương phản này.

Lời giải chi tiết

Theo định nghĩa về phép tương phản:

a) Hai mặt tương phản cơ bản trong truyệnSống chết mặc bay: Một bên là người dân vật lộn, chống chọi với mưa gió hết sức căng thẳng, vất vả. Bên kia là viên quan đi hộ đê ngồi trong chỗ an toàn, nhàn nhã, mải mê bài bạc, không cho phép ai quấy rầy ván bài của mình, coi việc đánh bài là trên hết, mặc dân sống chết khi đê vỡ.

b) Những người dân hộ đê: Làm việc liên tục từ chiều đến gần một giờ đêm. Họ bì bõm dưới bùn lầy, ướt như chuột lột, ai ai cũng mệt lử cả rồi; trong khi mưa tầm tã trút xuống, nước sông cuồn cuộn bốc lên. Tác giả nhận xét: “Tình cảnh trông thật là thảm”.

c) Viên quan đi hộ đê thì ngồi trong đình ở chỗ cao ráo, an toàn. Người gãi chân, kẻ quạt mát, các tay chân ngồi hầu bài. Khung cảnh nhàn nhã, đường bệ, nguy nga. Quan chỉ mê bài. Đáng lẽ phải tắm mưa, gội gió, đứng trên đê đốc thúc, thì quan lại ngồi chơi nhàn nhã, có kẻ hầu, người hạ. Quan gắt khi có người báo tin đê vỡ. Quan đỏ mặt tía tai đòi cách cổ, bỏ tù người dân báo đê vỡ. Và y tiếp tục vui mừng vì đã ù ván bài, mặc cho dân rơi vào cảnh đê vỡ, “tình cảnh thảm sầu” không sao kể xiết.

d) Tác giả dựng lên hai cảnh tương phản nhằm mục đích so sánh, làm nổi bật sự đối lập. Người có trách nhiệm thì vô trách nhiệm, chỉ ham mê bài bạc. Những người dân thì phải dầm mưa gội gió, nhọc nhằn, chống chọi với thiên nhiên một cách tuyệt vọng. Cuối cùng, sự vô trách nhiệm của viên quan đã dẫn đến cảnh đê vỡ. Quan thì sung sướng vì nước bài cao, dân thì khổ vì nước lụt.

Câu 3 => 4
Trả lời câu 3 (trang 82 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

Trong nghệ thuật văn chương còn có phép tăng cấp (lần lượt đưa thêm chi tiết và chi tiết sau phải cao hơn chi tiết trước), qua đó làm rõ thêm bản chất một sự việc, một hiện tượng muốn nói. Trong Sống chêt mặc bay, tác giả đã kết hợp khéo léo phép tương phản và phép tăng cấp để bộc lộ rõ nét tính cách của nhân vật.

Em hãy phân tích, chứng minh ý kiến trên bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

a) Sự tăng cấp trong việc miêu tả mức độ của trời mưa, của độ nước sông dâng cao, của nguy cơ vỡ đê, của cảnh vỡ đê vất vả, căng thẳng của người dân (trong đó có mức độ của tiếng trống đánh, ốc thổi, tiếng người gọi nhau sang hộ đê) là thế nào?

b) Sự tăng cấp trong việc miêu tả mức độ đam mê bài bạc của tên quan như thế nào?

c*) Hãy nhận xét về tác dụng của sự kết hợp hai nghệ thuật tương phản và tăng cấp trong việc vạch trần bản chất "lòng lang dạ thú" của tên quan phủ trước sinh mạng của người dân.

Lời giải chi tiết

a) Phép tăng cấp đã được sử dụng để miêu tả tình cảnh nguy ngập của khúc đê. Mưa mỗi lúc một tầm tã. Nước sông càng dâng cao. Dân chúng thì đuối sức, mệt lử cả rồi.

b) Phép tăng cấp cũng được sử dụng để miêu tả thái độ vô trách nhiệm, lòng lang dạ thú của viên quan. Viên quan hộ đê không cùng dân chống đỡ mà ngồi trong đình vững chãi, an toàn. Bao kẻ phải hầu hạ quan. Không phải là vì công việc mà chỉ vì một thú chơi bài. Quan chơi bài nhàn nhã, ung dung. Quan gắt khi có người quấy rầy. Quan quát mắng, đòi cách cổ, bỏ tù khi có người báo đê vỡ. Quan sung sướng vì ván bài ù. Mức độ vô trách nhiệm và cáu gắt vô lí của quan càng thể hiện rõ nét.

