Giải bài tập sách bài tập (SBT) vật lí lớp 10 chân trời sáng tạo bài 18 Động lượng và định luật bảo toàn động lượng
Hướng dẫn giải bài 18 Động lượng và định luật bảo toàn động lượng
Trong sách bài tập vật lí lớp 10, bài 18 về động lượng và định luật bảo toàn động lượng là một trong những bài học quan trọng. Bài học này sẽ giúp học sinh hiểu rõ hơn về khái niệm động lượng và cách áp dụng định luật bảo toàn động lượng trong các vấn đề vật lí.
Sách bài tập "Chân trời sáng tạo" là tài liệu phù hợp với chương trình đổi mới của Bộ giáo dục. Bằng cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết, sách giúp học sinh tiếp cận môn vật lí một cách dễ dàng và hiệu quả hơn.
Hi vọng rằng qua bài học về động lượng và định luật bảo toàn động lượng, học sinh sẽ nắm vững kiến thức và có thêm sự am hiểu về các định luật cơ bản trong vật lí. Đây là bước đệm quan trọng để tiếp tục khám phá và phát triển kiến thức của mình trong lĩnh vực này.
Bài tập và hướng dẫn giải
A. TRẮC NGHIỆM
Câu 18.1 Đơn vị nào sau đây là đơn vị của động lượng?
A. N.s.
B. N.m.
C. N.m/s.
D. N/s.
Câu 18.2 Trong các hình dưới đây, các hình vẽ nào biểu diễn đúng vectơ độ biến thiên động lượng $\Delta \vec{p}=\vec{p_{2}}-\vec{p_{1}}$? (có thể có nhiều hơn một đáp án đúng).
Câu 18.3 Chọn từ/ cụm từ thích hợp trong bảng dưới đây để điền vào chỗ trống.
vô hướng | cùng chiều | có thể | N-m/s | không thể | vuông góc |
thương số | có hướng | tích số | ngược chiều | kg-m/s | khối lượng |
Động lượng là một đại lượng (1) …, kí hiệu là $\vec{p}$, luôn (2) … với vectơ vận tốc $\vec{v}$ của vật. Độ lớn của động lượng được xác định bằng (3) … giữa (4) … và tốc độ của vật. Đơn vị của động lượng là (5) … Động lượng (6) .. truyền từ vật này sang vật khác.
Câu 18.4 Biểu thức nào sau đây mô tả đúng mối quan hệ giữa động lượng và động năng của vật?
A. $p=\sqrt{m.W_{đ}}$
B. $p=m.W_{đ}$
C. $p=\sqrt{2m.W_{đ}}$
D. $p=2m.W_{đ}$
Câu 18.5 Trong các quá trình chuyển động sau đây, quá trình nào mà động lượng của vật không thay đổi?
A. Vật chuyển động chạm vào vách và phản xạ lại.
B. Vật được ném ngang.
C. Vật đang rơi tự do.
D. Vật chuyển động thẳng đều.
Bài 18.6 Trong trường hợp nào sau đây, hệ có thể được xem là hệ kín?
A. Hai viên bi chuyển động trên mặt phẳng nằm ngang.
B. Hai viên bi chuyển động trên mặt phẳng nghiêng.
C. Hai viên bi rơi thẳng đứng trong không khí.
D. Hai viên bi chuyển động không ma sát trên mặt phẳng nằm ngang.
Câu 18.7 Khi một vật đang rơi (không chịu tác dụng của lực cản không khí) thì
A. động lượng của vật không đổi.
B. động lượng của vật chỉ thay đổi về độ lớn.
C. động lượng của vật chỉ thay đổi về hướng.
D. động lượng của vật thay đổi cả về hướng và độ lớn.
Câu 18.8 Hai vật có khối lượng m1 và m2 chuyển động với vận tốc lần lượt là $\vec{v_{1}}$ và $\vec{v_{2}}$. Động lượng của hệ có giá trị
A. $m.\vec{v}$.
B. $m_{1}.\vec{v_{1}}+m_{2}.\vec{v_{2}}$.
C. 0.
D. $m_{1}.v_{1}+m_{2}.v_{2}$.
B. TỰ LUẬN
Bài 18.1 Từ đồ thị mô tả sự thay đổi của động lượng theo thời gian như Hình 18.1, hãy phân tích tính chất chuyển động của vật trong những khoảng thời gian từ to đến t1, từ t1 đến t2, t2 đến t3 và từ t3 đến t4.
Bài 18.2 Một vật đang đứng yên trên mặt bàn nằm ngang không ma sát thì vỡ thành hai mảnh, trong đó mảnh A chuyển động theo chiều dương của trục Ox.
a) Vectơ tổng động lượng của hệ hai mảnh vỡ là bao nhiêu?
b) Hãy xác định chiều vectơ động lượng của mảnh B.
Bài 18.3 Trong giờ học môn Giáo dục quốc phòng và an ninh về nội dung sử dụng súng bắn AK, học sinh được giáo viên hướng dẫn rằng, trong quá trình nhắm bắn, ta cần phải tì báng súng vào hõm vai phải. Dựa trên kiến thức đã học về động lượng, hãy giải thích tại sao ta cần phải để báng súng như vậy.
Bài 18.4 Một ô tô có khối lượng 1 tấn đang chuyển động với tốc độ 60 km/h và một xe tải có khối lượng 2 tấn đang chuyển động với tốc độ 10 m/s. Tính tỉ số độ lớn động lượng của hai xe.
Bài 18.5 Một hệ gồm hai vật có khối lượng và tốc độ lần lượt là m1 = 200 g, m2 = 100 g và v1 = 2 m/s, v2 = 3 m/s. Xác định vectơ động lượng của hệ trong các trường hợp sau:
a) Hai vật chuyển động theo hai hướng vuông góc nhau.
b) Hai vật chuyển động theo hai hướng hợp với nhau một góc 120$^{o}$.
Bài 18.6 Một quả bóng có khối lượng 50 g đang bay theo phương ngang với tốc độ 2 m/s thì va chạm vào tường và bị bật trở lại với cùng một tốc độ. Tính độ biến thiên động lượng của quả bóng.
Bài 18.7 Xạ thủ Nguyễn Minh Châu là người giành huy chương vàng ở nội dung 10 m súng ngắn hơi nữ ngay lần đầu tham dự SEA Games 27. Khẩu súng chị sử dụng nặng 1,45 kg với viên đạn nặng 7,4 g. Tốc độ đạn khi rời khỏi nòng là 660 fps (1 fps = 0,3 m/s). Hỏi khi bắn, nòng súng giật lùi với tốc độ bao nhiêu?
Bài 18.8 Hạt nhân uranium đang đứng yên thì phân rã (vỡ) thành hai hạt: hạt α có khối lượng 6,65.10$^{-27}$ kg và hạt X có khối lượng 3,89.10$^{-25}$ kg.
a) Giải thích tại sao hai hạt nhân sau khi phân rã chuyển động theo hai hướng ngược nhau.
b) Tính tỉ số $\frac{v_{\alpha }}{v_{X}}$.