Giải bài tập Chuyên đề vật lí lớp 10 kết nối tri thức bài 5 Đặc điểm chuyển động nhìn thấy của một số thiên thể trên nền trời sao
Hướng dẫn giải bài tập chuyên đề vật lí lớp 10 bài 5
Trong chuyên đề vật lí lớp 10, bài tập bài 5 đề cập đến đặc điểm chuyển động nhìn thấy của một số thiên thể trên nền trời sao. Để giúp học sinh hiểu rõ hơn về vấn đề này, sách Chuyên đề Vật lí kết nối tri thức đã biên soạn nội dung cụ thể và chi tiết, nhằm hướng dẫn học sinh vận dụng tri thức một cách hiệu quả.
Qua cách hướng dẫn cụ thể và giải chi tiết, hy vọng các em sẽ nắm vững kiến thức và hiểu rõ hơn về đặc điểm chuyển động của các thiên thể trên bầu trời sao. Sách kết nối tri thức này không chỉ giúp học sinh có kiến thức nền tảng vững chắc mà còn khuyến khích sự hứng thú và sáng tạo trong quá trình học tập của họ.
Bài tập và hướng dẫn giải
Câu hỏi khởi động
Hằng ngày chúng ta đều thấy Mặt Trời mọc buổi sáng và lặn vào buổi chiều. Mặt Trăng thì lúc tròn, lúc khuyết. Tại sao ta lại có hiện tượng như vậy?
I. Hệ Mặt Trời
Câu hỏi 1. Hãy nêu cấu trúc của hệ Mặt Trời và sự chuyển động của các hành tinh trong hệ Mặt Trời.
Câu hỏi 2. Hãy nêu đặc điểm cấu tạo của một số hành tinh trong hệ Mặt Trời.
II. Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời
Hoạt động 1. Dựa vào chiều quay của Trái Đất, hãy thảo luận để rút ra kết luận về chiều chuyển động và sự mọc, lặn của Mặt Trời hằng ngày.
Hoạt động 2. Dựa trên đường đi của Mặt Trời quan sát thấy từ Trái Đất, hãy thảo luận để giải thích câu sau:
“Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng. Ngày tháng mười chưa cười đã tối”.
III. Chuyển động nhìn thấy của Mặt Trăng
Câu hỏi 3. Mô tả và kể tên hình dạng Mặt Trăng quan sát thấy từ Trái Đất.
Hoạt động 3. Thảo luận để giải thích tại sao hình ảnh Trăng tròn quan sát thấy ở các nơi khác nhau trên Trái Đất và các thời điểm khác nhau lại giống nhau.
Hoạt động 4. Vẽ lại Hình 5.9, thảo luận để mô tả chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất với giả thuyết Mặt Trăng không tự quay quanh mình nó.
Hoạt động 5. Thảo luận để rút ra kết luận về sự chuyển động của Mặt Trăng quanh Trái Đất.
IV. Chuyển động nhìn thấy của Kim Tinh, Thủy Tinh
Câu hỏi 4. Dựa vào mô hình hệ Mặt Trời, hãy giải thích tại sao hình ảnh quan sát thấy Thủy tinh, Kim tinh, Thổ tinh, Hỏa tinh, Mộc tinh gần thẳng hàng nhau.
V. Hệ nhật tâm của Copernic
Hoạt động 6. Thảo luận để mô tả về mô hình hệ địa tâm của Ptolemy như Hình 5.13 dưới đây.
Câu hỏi 5. Hãy so sánh mô hình hệ địa tâm của Ptolemy và hệ nhật tâm của Copernic về sự chuyển động của các hành tinh, vị trí của các hành tinh.
Câu hỏi 6. Tìm kiếm trên internet, sách báo để nêu một số hạn chế của mô hình hệ nhật tâm so với mô hình hệ Mặt Trời ngày nay.
VI. Giải thích hình ảnh quan sát Mặt Trời, Mặt Trăng, Thủy tinh, Kim tinh từ Trái Đất
Câu hỏi 7. Hãy giải thích chuyển động nhìn thấy của Mặt Trời dựa vào sự tự quay của Trái Đất.
Hoạt động 7. Bằng hình vẽ hãy giải thích tên gọi “sao Hôm”, “sao Mai” của Kim tinh.