Bài 1: Chí công vô tư
Bài 1: Chí công vô tư
Trong bài học "Chí công vô tư" của sách VNEN GDCD lớp 9 trang 5, chúng ta được hướng dẫn trả lời và giải đáp các câu hỏi liên quan đến tình huống của Hằng. Hằng đã có quyết định đúng đắn khi gạt bỏ bức tranh của bạn, vừa thể hiện trách nhiệm của một học sinh, vừa giúp bạn nhận ra lỗi sai của mình để khắc phục.
Trong tình huống này, chúng ta nhận thấy Hằng thể hiện phẩm chất đạo đức cao đẹp, đó chính là chí công vô tư. Việc làm của Hằng không chỉ là để bảo vệ trường học mà còn là biểu hiện của sự tự trọng và tôn trọng lẫn nhau giữa các học sinh.
Bài tập và hướng dẫn giải
B. Hoạt động hình thành kiến thức
1. Tìm hiểu về chí công vô tư
Anh cho rằng: Người có phẩm chất chí công vô tư là người luôn công bằng, khách quan trong nhìn nhận, đánh giá và xử lí những công việc hằng ngày, biết làm những việc lợi mình, lợi người.
Bình cho rằng: Người có phẩm chất chí công vô tư là người luôn công bằng, khách quan trong cuộc sống, ủng hộ những việc làm vì lợi ích chung của tập thể.
a. Em đồng ý với quan niệm của bạn nào? Giải thích vì sao?
b. Theo em, thế nào là người có phẩm chất chí công vô tư? Cho ví dụ minh họa?
2. Tìm hiểu các biểu hiện của phẩm chất chí công vô tư
a. Từ kết quả trao đổi ở phần trên và từ cuộc sống, học tập hằng ngày, em hãy thảo luận với bạn bên cạnh để chỉ ra biểu hiện của phẩm chất chí công vô tư?
b. Nêu 5 việc làm thể hiện sự chí công vô tư, 5 việc làm chưa chí công vô tư theo mẫu sau:
| Biểu hiện của chí công vô tư/ chưa chí công vô tư | Giải thích |
3. Tìm hiểu vai trò, ý nghĩa của chí công vô tư
a. Đọc tình huống (sách giáo khoa (SGK))
b. Nhóm thực hiện nhiệm vụ
c. Cùng suy ngẫm và trao đổi
- Sự chí công vô tư sẽ mang lại cho chúng ta và cộng đồng những lợi ích nào?
- Chúng ta cần làm gì để rèn luyện phẩm chất chí công vô tư ?
C. Hoạt động luyện tập
1. Tìm hiểu tấm gương về chí công vô tư
Đọc câu chuyện sau và trả lời câu hỏi: (sách giáo khoa (SGK) trang 7)
- Theo em, những hành động, lời nói nào của Tô Hiến Thành trong câu chuyện dưới đây thể hiện sự chí công vô tư ? Hãy viết ra giấy hoặc gạch chân những câu, cụm từ chỉ điều đó.
- Câu chuyện này gợi cho em suy nghĩ gì? Hãy trao đổi với bạn bên cạnh suy nghi của mình
- Kể cho các bạn cùng nghe tấm gương về chí công vô tư mà em biết trong lịch sử hoặc trong cuộc sống hằng ngày.
2. Xác định sự chí công vô tư biểu hiện thông qua những hành vi/ việc làm nào dưới đây
A. Luôn công bằng, không thiên vị khi giải quyết công việc
B. Luôn ưu tiên cho những người thân quen với mình khi xử lí công việc
C. Luôn hành động theo lẽ phải
D. Luôn xuất phát từ lợi ích cá nhân để giải quyết các công việc chung
E. Luôn lấy lợi ích chung làm thước đo để giải quyết công việc của tập thể
G. Luôn đặt lợi ích của bản thân và gia đình lên lợi ích của cơ quan
H. Luôn ưu tiên hoàn thành việc riêng, việc nhà trước tập thể
I. Luôn đặt lợi ích chung lên lợi ích cá nhân.
3. Chia sẻ suy nghĩ
Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tìm hiểu vai trò, ý nghĩa của phẩm chất chí công vô tư, bạn An cho rằng: Khi chúng ta có những hành động, việc làm chí công vô tư sẽ giúp chúng ta sống thanh thản, tự tin, được nhiều người xung quanh tôn trọng, tin cậy và yêu quý. Bạn Bình cho rằng, thực hiện những hành động chí công vô tư sẽ giúp cho chúng ta nhận được sự giúp đỡ về vật chất của những người xung quanh.
