Soạn sách bài tập (SBT) Ngữ văn lớp 8 cánh diều bài 2 Nếu mai em về Chiêm Hóa

Câu 1. Bài thơ là lời bộc lộ cảm xúc của ai và người đó hiện lên qua từ ngữ nào?

A. Tác giả - “ta” 

B. Người em gái - “em” 

C. Các cô gái ở vùng quê Chiêm Hóa - “cô gái Dao”, “con gái bản Tày”

D. Con người nơi vùng quê Chiêm Hóa nói chung - “em”, “ta”, “cô gái Dao”, “con gái bản Tày” 

Câu 2. Phương án nào nêu đúng bố cục và mạch cảm xúc của bài thơ? 

A. Khổ thơ đầu - bốn khổ thơ sau; Nỗi nhớ về quê hương Chiêm Hóa - Niềm vui trước cảnh sắc thiên nhiên mùa xuân tràn đầy sức sống ở vùng đất Chiêm Hóa 

B. Hai khổ thơ đầu - ba khổ thơ sau; Nỗi nhớ về vẻ đẹp thiên nhiên mùa xuân của vùng đất Chiêm Hóa - Cảm xúc ngỡ ngàng trước vẻ đẹp tình tứ, đầy sức sống của con người vào mùa xuân nơi vùng đất quê hương 

C. Khổ thơ đầu - ba khổ thơ sau - khổ thơ cuối; Lời nhắn nhủ, hi vọng được về thăm quê hương Chiêm Hóa - Sự xúc động trước cảnh sắc thiên nhiên nơi vùng quê Chiêm Hóa - Sự ngạc nhiên trước vẻ đẹp và sức sống của con người ở vùng quê Chiêm Hóa. 

D. Bốn khổ thơ đầu - khổ thơ kết; Cảm xúc ngỡ ngàng, xúc động trước vẻ đẹp của thiên nhiên và con người Chiêm Hóa - Sự ca ngợi, tự hào về phong tục tập quán độc đáo của vùng đất quê hương 

Câu 3. Dòng thơ “Nếu mai em về Chiêm Hóa” được điệp lại không nhằm mục đích nào? 

A. Liên kết mạch cảm xúc vào tạo ra tính nhạc cho bài thơ 

B. Nhấn mạnh sự nhắn nhủ, mong chờ được trở về quê hương Chiêm Hóa của tác giả 

C. Khơi gợi cảm hứng cho tác giả chia sẻ những ấn tượng về thiên nhiên và con người Chiêm Hóa 

D. Thể hiện sự tiếc nuối của tác giả bởi bản thân không thể trở về thăm lại vùng quê Chiêm Hóa 

Câu 4. Dòng thơ nào không sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa? 

A. Đá ngồi dưới bến trông nhau 

B. Non Thần hình như trẻ lại 

C. Sắc chàm như cũng pha hương 

D. Mùa xuân e cũng lạc đường 

Câu 5. Hãy tưởng tượng để miêu tả lại bức tranh thiên nhiên và con người trong bài thơ qua cảm nhận của tác giả bằng cách viết khoảng 7-10 dòng hoặc vẽ lại.

Câu 6. Tìm các từ có thể thay thế từ “về” trong dòng thơ “Nếu mai em về Chiêm Hóa”. Theo em, vì sao nên chọn từ “về”? 

Câu 7. Bài thơ thể hiện tình cảm, cảm xúc gì của tác giả với quê hương? 

Câu 8. Giả sử sau ba dấu chấm “Nếu mai em về….” là tên vùng đất quê hương em thì em sẽ chia sẻ hình ảnh, chi tiết nào của quê hương mình? 

Câu 9. Tìm đọc thêm các bài thơ sáu chữ viết về đề tài quê hương, gia đình, tình người. Ghi lại những câu thơ em thấy ấn tượng. 