c*) Sự kết hợp của nghệ thuật tương phản và tăng cấp đã tố cáo và phê phán hành động ham mê bài bạc và vô trách nhiệm của viên quan. Nếu viên quan chỉ ham đánh bạc thì đó là thói xấu trong sinh hoạt của cá nhân y. Nhưng y đánh bạc khi làm công vụ, cụ thể là khi đi hộ đê, liên quan đến tính mạng và tài sản của dân chúng thì đó là sự vô trách nhiệm. Y thắng ván bài đã chờ thì y sung sướng là lẽ thường tình. Nhưng y thắng bài khi đê vỡ, y sung sướng khi bao người dân khổ sở, cùng cực thì sự vui mừng của y là một hành động phi nhân tính của kẻ lòng lang dạ thú. Chính sự kết hợp này đã làm cho tính chất tố cáo và phê phán thêm sâu sắc.

Hãy phát biểu chung về giá trị hiện thực, nhân đạo và nghệ thuật (ngôn ngữ và hình tượng nhân vật,...) của truyện Sống chết mặc bay.

Lời giải chi tiết

+ Giá trị hiện thực của truyệnSống chết mặc baylà đã phản ánh bộ mặt của giai cấp thống trị mà tiêu biểu là tên quan có vai trò “cha mẹ” người dân nhưng đã chỉ ham mê bài bạc, hết sức vô trách nhiệm, làm cho dân chúng khốn khổ vì đê vỡ, nước lụt.

+ Giá trị nhân đạo của truyện là đã cảm thông với sự vất vả, khốn khổ của người lao động trước cảnh thiên tai xảy ra do thái độ vô trách nhiệm của bọn quan lại.

+ Giá trị nghệ thuật: Đây là truyện ngắn viết theo kiểu hiện đại bằng chữ Quốc ngữ. Nhân vật đã bước đầu có tính cách. Tác giả đã sử dụng biện pháp tương phản, tăng cấp, kết hợp với lời bình luận trực tiếp để tố cáo và phê phán. Nhân vật quan phụ mẫu đã bộc lộ bản chất xấu xa, vô trách nhiệm qua các hành động, lời nói của y với tay chân và với người dân.

Luyện tập
Trả lời câu 1 (trang 83 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

LUYỆN TẬP

Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong truyện Sống chết mặc bay là gì? Hãy trả lời câu hỏi trên bằng cách đánh dấu theo bảng thống kê sau đây:

Lời giải chi tiết

Các hình thức đã được vận dụng trong truyệnSống chết mặc bay:

Hình thức ngôn ngữ

Không

Ngôn ngữ tự sự

X

Ngôn ngữ miêu tả

X

Ngôn ngữ biểu cảm

X

Ngôn ngữ người kể chuyện

X

Ngôn ngữ nhân vật

X

Ngôn ngữ độc thoại nội tâm

X

Ngôn ngữ đối thoại

X

Qua ngôn ngữ đối thoại của quan phủ, em thấy tính cách của nhân vật đó như thế nào? Hãy nêu nhận xét về mối quan hệ giữa ngôn ngữ và tính cách nhân vật.

Lời giải chi tiết

Qua ngôn ngữ đối thoại của tên quan phủ, có thể thấy hắn hiện lên với một nhân cách xấu xa, bỉ ổi. Đó là một tên quan vô trách nhiệm, tham lam và tàn bạo. Từ đây cũng cần phải rút ra một nhận định rằng: trong tác phẩm tự sự ngôn ngữ có vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành nên tính cách của nhân vật.

ND chính

Trả lời

Qua lời văn cụ thể, sinh động và sự khéo léo trong việc vận dụng hai phép tương phản và tăng cấp trong nghệ thuật tự sự của tác giả, học sinh thấy được tiếng nói phê phán hiện thực sâu sắc: lên án gay gắt tên quan phủ "lòng lang dạ thú". Đồng thời học sinh cảm nhận được tinh thần nhân đạo của tác phẩm thông qua niềm cảm thương trước tình cảnh "nghìn sầu muôn thảm" của nhân dân do thiên tai, cũng như thái độ vô trách nhiệm của kẻ cầm quyền.

