Soạn bài: Cố hương
Cố hương: Một cái nhìn sâu sắc về xã hội phong kiến
Truyện ngắn Cố hương của Lỗ Tấn thực sự là một tác phẩm đầy ý nghĩa, thông qua việc kể lại chuyến về quê lần cuối cùng của nhân vật "tôi". Tác giả đã phê phán không chỉ xã hội phong kiến mà còn lề giáo phong kiến, đặt ra những vấn đề sâu sắc về con đường đi của nông dân và của toàn xã hội.
Chúng ta có thể thấy rõ thông điệp mà Lỗ Tấn muốn gửi đến độc giả thông qua nhân vật "tôi" trong câu chuyện. Đau xót nhận ra sự thay đổi đau lòng của làng quê, nhân vật "tôi" đã phản ánh rõ ràng những biến cố xã hội khốc liệt, đặc biệt là sự thay đổi trong con người. Như bạn thơ ấu Nhuận Thổ từ tinh nghịch, vui vẻ đã trở nên đần độn, mụ mẫm, sống chịu đựng trong cảnh khốn cùng. Thím Hai Dương - nàng Tây thi đậu phụ cũng không thoát khỏi ánh mắt tham lam, tò mò vơ vét của cải.
Tác giả đã lật xới lên những vấn đề nhức nhối của xã hội Trung Hoa lúc bấy giờ, từ đó khiến cho độc giả suy ngẫm về tương lai của đất nước, của mỗi người dân trong xã hội. Nhân vật "tôi" trong câu chuyện như một người chứng kiến, đang hi vọng vào sự sáng sủa, tiến bộ hơn cho mọi người.
Truyện ngắn Cố hương không chỉ là câu chuyện về hành trình về quê hương cuối cùng của một người, mà còn là tác phẩm đầy ý nghĩa với thông điệp sâu sắc về xã hội, con người và đất nước. Lỗ Tấn đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả thông qua tác phẩm này, khơi gợi sự suy tư và thấu hiểu về những vấn đề xã hội.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Trang 218 sách giáo khoa (SGK) ngữ văn lớp 9 tập 1
Tìm bố cục của truyện (Căn cứ vào trình tự thời gian chuyến về thăm quê của nhân vật “tôi”).
Câu 2: Trang 218 sách giáo khoa (SGK) ngữ văn lớp 9 tập 1
Trong truyện, có mấy nhân vật chính? Nhân vật nào là nhân vật trung tâm? Vì sao?
Câu 3: Trang 218 sách giáo khoa (SGK) ngữ văn lớp 9 tập 1
Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ? Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con người và cảnh vật ở cố hương? Tác giả đã biểu hiện tình cảm, thái độ như thế nào và đặt ra vấn đề gì qua sự miêu tả đó?
Câu 4: Trang 218 sách giáo khoa (SGK) ngữ văn lớp 9 tập 1
Đọc kĩ ba đoạn văn sau và trả lời câu hỏi.
- Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức miêu tả và thông qua đó, tác giả muốn biểu hiện điều gì?
- Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức tự sự? Ngoài tự sự, tác giả còn sử dụng những yếu tố của những phương thức biểu đạt nào khác? Nêu hiệu quả của sự kết hợp đó trong việc thể hiện tính cách nhân vật
- Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức nghị luận và thông qua đó, tác giả muốn nói lên điều gì?
LUYỆN TẬP
Câu 2: Trang 219 sách giáo khoa (SGK) ngữ văn lớp 9 tập 1
Tìm những từ ngữ thích hợp trong tác phẩm điền theo bảng mẫu.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Giá trị nội dung và nhận xét về nghệ thuật của truyện Cố hương
Câu 2: Cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật “tôi” khi trên đựờng về quê và lúc rời quê ra đi có gì giống và khác nhau?
Câu 3: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học " Cố hương "