Giải bài tập Chuyên đề sinh học lớp 10 Cánh diều bài 11 Khái quát về vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường
Hướng dẫn giải bài 11 Khái quát về vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường
Trong chuyên đề bài 11 của sách Giải bài tập Chuyên đề sinh học lớp 10 Cánh diều, chúng ta sẽ tìm hiểu về vi sinh vật và vai trò của chúng trong xử lí ô nhiễm môi trường. Bộ sách được biên soạn để giúp học sinh phát triển năng lực vận dụng kiến thức một cách hiệu quả.
Chúng ta cần hiểu rõ về vi sinh vật và cách chúng có thể giúp xử lí ô nhiễm môi trường. Bằng cách tìm hiểu và áp dụng kiến thức từ sách, học sinh sẽ có cơ hội nắm vững bài học và áp dụng trong thực tế hơn.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu hỏi mở đầu
Vào ngày 20 tháng 4 năm 2010, một vụ nổ xảy ra trên giàn khoan dầu Deepwater Horizon ở vịnh Mexico (hình 11.1). Khoảng 5 triệu barrel (1 barrel = 158,97 lít) dầu tràn trên biển. Dầu thô phun từ giếng khoan bị vỡ phát tán vào nước tạo thành dầu lơ lửng. Khoảng 22 % dầu thô bị tràn không thu hồi được. Cùng trong năm 2010, một nhóm các nhà khoa học nghiên cứu và cho biết có sự xuất hiện của một “tập đoàn” các vi sinh vật có khả năng sử dụng dầu thô (thành phần chính là hydrocarbon), cách nơi xảy ra sự cố 10 km. Mật độ các vi sinh vật này ở các khu vực nước bị nhiễm dầu cao gấp hai lần so với khu vực nước không bị ô nhiễm.
Tại sao mật độ vi sinh vật lại tăng lên ở khu vực dầu bị tràn ở vịnh Mexico? Hiện tượng này gợi ý cho con người có thể sử dụng vi sinh vật vào mục đích gì?
I. Vai trò của vi sinh vật trong xử lí ô nhiễm môi trường
Câu hỏi 1. Dựa vào hình 11.2, hãy cho biết vi sinh vật có vai trò gì trong xử lí ô nhiễm môi trường.
Câu hỏi 2. Nếu không có vi sinh vật thì điều gì sẽ xảy ra trên Trái Đất? Vì sao vi sinh vật thực hiện được vai trò đó?
II. Quá trình phân giải các hợp chất trong xử lí môi trường
Câu hỏi 3. Quan sát hình 11.3 và cho biết phân giải sinh học là gì?
Luyện tập 1. Vì sao quá trình phân giải các chất khác nhau trong tự nhiên là cơ sở của công nghệ vi sinh vật xử lí ô nhiễm môi trường?
Câu hỏi 4. Hãy kể tên một số loại chất thải (có nguồn gốc từ nông nghiệp hoặc từ công nghiệp) ở địa phương em đang sinh sống.
Câu hỏi 5. Công nghệ vi sinh vật xử lí ô nhiễm môi trường dựa trên cơ sở khoa học nào?
Vận dụng 1. Trong các hộ gia đình, rác hữu cơ từ nhà bếp được thu gom và ủ thành phân trong thùng chứa rác thải dùng để chăm sóc cho cây trồng (hình 11.4). Em hãy cho biết quá trình sinh học nào diễn ra trong thùng chứa rác thải đó.
Vận dụng 2. Hiện nay, ở ngoại ô các thành phố lớn và các vùng nông thôn, rơm rạ là nguồn phế phẩm nông nghiệp chủ yếu, thường được đốt bỏ, do đó gây ô nhiễm không khí. Bằng những hiểu biết của mình, em hãy đưa ra biện pháp xử lí rơm rạ nhờ vi sinh vật, vừa giảm thiểu ô nhiễm môi trường, vừa thu được những sản phẩm có ích cho con người.
Luyện tập 2. Cho biết ý nghĩa của quá trình phân giải rác hữu cơ đối với đất. Nêu ứng dụng của quá trình này.