Soạn bài Sống chết mặc bay ngắn nhất

Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phương pháp giải:

Trả lời

Câu 1: Truyện ngắn Sống chết mặc bay có thể chia làm 3 đoạn:

  • Đoạn 1: Từ đầu đến “Khúc đê này hỏng mất”: Nguy cơ đê bị vỡ và sự chống đỡ của người dân.
  • Đoạn 2: Tiếp theo đến “Điếu, mày!”: Quan phụ mẫu vô trách nhiệm, mải mê bài bạc trong khi đi hộ đê
  • Đoạn 3: Còn lại => Đê bị vỡ, nhân dân lâm vào cảnh thảm sầu
Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phép tương phản (cũng gọi là đối lập) trong nghệ thuật là việc tạo ra những hành động, những cảnh tượng, những tính cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng bộ phận trong tác phẩm hoặc tư tưởng chính của tác phẩm. Dựa vào định nghĩa trên, e

Trả lời

II. Soạn bài siêu ngắn: Sống chết mặc bay

Câu 2: a. Hai mặt tương phản cơ bản: 

  • Người dân vật lộn bảo vệ đê 
  • Viên quan đi hộ đê 

b. Người hộ đê: Làm việc liên tục, mệt lử cả.

c. Viên quan: Viên quan đi hộ đê thì ngồi trong đình ở chỗ cao ráo, an toàn. Người gãi chân, kẻ quạt mát, các tay chân ngồi hầu bài

d. Dụng ý của tác giả: so sánh để làm nổi bật sự đối lập

Câu 3 => 4
Trả lời câu 3 (trang 82 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

Câu 3: a. Phép tăng cấp: miêu tả tình cảnh nguy ngập của khúc đê.

Mưa mỗi lúc một tầm tã -> Nước sông càng dâng cao -> Dân chúng thì đuối sức, mệt lử cả rồi.

b. Phép tăng cấp miêu tả mức độ dam mê bài bạc:

không cùng dân chống đỡ -> ngồi trong đình vững chãi, an toàn -> Bao kẻ phải hầu hạ quan

c. Tác dụng của việc kết hợp hai nghệ thuật tương phản và tăng cấp:

  • Tố cáo và phê phán hành động ham mê bài bạc và vô trách nhiệm của viên quan
  • Đánh bạc khi làm công vụ, liên quan đến tính mạng và tài sản của dân chúng thì đó là sự vô trách nhiệm
Luyện tập
Trả lời câu 1 (trang 83 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

Câu 4: Giá trị hiện thực: Phản ánh bộ mặt của giai cấp thống trị, làm cho dân chúng khốn khổ vì đê vỡ, nước lụt

  • Giá trị nhân đạo: cảm thông với sự vất vả, khốn khổ của người lao động trước cảnh thiên tai, sự vô trách nhiệm của quan trên.
  • Giá trị nghệ thuật: sử dụng biện pháp tương phản, tăng cấp, kết hợp với lời bình luận trực tiếp để tố cáo và phê phán
ND chính

Trả lời

Câu 5: Các hình thức đã được vận dụng trong truyện Sống chết mặc bay: tự sự, miêu tả, biểu cảm, người kể chuyện, nhân vật, độc thoại nội tâm, đối thoại.

Soạn bài Sống chết mặc bay hay nhất

Câu 1
Trả lời câu 1 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phương pháp giải:

Trả lời

Bố cục của bài:

+ Đoạn 1: Từ đầu đến “khúc đê này hỏng mất”: Nhân dân chống đỡ trước nguy cơ đê vỡ.

+ Đoạn 2: Tiếp theo đến “Điếu mày”: Cảnh quan lại đánh tổ tôm trong đình

+ Đoạn 3: Đoạn còn lại: Dân chúng lầm than khi đê vỡ cũng là lúc quan ù ván bài lớn.

Câu 2
Trả lời câu 2 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):
Phép tương phản (cũng gọi là đối lập) trong nghệ thuật là việc tạo ra những hành động, những cảnh tượng, những tính cách trái ngược nhau để qua đó làm nổi bật một ý tưởng bộ phận trong tác phẩm hoặc tư tưởng chính của tác phẩm. Dựa vào định nghĩa trên, e

Trả lời

a. Sự đối lập, tương phản trong truyện là:

Cảnh đê vỡ

 Cảnh vững chãi trong đình

 Mưa tầm tã trút xuống con đê, nước sông dâng lên đe doạ đê, thế đê không cự được với thế nước

Nhân dân chân lấm tay bùn, trăm nghìn người ra sức chống đỡ thế nước trong lo sự, sức hèn yếu không đọ lại được sức tàn phá của dòng nước => nhân dân cực khổ

Đình cao ráo, vững chãi, nước dâng cao đến mấy cũng không việc gì

 

Quan cùng kẻ hầu, người hạ đánh tổ tôm, chẳng màng đến sống chết của nhân dân

=> quan trên sung sướng, vui thú hưởng xa hoa

b. Phân tích.

