Giải bài tập Chuyên đề vật lí lớp 10 chân trời sáng tạo bài 4 Xác định phương hướng
Hướng dẫn giải bài tập chuyên đề vật lí lớp 10 bài 4
Trong sách Giải bài tập Chuyên đề vật lí lớp 10 chân trời sáng tạo, chúng ta sẽ tìm hiểu cách xác định phương hướng trong bài tập số 4 trang 31. Bộ sách này đã được biên soạn để giúp các em học sinh phát triển năng lực vận dụng trí thức một cách hiệu quả. Cách hướng dẫn và giải chi tiết sẽ giúp học sinh nắm rõ bài học hơn, hy vọng rằng các em sẽ học tập và tiến bộ trong môn Vật lí.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu hỏi khởi động
Từ buổi sơ khai của loài người, khi đi trong rừng thẳm hoặc lênh đênh trên một vùng biển rộng, trong điều kiện thiếu các công cụ để xác định lộ trình, bầu trời là nơi duy nhất con người có thể định hướng đích đến hay đơn giản là để trở về nhà. Trong trường hợp này con người đã xác định phương hướng như thế nào?
1. Vị trí các thiên thể trên bầu trời
Câu hỏi 1. Trình bày hiểu biết của em về cách xác định phương hướng dựa vào bầu trời sao.
Câu hỏi 2. Tại sao khi ta quan sát bầu trời sao vào các thời điểm khác nhau tại cùng một địa điểm trên Trái Đất ta sẽ thấy vị trí tương đối giữa các sao khác nhau (Hình 4.2)?
Câu hỏi 3. Quan sát Hình 4.3 và kể tên một số chòm sao.
Câu hỏi 4. Mô tả sự khác biệt giữa hai chòm sao Gấu Lớn và Gấu Nhỏ.
Câu hỏi 5. Em hãy cho biết quy tắc mà các nhà khoa học đã dùng để sắp xếp và gọi tên các ngôi sao trong mỗi chòm sao.
Luyện tập 1. Dựa vào bản đồ sao (Hình 4.3) đánh dấu vị trí các chòm sao Gấu Lớn, Gấu Nhỏ và Thiên Hậu. Từ đó, xác định lần lượt vị trí các chòm sao α trong chòm sao Gấu Lớn, α trong chòm sao Gấu Nhỏ và γ trong chòm sao Thiên Hậu.
Vận dụng 1. Em hãy lựa chọn và thiết kế mô hình một chòm sao từ những vật dụng đơn giản sau đó hãy biểu diễn đúng vị trí của chúng trên bản đồ sao.
2. Sao Bắc Cực
Câu hỏi 6. Giải thích tại sao việc xác định vị trí sao Bắc Cực là cần thiết trong ngành hàng hải và hàng không.
Câu hỏi 7. Nếu không dựa vào độ sáng thì chúng ta xác định vị trí của sao Bắc Cực theo phương pháp nào?
Luyện tập 2. Sau một trận bão toàn bộ thiết bị định vị và liên lạc trên một chiếc tàu thám hiểm bị hư hỏng, tàu bị mất phương hướng trên biển. Thủy thủ đoàn quan sát bầu trời đêm và vẽ được chòm sao Gấu Lớn như hình 4.7. Em hãy giúp họ xác định phương hướng bằng cách chỉ và vị trí của sao Bắc Cực.
Vận dụng 2. Trình bày cách xác định các hướng Đông, Tây và Nam bằng các sao trên bầu trời.
Bài tập
Bài 1. Tìm hiểu và cho biết: đâu là chòm sao lớn nhất trên thiên cầu, đâu là chòm sao có nhiều sao nhìn thấy bằng mắt thường nhất. Tìm hiểu và kể tên 10 ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm
Bài 2. Tìm hiểu và kể tên 10 ngôi sao sáng nhất trên bầu trời đêm