Giải bài tập 3 Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
Giải bài tập 3: Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
Trong sách sinh học lớp 10, chúng ta được hướng dẫn giải bài tập và trả lời các câu hỏi liên quan đến các cấp độ tổ chức của thế giới sống. Chúng ta cần nhớ rằng không phải tất cả các tổ chức đều được coi là vật sống, và việc phân biệt giữa các cấp độ tổ chức và cấp độ tổ chức sống là rất quan trọng.
Một bạn học sinh đã đưa ra ý kiến rằng cả xe và con sư tử đều có quá trình chuyển hoá vật chất và năng lượng, và đều có khả năng di chuyển nên cả hai đều là vật sống. Tuy nhiên, điều này không đúng vì xe không có khả năng tự phát triển, sinh sản như con sư tử, do đó xe không thể được coi là vật sống.
I. Các cấp độ tổ chức của thế giới sống
Câu hỏi 1: Phân biệt cấp độ tổ chức và cấp độ tổ chức sống.
Trả lời: Các cấp độ tổ chức bao gồm nguyên tử, phân tử, bào quan, tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể, quần thể, quần xã – hệ sinh thái, sinh quyển. Còn cấp độ tổ chức sống là các tổ chức phân tử, bào quan, tế bào, mô, hệ sinh thái – sinh quyển biểu hiện đặc trưng của sự sống.
Câu hỏi 2: Quan sát Hình 3.1, hãy: a, Kể tên các cấp độ tổ chức của thế giới sống; b, Cho biết cấp độ tổ chức nào có đầy đủ các biểu hiện của sự sống.
Trả lời: a, Các cấp độ tổ chức của thế giới sống bao gồm nguyên tử, phân tử, bào quan, tế bào, mô, cơ quan, hệ cơ quan, cơ thể, quần thể, quần xã – hệ sinh thái, sinh quyển. b, Cấp độ tổ chức sinh quyển có đầy đủ biểu hiện của sự sống.
Câu hỏi 3: Tại sao tế bào được xem là cấp độ tổ chức sống cơ bản nhất?
Trả lời: Tế bào là cấp độ tổ chức sống cơ bản nhất vì nó có đầy đủ các biểu hiện đặc trưng của sự sống như chuyển hóa vật chất, sinh trưởng và phát triển, sinh sản, cảm ứng.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu hỏi 4: Các cấp độ tổ chức sống có mối quan hệ với nhau như thế nào ?
Luyện tập 1: Ý nghĩa của việc nghiên cứu mối quan hệ giữa các cấp độ tổ chức sống là gì?
II. Đặc điểm chung của các cấp độ tổ chức sống
Câu hỏi 5: Thế nào là nguyên tắc thứ bậc ?
Câu hỏi 6: Nêu ví dụ về một cấp độ tổ chức sống. Hãy giải thích sự hình thành cấp độ tổ chức theo nguyên tắc thứ bậc.
Câu hỏi 7: Nêu ví dụ về quá trình trao đổi chất giữa cơ thể với môi trường. Thông qua quá trình đó, sinh vật đã làm biến đổi môi trường như thế nào ?
Câu hỏi 8: Nêu ví dụ về cơ chế tự điều chỉnh ở các cấp độ: Cơ thể, quần thể, quần xã
Câu hỏi 9: Quan sát Hình 3.2, em có nhận xét gì về sự tiến hóa của thế giới sống ?
Câu hỏi 10: Những đặc điểm khác biệt giữa các loài sinh vật là do đâu ?
Luyện tập 2: Sự phát sinh các biến dị có vai trò gì trong sự tiến hoá của thế giới sống?
Vận dụng : Chứng minh rằng thế giới sống vừa có tính đa dạng vừa có tính thống nhất một cách rõ rệt. Cho ví dụ minh hoạ.
Bài tập 1: Sự di cư của các loài chim liên quan đến đặc điểm nào của cấp độ tổ chức sống ?
Bài tập 2: Sự di cư có vai trò gì đối với loài chim này?