Giải bài tập 9 Tế bào nhân thực
Giải bài tập 9: Tế bào nhân thực
Trong sách sinh học lớp 10 chân trời sáng tạo, giải bài tập về tế bào nhân thực là một phần quan trọng. Bài học này giúp học sinh hiểu rõ về cấu tạo và chức năng của tế bào nhân thực trong cơ thể.
Mở đầu bài tập, ta được biết rằng khi nhỏ oxy già lên vết thương, có hiện tượng sủi bọt xảy ra. Điều này là do enzyme catalase trong tế bào giải phóng O2 tạo thành các bọt khí.
Đặc điểm chung của tế bào nhân thực
Trước hết, tên gọi "tế bào nhân thực" là xuất phát từ việc tế bào này có nhân hoàn chỉnh, được bao bọc bởi màng nhân.
Dựa vào Hình 9.2, chúng ta có thể so sánh cấu tạo tế bào thực vật và động vật. Cả hai loại tế bào đều có các thành phần chính như màng sinh chất, tế bào chất và nhân, cũng như các bào quan như riboxom, lysoxom, ti thể, lưới nội chất, và nhiều loại khác.
Tuy nhiên, tế bào thực vật có một số khác biệt so với tế bào động vật như sự có hay không của thành tế bào bao quanh, có lục lạp hay không, hay có trung tử hay không.
Nhân tế bào
Trên hình 9.3, ta có thể nhận biết các đặc điểm của màng nhân, vai trò của lỗ màng nhân, và các thành phần bên trong nhân tế bào.
Màng nhân bao gồm màng trong và màng ngoài, với các ribosome đính kèm và lỗ nhỏ gọi là lỗ màng nhân. Lỗ màng nhân đóng vai trò trong việc trao đổi chất giữa nhân và tế bào chất.
Các thành phần bên trong nhân tế bào bao gồm dịch nhân, nhân con và chất nhiễm sắc.
Qua bài tập này, học sinh sẽ hiểu rõ hơn về cấu trúc và chức năng của tế bào nhân thực, đồng thời cũng nắm vững kiến thức cơ bản về sinh học ở cấp độ lớp 10.
Bài tập và hướng dẫn giải
Luyện tập 1: Loại bỏ nhân của tế bào trứng thuộc cá thể A (a), sau đó, chuyển nhân từ tế bào soma của cá thể B (b) vào. Nuôi cấy tế bào chuyển nhân cho phát triển thành cơ thể mới. Cơ thể này mang phần lớn đặc điểm của cá thể nào? Tại sao?
Câu hỏi 4: Dựa vào kiến thức đã học, hãy cho biết chức năng của ribosome trong tế bào.
Luyện tập 2: Cho biết cơ sở khoa học của việc sử dụng thuốc kháng sinh ức chế hoạt động của ribosome để tiêu diệt một số loài vi khuẩn có hại kí sinh trong cơ thể người.
Câu hỏi 5: Quan sát Hình 9.6, hãy cho biết hai loại lưới nội chất có đặc điểm gì khác nhau.
Câu hỏi 6: Cho biết các loại tế bào sau đây có dạng lưới nội chất nào phát triển mạnh: tế bào gan, tế bào tuyến tụy, tế bào bạch cầu. Giải thích.
Luyện tập 3: Những người thường xuyên uống nhiều rượu, bia sẽ có loại lưới nội chất nào phát triển? Tại sao?
Câu hỏi 7: Dựa vào Hình 9.7, hãy:
a) Cho biết các sản phẩm của bộ máy Golgi có thể được vận chuyển đến đâu. Cho ví dụ.
b) Mô tả quá trình sản xuất và vận chuyển protein tiết ra ngoài tế bào.
Câu hỏi 8: Tại sao bộ máy Golgi được xem là trung tâm sản xuất, kho chứa, biến đổi và phân phối các sản phẩm của tế bào?
Luyện tập 4: Giải thích mối quan hệ về chức năng của ribosome, lưới nội chất và bộ máy Golgi.
Câu hỏi 9: Dựa vào Hình 9.8, hãy:
a) Mô tả cấu tạo của ti thể.
b) Cho biết diện tích màng ngoài và màng trong của ti thể khác nhau như thế nào. Tại sao lại có sự khác biệt này? Điều đó có ý nghĩa gì?
