Bài 7: Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân và gia đình

A. Hoạt động khởi động

B. Hoạt động hình thành kiến thức

I. Tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân

1. Nhận diện hôn nhân

a. Em hãy đọc và chỉ ra quan hệ hôn nhân, quan hệ gia đình trong những tình huống sau:

Trong những tình huống trên quan hệ hôn nhân nào là đúng với nhận định: Hôn nhân là sự liên kết đặc biệt giữa một nam và một nữ trên nguyên tắc bình đẳng, tự nguyện, được nhà nước thừa nhận, nhằm chung sống lâu dài và xây dựng một gia đình hoà thuận, hạnh phúc.

b. Đọc thông tin, thảo luận theo nhóm để hoàn thành phiếu học tập số 1

2. Tìm hiểu những quy định của pháp luật Việt Nam về hôn nhân

a. Thảo luận theo nhóm điều luật sau để hoàn thành phiếu học tập số 2:

Dựa vào phiếu học tập số 1 và 2, các nhóm trao đổi trước lớp để thống nhất ý kiến về những nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân nước ta hiện nay.

b. Đọc đoạn hội thoại dưới đây và trả lời câu hỏi:

• Anh Tuấn và chị Lan muốn kết hôn thì cần phải đảm bảo những điều kiện gì?
• Đám cưới của anh Tuấn và chị Lan có vi phạm pháp luật không? Tại sao?
• Theo em, mỗi người cần có thái độ như thế nào trong tình yêu và hôn nhân? Vì sao?

II. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của công dân trong gia đình

1. Tìm hiểu quyền và nghĩa vụ của vợ chồng

a. Thảo luận theo nhóm để giải quyết tình huống sau:

• Câu chuyện của chị Tâm có phổ biến trong xã hội hiện nay không?
• Thái độ và cách ứng xử của chồng và các con đối với chị Tâm như thế nào khi chị ở nhà làm nội trợ?
• Theo em, mong muốn của chị Tâm có thể được giải quyết không? Những quy định pháp luật nào có thể giúp được chị?

2. Tìm hiểu về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ, ông bà với con cháu

a. Trò chơi " Ai nhanh hơn":

Các nhóm hãy nhanh tay, nhanh mắt để dính các hình ảnh dưới đây vào những nội dung tương ứng ở bảng sau:

3. Tìm hiểu nguyên nhân và nghĩa vụ của con, cháu đối với ông bà, cha mẹ; anh chị em với nhau.

a. Cùng đọc bài đồng dao và chia sẻ:

• Bài đồng dao đã nhắc những ai trong gia đình?
• Những công việc nhân vật "ta" trong bài đồng dao đã làm thể hiện tình cảm, trách nhiệm gì đối với những người thân trong gia đình?

Em hãy viết vào các mảnh ghép những việc làm thể hiện nghĩa vụ và tình yêu thương của con cháu đối với ông bà, cha mẹ. Mỗi mảnh ghép tương ứng với một hành động, việc làm cụ thể mà em có thể làm để giúp đỡ ông bà, cha mẹ:

• Khi cha mẹ đi làm về, con có thể.......
• Khi cha mẹ/ ông bà ốm, con/ cháu có thể.....
• Khi mẹ nấu ăn, con có thể.........

b. Tìm ý nghĩa của các câu ca dao, tục ngữ:

• Ý nghĩa của các câu ca dao, tục ngữ sau:

• Anh chị em trong gia đình có quyền và nghĩa vụ như thế nào với nhau?

4. Ý nghĩa của quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân, gia đình.

Theo em, hôn nhân và gia đình có ý nghĩa gì đối với mỗi người, với xã hội?

b. Giúp bạn

Bạn Lan thắc mắc: Quyền và nghĩa vụ trong hôn nhân và gia đình được quy định trong hiến pháp và cụ thể hoá trong luật hôn nhân và gia đình. Không biết vì sao pháp luật phải có những quy định chặt chẽ như vậy? Việc đó có ý nghĩa gi?

Tìm những ví dụ cụ thể để giải thích giúp bạn.

C. Hoạt động luyện tập

1. Nhanh tay, nhanh mắt

a. Khoanh tròn vào chữ cái đứng trước câu trả lời đúng:

Kết hôn đúng pháp luật là nam, nữ đủ tuổi

A. được hai bên gia đình đồng ý và tổ chức lễ kết hôn

B. Tự nguyện đi đăng kí kết hôn tại Uỷ ban nhân dân xã/ phường

C. yêu nhau, tự nguyện tổ chức đám cưới khi gia đình đồng ý

D. tự nguyện tổ chức đám cưới không cần sự đồng ý của gia đình.

Tuổi kết hôn theo quy định của pháp luật là:

A. Nam từ đủ 20 tuổi, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên.

B. Nam đủ từ 22 tuổi, nữ từ đủ 20 tuổi trở lên

C. Nam từ 20 tuổi, nữ đủ từ 18 tuổi trở lên

D. Nam từ 22 tuổi, nữ từ 20 tuổi trở lên

Tảo hôn được hiểu là người kết hôn với người nữ khi

A. người nữ nhỏ tuổi hơn

B. người nam nhỏ tuổi hơn

C. cả hai bằng tuổi nhau

D. một trong hai hoặc cả hai chưa đủ tuổi theo quy định của pháp luật

b. Nối mỗi nội dung ở cột II với cột I sao cho phù hợp:

2. Giải quyết tình huống

Tình huống 1 (trang 61 sách giáo khoa (SGK))

Câu hỏi:

• Dựa vào quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, em hãy nhận xét suy nghĩ và việc làm của các nhân vật trong tình huống trên.
• Theo em, chị T cần làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình?

Tình huống 2 (trang 62 sách giáo khoa (SGK))

• Luân phiên phụng dưỡng mẹ có phải là bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của con đối với cha mẹ không? Vì sao?
• Xác định những vi phạm về quyền và nghĩa vụ của các con cụ B.P?
• Nếu là cháu (nội/ngoại) của cụ B.P, em sẽ ứng xử như thế nào?
• Em đã thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình đối với cha mẹ như thế nào?

D. Hoạt động vận dụng

Sưu tầm/ vẽ tranh với các chủ đề về hôn nhân và cuộc sống gia đình

E. Hoạt động tìm tòi, mở rộng

Hãy viết thư thể hiện mong muốn của mình về gia đình trong tương lai bằng hình thức viết thư cho người bạn thân, bạn bè