Soạn bài Thư lại dụ Vương Thông
Soạn bài Thư lại dụ Vương Thông: Bài học về quan niệm văn chương của Nguyễn Trãi
Bài thơ Bảo kính cảnh giới của Nguyễn Trãi trong sách Chân trời sáng tạo ngữ văn lớp 10 tập 2 mang đến cho chúng ta những bài học sâu sắc về quan niệm văn chương. Trong bài thơ, Nguyễn Trãi sử dụng hình ảnh "đao bút phải dùng tài đã vẹn" để nói lên vai trò quan trọng của văn chương và nhà văn trong việc đấu tranh bảo vệ đất nước trước ngoại xâm.
Trước khi đọc bài thơ, chúng ta cần hiểu rõ về ngữ cảnh lịch sử và tâm trạng của tác giả để có thể hiểu sâu hơn về bài học mà Nguyễn Trãi muốn truyền đạt. Câu hỏi đầu tiên trong bài phân tích việc nhắc lại từ "thời thế" nhiều lần để tôn vinh vai trò và quan trọng của thời đại trong việc hiểu rõ tình hình xã hội.
Tiếp theo, bằng cách nhắc đến những chuyện xưa, tác giả muốn chúng ta học từ quá khứ để áp dụng vào hiện tại, từ đó hiểu rõ hơn về sự thất bại tất yếu của quân Minh trên đất Đại Việt. Điều này giúp chúng ta nhận ra những nguyên nhân mà tác giả cho rằng quân giặc phải thua, từ đó đưa ra giải pháp cho cả hai bên một cách hợp lí.
Với bài thơ Bảo kính cảnh giới, chúng ta được học về lòng yêu nước, sự hiểu biết về thời cuộc và khả năng sáng tạo trong việc giải quyết vấn đề. Đây không chỉ là một bài thơ mà còn là một bài học quý giá về văn chương và quan niệm sống của con người.
Bài tập và hướng dẫn giải
SAU KHI ĐỌC
Câu 1. Cho biết mục đích và đối tượng của bức thư. Việc tác giả chọn cách nghị luận dưới hình thức một bức thư có tác dụng như thế nào?
Câu 2. Trong đoạn trích dưới đây, câu văn nào nêu luận điểm, câu văn nào nêu lí lẽ, bằng chứng?
Kể ra người dùng binh giỏi là ở chỗ biết rõ thời thế mà thôi. Được thời có thế thì mất biến thành còn, nhỏ hóa ra lớn; mất thời thất thế, thì mạnh hóa ra yếu, yên lại chuyển nguy. Sự thay đổi ấy chỉ trong khoảnh khắc trở bàn tay mà thôi. Nay các ông không hiểu rõ thời thế, lại trang sức bằng lời dối trá, thế chẳng phải là bọn thất phu hèn kém ư? Sao đáng để cùng bàn việc binh được?
Câu 3. Ở phần 2, tác giả nhiều lần vạch rõ sự giả trá, gian dối của quân Minh và cho rằng như thế là trái với "mệnh trời". Hãy dẫn ra một số từ ngữ, câu văn cho thấy điều đó. Theo bạn, vì sao việc nói đến "mệnh trời" lại cần thiết trong bức thư này?
Câu 4. Khái quát những nguyên nhân thất bại tất yếu của quân Minh mà tác giả đã vạch rõ trong phần 3. Điều gì đã tạo nên tính chất đanh thép, quyết đoán trong phần này?
Câu 5. Trong phần 4, tác giả đã gợi ra cho Vương Thông những lựa chọn nào? Từ đó, bạn hiểu gì về cách ứng xử của Nguyễn Trãi, Lê Lợi và nghĩa quân Lam Sơn?
Câu 6. Nêu những lưu ý trong cách đọc hiểu văn bản nghị luận mà bạn rút ra được sau khi đọc Thư lại dụ Vương Thông của Nguyễn Trãi. Nhận xét về nghệ thuật viết văn nghị luận của Nguyễn Trãi.
PHẦN THAM KHẢO MỞ RỘNG
Câu 1. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của văn bản Thư lại dụ Vương Thông?
Câu 2. Nội dung chính của văn bản Thư lại dụ Vương Thông?
Câu hỏi 3: Tìm hiểu về tác giả, tác phẩm, bố cục bài Thư lại dụ Vương Thông
Câu hỏi 4. Phân tích tác phẩm Thư lại dụ Vương Thông
Câu 5. Em hãy phân tích ngôn ngữ và giọng điệu của tác giả trong văn bản "Thư lại dụ Vương Thông"?
Câu 6. Cách lập luận của tác giả trong văn bản có gì đặc biệt? Điều gì làm nên sức thuyết phục của bức thư?
Câu 7. Theo em, tác giả có đạt được mục đích của mình không? Những cơ sở nào giúp em khẳng định điều đó?