Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ
Phân tích sách Kết nối tri thức ngữ văn lớp 10 tập 1 - Chữ bầu lên nhà thơ
Trong sách Kết nối tri thức ngữ văn lớp 10 tập 1, chương về bài "Chữ bầu lên nhà thơ" đề cập đến một số khái niệm quan trọng trong văn chương. Tác giả nhấn mạnh vào sự khác biệt giữa ngôn ngữ trong văn thơ và văn chương thông thường. Ông cho rằng khi đọc chữ, người ta có thể hiểu ngay ý nghĩa của câu văn trong văn chương, nhưng với thơ, người đọc cần phải nhìn sâu vào bản chất ẩn sau những câu văn.
Cụm từ "nghĩa tiêu dùng" và "nghĩa tự vị" được tác giả sử dụng để phân biệt giữa việc giải nghĩa từ trong văn chương hàng ngày và trong từ điển. Điều này làm nổi bật sự phong phú, đa dạng của ngôn ngữ trong văn học.
Tác giả cũng bày tỏ sự thích thú và ưa thích đối với những nhà thơ chăm chỉ làm việc để tạo ra những tác phẩm độc đáo trên trang giấy. Ông không ưa những quan niệm rằng nhà thơ Việt Nam thường chín sớm và những nhà thơ thần đồng, với suy nghĩ là họ sẽ lụi tàn nhanh chóng.
Một khía cạnh quan trọng khác trong sách là việc đề cập đến việc một nhà thơ không còn được coi là nhà thơ nữa khi họ không còn tạo ra những tác phẩm đáng chú ý trên trang giấy, hoặc khi họ thất bại trong cuộc "bầu cử chữ" khắc nghiệt.
Từ những phân tích và quan điểm trong sách, ta có thể thấy sự tôn trọng và tận thâm của tác giả đối với nghệ thuật viết văn, cũng như những hiểu biết sâu sắc về văn học và văn chương. Sách Kết nối tri thức ngữ văn lớp 10 tập 1 chắc chắn sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn văn chương và cách thức sáng tạo của nhà thơ.
Bài tập và hướng dẫn giải
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Câu 1: Vấn đề chính được bàn luận trong văn bản này là gì?
Câu 2: Hãy tìm trong văn bản một câu có thể nêu bật được ý cốt lõi trong quan niệm về thơ của tác giả.
Câu 3: Ở phần 2 của văn bản, tác giả đã tranh luận với hai quan niệm khá phổ biến:
- Thơ gắn liền với những cảm xúc bột phát, “bốc đồng”, làm thơ không cần cố gắng.
- Thơ là vấn đề của những năng khiếu đặc biệt, xa lạ với lao động lầm lũi và nỗ lực trau dồi học vấn.
Những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả nêu lên đã thực sự thuyết phục chưa? Hãy nói rõ ý kiến của bạn.
Câu 4: Tác giả không trực tiếp định nghĩa khái niệm chữ. Dựa vào “ý tại ngôn ngoại” của văn bản, bạn hãy thử thực hiện công việc này.
Câu 5: Bạn có ý kiến gì về luận điểm: “Nhà thơ làm chữ chủ yếu không phải ở “nghĩa tiêu dùng”, nghĩa tư vị của nó, mà ở diện mạo, âm lượng, độ vang vọng, sức gợi cảm của chữ trong tương quan hữu cơ với câu, bài thơ”? Nếu tán đồng với tác giả Lê Đạt, hãy đưa ra một ví dụ để minh họa.
Câu 6: Bài viết của Lê Đạt đã giúp bạn hiểu thêm gì về hoạt động sáng tạo thơ ca?
KẾT NỐI ĐỌC - VIẾT
Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu suy nghĩ về một nhận định mà bạn thấy tâm đắc trong văn bản Chữ bầu lên nhà thơ của Lê Đạt.
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Câu 1. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản Chữ bầu lên nhà thơ?
Câu 2. Nội dung chính của văn bản Chữ bầu lên nhà thơ?
Câu hỏi 3: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, bố cục bài Chữ bầu lên nhà thơ
Câu hỏi 4. Phân tích tác phẩm Chữ bầu lên nhà thơ
Câu hỏi 5. Em hãy cho biết vai trò của chữ đối với mỗi tác phẩm thơ? Thế nào là một nhà thơ chân chính?
Câu hỏi 6. Giải thích ý nghĩa nhan đề "Chữ bầu lên nhà thơ". Nhan đề này có bao quát nội dung tác phẩm không?
Câu hỏi 7. Em có nhận xét gì về cách lập luận của tác giả? Tác giả đã đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng như thế nào để thuyết phục người đọc.
Câu hỏi 8. Phân tích nghệ thuật ẩn dụ được sử dụng trong câu cuối của đoạn trích.