Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật
Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật là một tác phẩm thể hiện cuộc sống trên chiến trường một cách sinh động và hiện thực. Tác giả sử dụng ngôn ngữ giàu tính khẩu ngữ, tự nhiên, khoẻ khoắn để khắc hoạ hình ảnh của những chiếc xe không kính giữa tuyến đường Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước.
Phạm Tiến Duật, tên thật và bút danh của tác giả, sinh vào ngày 14-1-1941 tại thị xã Phú Thọ. Ông tham gia quân ngũ từ năm 1965 và trải qua mười bốn năm trong quân đội, sau đó tiếp tục phục vụ tại Trường Sơn với đoàn vận tải Quang Trung 559. Tác phẩm của ông tập trung vào hình ảnh thế hệ trẻ trong cuộc kháng chiến, với những người lính và cô thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính đã được tặng giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 và được đưa vào tập thơ vầng trăng quầng lửa của tác giả. Tác phẩm mang đến hình ảnh của những người lính lái xe dũng cảm, trẻ trung, và yêu đời giữa môi trường chiến trường khắc nghiệt. Nhờ giọng điệu sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc, bài thơ đã thu hút độc giả và để lại ấn tượng mạnh mẽ.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: (Trang 133 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Nhan đề bài thơ có gì khác lạ? Một hình ảnh nổi bật trong bài thơ là những chiếc xe không kính. Vì sao có thể nói hình ảnh ấy là độc đáo?
Câu 2: (Trang 133 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Những chiếc xe không kính đã làm nổi bật hình ảnh người lái xe trên tuyến đường Trương Sơn. Em hãy phân tích hình ảnh người lính lái xe trong bài thơ (chú ý: tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm bất chấp khó khăn, nguy hiểm, niềm vui sôi nổi của tuổi trẻ trong tình đồng đội, ý chí chiến đấu vì miền Nam).
Câu 3: (Trang 133 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Em có nhận xét gì về ngôn ngữ, giọng điệu của bài thơ này? Những yếu tố đó đã góp phần như thế nào trong việc khắc hoạ hình ảnh những người lính lái xe Trường Sơn?
Câu 4: (Trang 133 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Cảm nghĩ của em về thế hệ trẻ thời kháng chiến chống Mĩ qua hình ảnh người lính trong bài thơ? So sánh hình ảnh người lính ở bài thơ này và ở bài Đồng chí.
Luyện tập (Trang 133 - sách giáo khoa (SGK) Ngữ văn lớp 9) Những cảm giác, ấn tượng của người lái xe trong chiếc xe không kính trên đường ra trận đã được tác giả diễn tả rất sinh động, cụ thể. Em hãy phân tích khổ thơ thứ hai để thấy rõ điều ấy.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Giá trị nội dung và nghệ thuật văn bản Bài thơ về tiểu đội xe không kính
Câu 2: Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật vốn là một bài thơ, vậy có cần sử dụng từ “bài thơ” trong nhan đề của tác phẩm không? Vì sao?
Câu 3: Hình ảnh chiếc xe ở phần đầu và phần kết bài thơ có gì thay đổi? Ý nghĩa nghệ thuật của điều này?
Câu 4: Tìm và phân tích giá trị tu từ trong hai câu thơ: Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước/ Chỉ cần trong xe có một trái tim.
Phần tham khảo mở rộng
Câu 1: Hãy nêu ngắn gọn những nội dung chính và chi tiết kiến thức trọng tâm bài học "Bài thơ về tiểu đội xe không kính"?