Bài 18: Không khí gồm những thành phần nào? Chúng có vai trò gì đối với sự cháy và sự sống?
Bài 18: Thành phần của không khí và vai trò đối với sự cháy và sự sống
Bài 18 trong sách hướng dẫn học khoa học 4 tập 1 trang 65, đề cập đến thành phần của không khí và vai trò của chúng đối với sự cháy và sự sống. Trong không khí, chúng ta có các thành phần chính như oxi, nitơ, và các khí khác. Các thành phần này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cháy và sự sống trên trái đất.
Oxi trong không khí là nguồn năng lượng cần thiết cho sự cháy. Khi có oxi, các sự cháy có thể xảy ra, giúp tạo ra nhiệt lượng và ánh sáng. Ngoài ra, oxi cũng là nguồn cung cấp cho việc hô hấp của sinh vật sống, bao gồm cả con người.
Nitơ trong không khí giúp duy trì sự sống bằng cách giữ cho bầu không khí trở nên ổn định và cung cấp độ ẩm cho môi trường sống. Nhờ có nitơ, không khí không quá khô hoặc quá ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho sinh vật sống tồn tại.
Đóng góp của các thành phần trong không khí không những giúp duy trì sự sống mà còn quan trọng trong các hoạt động sự cháy. Hiểu rõ về các thành phần này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về môi trường xung quanh và cách tác động của không khí đến cuộc sống hàng ngày của chúng ta.
Bài tập và hướng dẫn giải
A. Hoạt động cơ bản
1. Làm thí nghiệm
a. Chuẩn bị dụng cụ: 3 cây nến như nhau, 2 lọ thủy tinh không bằng nhau
b. Tiến hành thí nghiệm: Thắp ba ngọn nến cùng một lúc và đặt lên bàn nhẵn, cùng một lúc úp hai lọ thủy tinh vào 2 ngọn nến.
c. Dự đoán trước khi làm thí nghiệm, điều gì sẽ xảy ra với ba ngọn nến.
d. Thảo luận sau khi làm thí nghiệm: Qua thí nghiệm trên, em có nhận xét gì về vai trò của không khí đối với sự cháy?
2. Đọc nội dung sau (sách giáo khoa (SGK) trang 66)
3. Làm thí nghiệm, thảo luận và viết
a. Chuẩn bị dụng cụ (sách giáo khoa (SGK) trang 66)
b. Tiến hành thí nghiệm:
- Úp lọ thủy tinh không có đáy vào một cái đế có gắn cây nên đang cháy
- Ngọn nến cháy được một lúc rồi tắt
Thí nghiệm 2:
- Cũng làm như thí nghiệm 1 nhưng thay bằng đế đã bị cắt một phần
- Quan sát và mô tả hiện tượng.
c. Thảo luận và viết vào vở câu trả lời cho các câu hỏi:
- Trong thí nghiệm 1, tại sao nến bị tắt?
- Trong thí nghiệm 2, tại sao nến không bị tắt?
- Để sự cháy diễn ra liên tục cần phải có điều kiện gì?
4. Làm và trả lời:
- Để tay trước mũi, thở ra và hít vào, em có nhận xét gì?
- Lấy tay bít mũi và ngậm miệng lại, em cảm thấy thế nào?
5. Quan sát và trả lời
Tại sao con bọ ngựa trong hình 7b và cây trong hình 8b bị chết?
6. Đọc và trả lời
- Không khí gồm những thành phần nào?
- Không khí có vai trò gì đối với sự cháy và sự sống?
B. Hoạt động thực hành
1. Liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi:
a. Vì sao người ta thường sử dụng máy quạt nước (hoặc máy sục khí) trong các ao hồ nuôi tốm, bể cá cảnh?
b. Người ta phải sử dụng bình ô-xi để thở trong những trường hợp nào?
c. Làm thế nào để ngọn lửa ở bếp than và bếp củi không bị tắt?
2. Làm bài tập sau
Khoanh vào chữ cái trước câu trả lời đúng
a. Kết luận nào sau đây về các thành phần của không khí là đúng?
A. Trong không khí chỉ có khí ô-xi và khí ni-tơ
B. Trong không khí có khí ô-xi và khí ni-tơ đó là hai thành phần chính, ngoài ra còn có các thành phần khác.
C. Trong không khí chỉ có khí ô-xi, khí ni-tơ và khí các-bô-nic
b. Lấy một cốc nước lạnh từ tủ ạnh ra, lau khô bên ngoài. Vì sao một lát sau ta thấy thành ngoài của cốc bị ướt?
A. Nước có thể thấm qua cốc thủy tinh
B. Nước trong cốc có thể bay hơi ra ngoài thành cốc.
C. Nước trong cốc khi mang ra ngoài sẽ bị trào ra.
D. Hơi nước có trong không khí gặp thành cốc lạnh thì bị ngưng tụ lại.
c. Úp một cốc thủy tinh lên cây nến đang cháy. Vì sao cây nến cháy yếu dần rồi tắt hẳn?
A. Khi úp cốc lên, vì không có gió nên cây nến tắt
B. Khi úp cốc lên, không khí trong cốc bị cháy hết nên nến tắt
C. Khi úp cốc lên, khí ô-xi trong cốc bị mất dần nên nến cháy yếu dần rồi tắt hẳn
D. Khi úp cốc lên, khí ô-xi và khí các –bô-níc bị cháy hết nên nến tắt.