Soạn bài Ca Huế trên sông Hương

- Huế từng là kinh đô nhà Nguyễn, hiện tại là cố đô đẹp và cổ kính bên bờ sông Hương

- Huế thơ mộng và trữ tình với điệu Nam ai Nam bình với di sản Nhã nhạc cung đình Huế

- Nhiều danh lam thắng cảnh đẹp lăng Tự Đức, Khải Định, Minh Mạng, chùa Thiên Mụ, biển Lăng Cô, núi Ngự Bình…

a) Các làn điệu dân ca Huế:

- Hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi: nào nức nồng hậu tình người.

- Hò lơ, hò ô, xay lúc, hò nện... gần gũi dân ca Nghệ Tĩnh, thế hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ, hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế.

- Nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân: buồn man mát, thương cảm, bi ai, vương vấn.

- Tứ đại cảnh: âm hưởng điệu Bắc vui phách điệu Nam không vui, không buồn.

- Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh: buồn bã.

b) Các dụng cụ âm nhạc:

- Đàn tranh, dàn nguyệt, tì bà, đàn nhị, đàn tam, đàn bầu.

- Cặp sanh tiền

Ca Huế rất đa dạng và phong phú về các làn điệu và ngón chơi của các ca công, như tác giả đã viết: “tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy tâm hồn. ”

Sau khi đọc bài văn trên, em biết thêm về vùng đất Huế.

+ Nguồn gốc của một số làn điệu ca hát Huế.

+ Vẻ đẹp, phong phú đa dạng của các làn điệu dân ca Huế (điệu ca, nhạc cụ, các ngón đàn).

a) Ca huế bắt nguồn từ nhạc dân gian và nhạc cung đình (là nhạc dùng trong những buổi lễ trang nghiêm nơi cung đình, tôn miếu nên trang trọng uy nghi)

Nhạc dân gian là các làn điệu dân ca, điệu hò, hát lí...

b) Các điệu ca Huế được nhắc tới trong bài văn vừa sôi nổi, vui tươi, vừa trang trọng uy nghi do bắt nguồn từ hai dòng nhạc dân gian và nhạc cung đình như đã nói trên.

c) Nghe ca Huế là một thứ tao nhã vì

- Các làn điệu ca Huế có lúc vui tươi, sôi nổi, có buồn, cảm xúc bâng khuâng.

- Cách hiểu diễn trang nghiêm duyên dáng về:

+ Từ nội dung, hình thức

+ ca sĩ đến nhạc công,

+lời ca đến cách trang điểm,

+ ăn mặc đều nhã nhặn, lịch sự.

- Đặc điểm là cảnh đêm trăng nên sông Hương mờ ảo, lắng đọng, thời gian như ngừng lại.

Câu 1: Trước khi học bài này, em cũng biết được một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế:

• Cố đô Huế là thành phố đẹp và cổ kính bên bờ sông Hương
• Huế đẹp và Huế thơ, Huế mộng mơ
• Giọng Huế dịu dàng, người xứ Huế thanh lịch
• Huế nổi tiếng với cung điện, lăng tẩm, núi Ngự, sông Hương, chùa Thiên Mụ

II. Soạn bài siêu ngắn: Ca Huế trên sông Hương

• Hò giã gạo, ru em, giã vôi, già điệp, bài chòi
• Hò lơ, hò ô, xay lúc, hò nện
• Nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân
• Tứ đại cảnh, Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh

Các dụng cụ âm nhạc: 

• Đàn tranh, dàn nguyệt, tì bà, đàn nhị, đàn tam, đàn bầu.
• Cặp sanh tiền

Câu 3: Sau khi đọc bài văn, em biết được Huế không chỉ nổi tiếng bởi nón bài thơ, các món ăn tinh tế trở thành ấm thực cung đình mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình.

Câu 4: a. Ca Huế được hình thành từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình

b. Ca Huế sôi nổi, tươi vui, trang trọng, uy nghi chính là vì nó tiếp thu tính chất của hai dòng nhạc (dân gian và cung đình)

c. Nghe ca Huế là một thú tao nhã bởi vì 

• Nghe ca trên thuyền rồng, trên dòng sông Hương thơ mộng giữa trời nước mênh mang là một cách thưởng thức độc đáo. 
• Nội dung ca Huế trang trọng, trong sáng, gợi tình người, tình đất nước

Câu 5: Một số làn điệu dân ca ở các địa phương là:

• Dân ca Quan Họ: Ba mươi sáu thứ chim.
• Dân ca Phú Thọ: Đố hoa
• Dân ca Quan Họ Bắc Ninh: Bèo dạt mây trôi, Hoa thơm bướm lượn.

Tìm hiểu chung tác phẩm Ca Huế trên sông Hương

Tóm tắt:

      Xứ Huế vốn nổi tiếng với những điệu hò mang tâm tình của con người nơi đây. Câu hò trong cấy cày, câu hò trong đánh cá trồng cây, mỗi câu hò là một ý tình trọn vẹn. Hò Huế còn mang cả những khao khát, nỗi mong nhớ và hoài vọng của một tâm hồn tha thiết.  Đêm về, lữ khách ngồi trên thuyền rồng lơ đãng nơi dòng Hương xanh mát, dưới ánh trăng dịu dàng, được đắm chìm và thưởng thức câu hò Huế trong tiếng đàn tì bà thật đẹp, khiến kẻ lãng du rộn lòng. Ca Huế mang thần thái của dòng nhạc thính phòng, được hình thành nên từ làn điệu dân gian và ca nhạc cung đình Huế. Không biết từ bao giờ, thú nghe ca Huế trở nên tao nhã và quyến rũ lạ thường.

Bố cục:

- Đoạn 1: Từ đầu … "lí hoài nam":  Giới thiệu vè vẻ đẹp của hò Huế

- Đoạn 2: Đoạn còn lại: nét đặc sắc trong hình thức, lối biểu diễn, thưởng thức ca Huế.