Bài 14: Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân
Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân
Lao động được coi là một nghĩa vụ thiêng liêng của mỗi công dân đối với Tổ quốc. Mỗi người phải tuân thủ và thực hiện nghĩa vụ lao động của mình, góp phần xây dựng đất nước. Quyền và nghĩa vụ lao động của công dân được thể hiện rõ ràng trong các hoạt động hàng ngày của họ.
Trong bài học này, chúng ta được làm quen với những khái niệm cơ bản về lao động. Lao động không chỉ đơn thuần là hoạt động tạo ra của cải, mà còn là một phần không thể thiếu trong sự phát triển của xã hội. Vai trò của lao động quan trọng đối với sự tồn tại và phát triển của cả xã hội.
Quyền lao động của công dân được thể hiện qua việc họ có quyền lựa chọn nghề nghiệp, tìm kiếm việc làm và đem lại thu nhập cho bản thân và gia đình. Nghĩa vụ lao động của họ là tự nuôi sống mình và gia đình, đồng thời tham gia vào việc xây dựng và phát triển đất nước. Đó là trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc.
Với những ví dụ cụ thể như việc mở lớp dạy nghề của ông An và bản cam kết lao động giữa chị Ba và công ty, chúng ta hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ lao động của công dân. Việc hiểu và thực hiện đúng những quy định này không chỉ giúp cá nhân phát triển mà còn góp phần vào sự phồn thịnh của đất nước.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu 1: Theo em, trong các ý kiến dưới đây, ý kiến nào đúng ? Vì sao ?
a) Trẻ em có quyền học tập, vui chơi giải trí và không phải làm gì ;
b) Con cái có nghĩa vụ giúp đỡ cha mẹ các công việc trong gia đình ;
c) Trẻ em cần lao động kiếm tiền, góp phần nuôi dưỡng gia đình ;
d) Học nhiều cũng chẳng để làm gì, cứ làm ra nhiều tiền là tốt nhất ;
đ) Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tuỳ theo sức của mình ;
e) Trẻ em có quyền được chăm sóc, nuôi dạy nên không phải tham gia lao động.
Câu 2: Hà 16 tuổi, học hết lớp 9, do nhà đông em, gia đình khó khăn, Hà muốn có việc làm để giúp đỡ bố mẹ. Theo em, Hà có thể tìm việc bằng cách nào trong các cách sau đây ?
a) Xin vào biên chế, làm việc trong các cơ quan nhà nước ;
b) Xin làm hợp đồng tại các cơ sở sản xuất kinh doanh ;
c) Nhận hàng của cơ sở sản xuất về làm gia công ;
d) Vay tiền ngân hàng để lập cơ sở sản xuất và thuê thêm lao động.
Câu 3: Trong các quyền sau, quyền nào là quyền lao động ?
a) Quyền được thuê mướn lao động ;
b) Quyền mở trường dạy học, đào tạo nghề ;
c) Quyền sở hữu tài sản ;
d) Quyền được thành lập công ti, doanh nghiộp ;
đ) Quyền sử dụng đất;
e) Quyền tự do kinh doanh.
Câu 4: Hãy cho biết ý kiến của em về hai quan niệm dưới đây và giải thích vì sao:
a) Lao động là hoạt động sử dụng sức lao động để tạo ra thu nhập.
b) Chỉ những hoạt động tạo ra của cải vật chất và các giá trị tinh thần cho xã hội mới là lao động.
Câu 5: Để trở thành người lao động tốt, công dân có ích cho xã hội, ngay từ giờ em cần phải làm gì?
Câu 6: Em hãy xác định ai là người có hành vi vi phạm Luật Lao động trong các trường hợp dưới đây (người lao động hay người sử dụng lao động) :
1) Thuê trẻ em 14 tuổi làm thợ may công nghiệp
2) Đi xuất khẩu lao động chưa hết thời hạn đã bỏ việc, trốn ở lại nước ngoài
3) Không trả công cho người thử viêc
4) Kéo dài thời gian thử việc
5) Không sử dụng trang bị bảo hộ lao động khi làm việc
6) Tự ý bỏ việc không báo trước
7) Nghỉ việc dài ngày không có lý do
8) Không trả đủ tiền công theo thoả thuân
9) Không cung cấp trang, thiết bị bảo hộ lao động cho người làm việc trong môi trường độc hại như đã cam kết trong hơp đồng lao động
10) Tự ý đuổi việc người lao động khi chưa hết hạn hợp đồng