Soạn bài 7 Thực hành đọc hiểu Mẹ và quả
Phân tích chi tiết về tác giả Nguyễn Khoa Điềm
Tác giả Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943, quê ở Thừa Thiên Huế. Ông tốt nghiệp khoa Văn, trường Đại học Sư phạm Hà Nội và từng tham gia nhiều vị trí quan trọng trong lĩnh vực văn học và văn hóa của Việt Nam. Ông thuộc thế hệ nhà thơ thời kì chống Mĩ và tác phẩm thơ của ông thường kết hợp giữa xúc cảm nồng nàn và suy tư sâu lắng về đất nước, con người Việt Nam.
Tác phẩm chính của Nguyễn Khoa Điềm
Nguyễn Khoa Điềm đã để lại nhiều tác phẩm văn học nổi tiếng gồm Đất ngoại ô (thơ, 1972), Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974), Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986), Thơ Nguyễn Khoa Điềm (tuyển chọn, 1990), Cõi lặng (thơ, 2007). Tác phẩm của ông thường đề cập đến những vấn đề xã hội, văn hóa và tâm hồn con người Việt Nam, làm dấy lên nhiều suy tư và cảm xúc sâu sắc trong người đọc.
Xúc động khi nghĩ về cha mẹ
Khi nghĩ về cha mẹ, điều khiến nhiều người xúc động nhất là sự hy sinh và vất vả của cha mẹ để nuôi dưỡng và chăm sóc cho con cái. Cha mẹ luôn dành tình yêu thương và sự quan tâm đặc biệt cho con, hy sinh bản thân để mọi điều tốt đẹp nhất đến cho con. Đó là tình cảm thanh xuân, vô điều kiện và bền bỉ nhất trong cuộc đời mỗi người.
Bài tập và hướng dẫn giải
2. ĐỌC HIỂU
Câu 1. Số tiếng ở mỗi dòng, vần và nhịp của bài thơ.
Từ "lặn" và "mọc" ở đây nghĩa là gì?
Câu 2. Hình ảnh này minh họa cho nội dung nào của bài thơ?
Câu 3. Từ "quả" ở khổ 1 và từ "quả" ở khổ 3 có gì giống và khác nhau về nghĩa?
CÂU HỎI
Câu 1. Bài thơ là lời của ai, nói với ai và về điều gì? Tâm trạng và thái độ của người nói như thế nào?
Câu 2. Người mẹ trong bài thơ không được miêu tả trực tiếp, nhưng người đọc vẫn nhận ra được phẩm chất của bà qua những dòng thơ nào?
Câu 3. Phân tích nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ,...
Câu 4. Ở hai dòng thơ cuối, vì sao nhà thơ lại "hoảng sợ" khi nghĩ mình vẫn còn là "một thứ quả non xanh"? (Gợi ý: "Quả non xanh" chỉ điều gì? Tại sao điều ấy làm tác giả "hoảng sợ"?). Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp gì trong suy nghĩ, tình cảm của nhà thơ?
Câu 5. Em thích dòng thơ, khổ thơ nào nhất? Bài thơ nói giúp em điều gì khi nghĩ về cha mẹ mình?
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Câu 1. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản Mẹ và quả?
Câu hỏi 2: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, bố cục bài thơ Mẹ và quả
Câu hỏi 3. Phân tích tác phẩm Mẹ và quả
Câu hỏi 4. Viết đoạn văn chia sẻ cảm xúc của em về đoạn thơ sau:
"Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi."
Câu hỏi 5. Đọc hai đoạn thơ sau và thực hiện các yêu cầu:
(1) Lưng mẹ còng rồi
Cau thì vẫn thẳng
Cau - ngọn xanh rờn
Mẹ - đầu bạc trắng
(2) Lũ chúng tôi từ tay mẹ lớn lên
Còn những bí và bầu thì lớn xuống
Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn
Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi.
a. Hai đoạn thơ đều có sự xuất hiện của hình ảnh sóng đôi. Đó là những hình ảnh nào? Chúng có tác dụng gì?
b. Biện pháp tu từ nào xuất hiện ở cả hai đoạn thơ. Nêu tác dụng của biện pháp này.
c. Viết đoạn văn (khoảng 5 - 7 câu) trình bày cảm nhận của em về hình ảnh người mẹ qua hai đoạn thơ.
Câu hỏi 6. Trình bày cách hiểu của em về hai hình ảnh: "bàn tay mẹ mỏi" và "quả non xanh" trong câu thơ sau:
"Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi
Mình vẫn còn một thứ quả non xanh?"