Câu hỏi 10: Cho các tế bào sau: tế bào gan, tế bào xương, tế bào cơ tim, tế bào biểu bì, tế bào thần kinh. Hãy xác định tế bào nào cần nhiều ti thể nhất. Giải thích.
Luyện tập 5: Tại sao ti thể có khả năng tổng hợp một số protein đặc trưng của nó.
Câu hỏi 11: Dựa vào Hình 9.9, hãy mô tả cấu tạo của lục lạp. Từ cấu tạo, hãy cho biết chức năng của lục lạp.
Luyện tập 6: So sánh cấu trúc của ti thể và lục lạp.
Câu hỏi 12: Tại sao khung xương tế bào có vai trò đặc biệt quan trọng đối với tế bào động vật?
Câu hỏi 13: Hoạt động chức năng của lysosome có ý nghĩa gì đối với tế bào?
Câu hỏi 14: Hậu quả gì sẽ xảy ra cho tế bào nếu lysosome bị vỡ?
Câu hỏi 15: Tại sao tế bào thực vật không có lysosome nhưng vẫn thực hiện được chức năng tiêu hoá nội bào ?
Câu hỏi 16: Tại sao một số thuốc ức chế sự hình thành vi ống có tác dụng ngăn ngừa ung thư?
Luyện tập 7: Ở người, một số loại tế bào như tế bào thần kinh, tế bào cơ trưởng thành không có trung thể. Các tế bào này có phân chia được không? Vì sao?
Câu hỏi 17: Màng sinh chất được cấu tạo từ những thành phần nào ?
Câu hỏi 18: Tại sao nói màng sinh chất có tính “khảm động”?
Câu hỏi 19: Tại sao nói màng sinh chất có tính thấm chọn lọc và điều này có ý nghĩa gì đối với tế bào?
Câu hỏi 20: Tại sao tế bào chỉ có thể tiếp nhận một số thông tin nhất định từ môi trường bên ngoài?
Luyện tập 8: Tại sao khi cấy ghép mô từ người này sang người kia thì cơ thể người nhận có thể xảy ra hiện tượng đào thải mô được ghép?
Câu hỏi 21: Dựa vào kiến thức đã học ở Bài 6, hãy mô tả lại cấu tạo của thành tế bào thực vật. Từ đó, giải thích tại sao thành tế bào có chức năng quy định hình dạng và bảo vệ tế bào.
Luyện tập 9: Tại sao khi một tế bào thực vật bị nhiễm bệnh thì bệnh sẽ nhanh chóng lan truyền đến các tế bào khác và toàn bộ cơ thể?
Câu hỏi 22: Mô động vật được giữ ổn định nhờ có cấu trúc nào?
Bài tập 1: Phân biệt tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực bằng cách hoàn thành bảng sau.
Bài tập 2: Cho các tế bào: tế bào tuyến giáp, tế bào kẽ tinh hoàn, tế bào cơ trơn, tế bào gan, tế bào biểu bì, tế bào hồng cầu người, tế bào thần kinh. Giải thích.
a. Loại tế bào nào có nhiều ribosome?
b. Loại tế bào nào có nhiều lưới nội chất trơn, lưới nội chất hạt?
c. Loại tế bào nào có nhiều lysosome?
Bài tập 3: HIV là loại virus chỉ kí sinh trong tế bào bạch cầu lympho T-CD4 ở người do tế bào này có thụ thể CD4 phù hợp để HIV xâm nhập vào tế bào. Một nhà khoa học đã đưa ra ý tưởng rằng bằng cách gây đột biến, người ta có thể tạo ra các tế bào hồng cầu của người mang thụ thể CD4 trên bề mặt, sau đó đưa các tế bào hồng cầu này vào cơ thể người nhằm kìm hãm quá trình nhân lên của HIV. Ý tưởng này có tính khả thi không? Giải thích.
Bài tập 4: David Frye và Michael Edidin tại trường Đại học tổng hợp Johns Hopkins đã đánh dấu protein màng của tế bào người và tế bào chuột bằng hai loại dấu khác nhau và dung hợp các tế bào lại. Họ dùng kính hiển vi để quan sát các dấu ở tế bào lai, kết quả quan sát như Hình 9.16.
a. Thí nghiệm này nhằm chứng minh điều gì?
b. Em hãy giải thích kết quả thí nghiệm.