- Em có suy nghĩ gì về quan niệm của bạn An và bạn Bình?
- Theo em, để trở thành người có phẩm chất chí công vô tư, chúng ta cần phải rèn luyện như thế nào?
4. Hoàn thành bảng sau:
Đánh dấu X vào ô chí công vô tư hoặc chưa chí công vô tư trong bảng dưới đây và giải thích lí do
| Hành vi/ việc làm | Chí công vô tư | Chưa chí công vô tư | Giải thích |
| a. Biết anh trai mình đang buôn bán, tàng trữ ma túy nhưng A quyết định không tố cáo | |||
| 2. Anh D tìm mọi cách để không phải đi nghĩa vụ quân sự | |||
| 3. Hùng và 3 người bạn cùng trộm cắp tài sản. Khi bị bắt, Hùng đã khai và nhận hết tội về phần mình thay cho vba người kia. | |||
| 4. A cùng các bạn trong lớp quyên góp tiền, quà để giúp đỡ các bé ở trại trẻ mồ côi | |||
| 5. Bác Sáu hiến 3 sào đất cho địa phương để xây trường mầm non | |||
| 6. Là lớp trưởng nhưng Quân thường bỏ qua khuyết điểm cho những người bạn thân của mình | |||
| 7. Mai là học sinh giỏi, nhưng không muốn tham gia các hoạt động tập thể của trường, lớp vì sợ mất thời gian ảnh hưởng đến kết quả học tập của bản thân |
5. Đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi:
Sau khi ông M lên làm giám đốc một doanh nghiệp nhà nước, ông đã đưa con, cháu, người thân vào làm việc trong doanh nghiệp do mình quản lí, dù họ không đủ năng lực. Hằng ngày, ông luôn nhắc nhở các nhân viên của mình phải làm việc một cách chí công vô tư, đặt lợi ích của doanh nghiệp lên trên lợi ích cá nhân.
Theo em, ông M có phải là người chí công vô tư hay không? Tại sao?
D. Hoạt động vận dụng
1. Cùng chia sẻ
a. Hãy kể những việc làm thể hiện sự chí công vô tư và chưa chí công vô tư của bản thân, gia đình em đã gặp trong cuộc sống?
b. Theo em, chúng ta cần phải làm gì để khắc phục những việc làm, hành động thiếu chí công vô tư?
2. Đóng vai và chia sẻ cảm nghĩ
Lan là người học tốt nhất môn tiếng Anh nhưng lại không được bạn lớp trưởng chọn đi thi hùng biện trong ngày hội Festival của trường vì không chơi thân với lớp trưởng. Nếu là bạn cùng lớp của Lan, em sẽ ứng xử như thế nào để bạn lớp trưởng hiểu ra và thực hiện tốt nguyên tắc công bằng, dân chủ, văn minh trong lớp?
3. Tìm hiểu tấm gương chí công vô tư của chủ tịch Hồ Chí Minh
- Em có suy nghĩ gì về lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Phải để việc công, việc nước lên trên, lên trước việc tư, việc nhà?
- Theo em, thế hệ trẻ Việt Nam cần làm gì để thực hiện lời dạy của chủ tịch Hồ Chí Minh?
E. Hoạt động tìm tòi mở rộng
1. Hãy quan sát những người sống quanh em và chỉ ra từ 1 đến 3 việc làm thể hiện sự chí công vô tư và từ 1 đến 3 việc làm chưa thể hiện sự chí công vô tư, từ đó rút ra bài học ứng xử cho bản thân
2. Hãy viết một câu chuyện kể về gương chí công vô tư mà em đã gặp trong cuộc sống hoặc được biết thông qua các tư liệu, bài học