Câu 10. Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: 

DẶN CON 

Chẳng ai muốn làm hành khất
Tội trời đày ở nhân gian
Con không được cười giễu họ
Dù họ hôi hám úa tàn

Nhà mình sát đường, họ đến
Có cho thì có là bao
Con không bao giờ được hỏi
Quê hương họ ở nơi nào

Con chó nhà mình rất hư
Cứ thấy ăn mày là cắn
Con phải răn dạy nó đi
Nếu không thì con đem bán

Mình tạm gọi là no ấm
Ai biết cơ trời vần xoay
Lòng tốt gửi vào thiên hạ
Biết đâu nuôi bố sau này...

Cửa Lục Thuỷ, 13–11–1991

(Trần Nhuận Minh, Nhà thơ và hoa cỏ, NXB Văn học, Hà Nội, 1995) 

a) Bài thơ là lời của ai? 

A. Người cha 
B. Người mẹ 
C. Thầy cô 
D. Ông bà 

b) Phương án nào nêu đúng cách ngắt nhịp của khổ thơ kết? 

A. 2/2/2, 2/2/2, 2/2/2, 3/3 
B. 3/3, 3/3, 3/3, 2/2/2 
C. 4/2, 2/4, 3/3, 3/3 
D. 1/3/2, 2/4, 2/4, 2/4 

c) Các từ ngữ “không được”, “không bao giờ được”, “phải” trong những lời dặn con không thể hiện điều gì ở người dặn? 

A. Sự thiết tha mong muốn con thực hiện lời dặn 
B. Sự nghiêm khắc trong giáo dục con cái 
C. Sự trách giận người con vì đã không nghe lời cha mẹ 
D. Sự nhấn mạnh, khắc sâu điều nhắn nhủ dành cho con 

d) Vì sao tác giả lại dặn “Con không bao giờ được hỏi/ Quê hương họ ở nơi nào”? 

A. Vì những người hành khất thường già cả, trí nhớ không tốt nên không trả lời chính xác 
B. Vì những người hành khất sẽ cảm thấy chạnh lòng, tủi thân, xấu hổ 
C. Vì những người hành khất sẽ cảm thấy băn khoăn, lo lắng, sợ hãi 
D. Vì con không nên tò mò thông tin cá nhân của người khác 

e) Phương án nào thể hiện đúng điều người dặn muốn nhắn nhủ con trong khổ thơ cuối? 

A. Sóng trước đổ đâu, sóng sau đổ đấy 
B. Của cho là của gửi 
C. Một con ngựa đau, cả tàu bỏ cỏ 
D. Người ta là hoa đất 

g) Hãy chỉ ra bố cục và nêu cảm nhận chung của em về bài thơ 

h) Biện pháp điệp cấu trúc, cách diễn đạt tăng tiến được thể hiện như thế nào trong bài thơ và tạo ra tác dụng gì? 

i) Bài thơ gửi gắm thông điệp gì? Thông điệp đó có ý nghĩa với cuộc sống của chúng ta hôm nay không? Vì sao? 

k) Đây là những điều người mẹ trong tác phẩm Những tấm lòng cao cả (Ét-môn-đô đơ A-mi-xi (Edmondo de Amicis) dặn dò con trai: 

“En-ri-cô (Enrico) ơi! Con hãy nghe mẹ: thỉnh thoảng nên bớt một vài xu trong túi tiền của con để cho người già không chốn nương thân, người mẹ không gạo, đứa trẻ không cha không mẹ. Những kẻ khó thích xin trẻ con vì như thế họ phải cần đến mọi người. Con có nhận thấy ở quanh trường thường có nhiều kẻ ăn xin không? Sự bố thí của người lớn là một việc làm phúc, nhưng sự bố thí của trẻ con không những là một việc làm phúc mà còn là một sự vỗ về nữa,vì mỗi lần đứa trẻ đem cho thì hình như đồng tiền kèm với bông hoa ở trong tay nó rơi ra.” 

Nhận xét điểm giống nhau giữa những lời dặn con của người mẹ trong đoạn trích trên và bài thơ của Trần Nhuận Minh. Theo em, cuộc sống của chúng ta sẽ trở nên như thế nào nếu mỗi trẻ em đều được nuôi nấng tâm hồn bởi lời “dặn con” của người cha, người mẹ như vậy? 

l, Nếu là người con trong bài thơ, em muốn nói điều gì với cha mẹ sau khi nghe lời dặn?