Cảnh đê vỡ

Cảnh trong đình

 Đê nguy cơ vỡ:

 + Trước cơn mưa tầm tã của thiên nhiên

+ Nước sông cuồn cuộn dâng lên

+ Nhân dân trăm nghìn người khốn khổ chống lại sức nước trong thế yếu

+ Tiếng trống vang liên hồi, họ xao xác, nhốn nháo gọi nhau

+ Ra sức chống đỡ trong vô vọng

=> Cảnh tượng thật bi thảm

Đê vỡ:

+ Tiếng kêu ầm ỹ, tiếng ào ào của dòng nước

+ Tiếng kêu vang tứ phía của trâu, bò, lợn, gà

+ Nước tràn lênh láng, nhà cửa bị cuốn trôi, lúa màng bị phá huỷ

+ Kẻ chết không nơi chôn, người sống không chốn ở

=>Tình cảnh sầu bi

Trong lúc đê có nguy cơ vỡ:

+ Đình vững chãi, cao ráa

+ Quan điềm nhiên, nhàn nhã chơi bài, mặc dân chống đỡ

+ Không khí tĩnh mịch, nghiêm trang, kẻ hầu người hạ trong cuộc vui đánh tổ tôm

+ Nước sông dù nguy vẫn không bằng ván bài cao thấp

=>Cảnh tượng thật xa hoa trong thú vui của quan lớn

 

Khi nghe tin đê vỡ:

+ Hắn vui trong ván bài vừa ù được-> niềm vui phi nhân tính

+ Đỏ mặt, tía tai, đe doạ: "Đê vỡ rồi… Có biết không?"

 

=> Tên quan vô trách nhiệm, không màn đến đời sống của nhân dân. Thích hưởng thụ=> phê phán.

 

=>Sự đối lập giữa đời sống cực khổ, khó khăn của nhân dân với sự sung sướng , nhàn nhã của giai cấp, tầng lớp trên.

Câu 3 => 4
Trả lời câu 3 (trang 82 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

a. Sự tăng cấp trong việc miêu tả mức độ của trời mưa, của nước sông dâng, của nguy cơ đê vỡ được thể hiện:

+ Trời mưa tầm tã-> trời mưa tầm tã trút xuống-> khúc đê núng thế-> hai ba đoạn thẩm lậu -> nước sông cuồn cuộn bốc lên -> thế đê không sao cự được-> khúc đê này hỏng mất -> đê vỡ rồi.

Sự tâng cấp trong việc miêu tả cảnh nhân dân cự đê:

+ Trăm nghìn dân ra sức giữ đê, bì bõm dưới bùn lầy,, người ướt như chuột lột-> tiếng người xao xác gọi nhau, ai cũng mệt lử-> Sức người không đọ lại với sức nước-> nhân dân chân lấm , tay bùn, trăm lo nghìn sợ, lấy thân hèn yếu đấu với sức mưa-> tiếng người keu rầm rĩ, kẻ sống, người chết không chốn dung thân-> thảm hại

+ Âm thanh: trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi-> tiếng chó, gà , trâu, bò kêu vang tứ phía

b.Sự tăng cấp trong việc miêu tả mức độ đam mê cờ bạc của tên quan phụ mẫu:

Đam mê trong ván tổ tôm, chẳng màng nguy cơ đê vỡ-> hù doạ, quát nạt -> sung sướng đến tàn nhẫn trong khi ù ván bài

c. Tác dụng của biện pháp tương phản và tăng cấp:

+ Thể hiện rõ sự khốn khổ của nhân dân trong cảnh lầm than, thiên tai đe đoạ đời sống con người.

+ Vach trần bản chất tàn nhẫn, thiếu lương tâm, vô trách nhiệm của những người mang danh lãnh đạo, vì nhân dân.

+ Cho thấy sự đối lập giữa cuộc sống khốn khổ của nhân dân và cuộc sống của những tên quan tàn nhẫn, vô lương tâm.

Luyện tập
Trả lời câu 1 (trang 83 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2):

Trả lời

a. Giá trị nội dung:

- Giá trị hiện thực: Là lát cắt chân thực của xã hội lúc bấy giờ với những khốn khó, cơ cực mà nhân dân từng ngày đối mặt. Vạch trần thói hư tật xấu của bộ phận quan lại vô trách nhiệm, thích hưởng thụ trong xã hội.

- Giá trị nhân đạo:

+ Tố cáo bản chất đê tiện của những kẻ cầm quyền trong xã hội cũ

+ Bày tỏ niềm xót thương của tác giả trước sự khốn cùng, vất vả của nhân dân

b. Giá trị nghệ thuật:

+ Kết hợp miêu tả, biểu cảm, tự sự

+ Ngôn ngữ đối thoại thể hiện tính cách nhân vật

+ Phối kết hợp nghệ thuật tăng cấp và tương phản hài hoà, nhuần nhuyễn

+ Ngôn ngữ giàu sức gợi, giàu hình ảnh

ND chính

Trả lời

Đang cập nhật ...!
0.10520 sec| 2441.313 kb