Giải bài tập vật lí lớp 11 kết nối tri thức Bài 11 Sóng điện từ
Giải bài tập vật lí lớp 11 sách Kết nối tri thức - Bài 11 Sóng điện từ
Trong bài giải này, chúng ta sẽ tìm hiểu về các bài tập liên quan đến sóng điện từ từ sách vật lí lớp 11 Kết nối tri thức. Chúng ta sẽ cung cấp đáp án chuẩn và hướng dẫn giải chi tiết để giúp bạn hiểu rõ hơn về chủ đề này. Hy vọng rằng, sau khi đọc bài giải này, các em học sinh sẽ có kiến thức vững về sóng điện từ và có thể áp dụng vào thực hành học tập của mình.
Bài tập và hướng dẫn giải
MỞ ĐẦU
Câu hỏi: Chỉ với một chiếc điện thoại thông minh hay chiếc máy tính được kết nối với internet, ta có thể trao đổi thông tin với nhau trên khắp toàn cầu. Vậy tại sao thông tin lại có thể lan truyền được trong không gian?
I. SÓNG ĐIỆN TỪ
Câu hỏi: Một vệ tinh thông tin (vệ tinh địa tĩnh) chuyển động trên quỹ đạo tròn ngay phía trên xích đạo của Trái Đất, quay cùng hướng và cùng chu kì tự quay của Trái Đất ở độ cao 36 600 km so với đài phát trên mặt đất. Đài phát nằm trên đường thẳng nối vệ tinh và tâm Trái Đất. Coi Trái Đất là một hình cầu có bán kính R = 6 400 km. Vệ tinh nhận sóng truyền hình từ đài phát rồi phát lại tức thời tín hiệu đó về Trái Đất. Biết sóng có bước sóng $\lambda$ = 0,5 m; tốc độ truyền sóng c = $3.10^{8}$ m/s. Tính khoảng thời gian lớn nhất mà sóng truyền hình đi từ đài phát đến một điểm trên mặt Trái Đất, vẽ hình minh hoạ.
II. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ
1. Ánh sáng nhìn thấy
Câu hỏi 1: So sánh tần số của ánh sáng đỏ và ánh sáng tím.
2. Tia hồng ngoại (IR)
3. Tia tử ngoại (UV)
4. Sóng vô tuyến
Câu hỏi 1: Giải thích tại sao mỗi khi cho phóng hồ quang người thợ hàn cần mặt nạ che mặt (Hình 11.5).
Câu hỏi 2: Giải thích tại sao Mặt Trời là một nguồn năng lượng khổng lồ phát ra tia tử ngoại mà con người và các sinh vật trên Trái Đất vẫn có thể sinh sống dưới ánh nắng mặt trời được.
Hoạt động 1: Bảng 11.1 cho biết phạm vi của bước sóng trong chân không của các dải chính tạo nên thang sóng điện tử.
Hãy xác định phạm vi của tần số tương ứng với các dải bước sóng đó.
Bảng 11.1 Bước sóng trong chân không của thang sóng điện từ
| Loại bức xạ | Phạm vi bước sóng | Phạm vi tần số (Hz) |
| Sóng vô tuyến | Từ 1 mm đến 100 km | Từ 3000 đến $3.10^{11}$ |
| Sóng vi ba | Từ 1 mm đến 1m | Từ $3.10^{8}$ đến $3.10^{11}$ |
| Tia hồng ngoại | Từ 0,76 $\mu m $ đến 1mm | Từ $3.10^{11}$ đến $3,95.10^{14}$ |
| Ánh sáng nhìn thấy | Từ 0,38 $\mu m $ đến 0,76 $\mu m $ | Từ $3,95.10^{14}$ đến $7,89.10^{14}$ |
| Tia tử ngoại | Từ 10 nm đến 400 nm | Từ $7,5.10^{14}$ đến $3.10^{16}$ |
| Tia X | Từ 30 pm đến 3 nm | Từ $1.10^{17}$ đến $1.10^{19}$ |
Hoạt động 2: Nêu tên sóng điện từ trong chân không ứng với mỗi bước sóng.
a) 1 km
b) 3 cm
c) 5 $\mu m$
d) 500 nm
e) 50 nm
g) $10^{-12}$ m
Hoạt động 3: Nêu lại sóng điện từ ứng với mỗi tần số sau:
a) 200 kHz
b) 100 MHz
c) $5.10^{14}$ Hz
d) $10^{18}$ Hz