Bài 17: Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ
Bài 17: Vùng trung du và miền núi Bắc Bộ
Trung du và miền núi Bắc Bộ là vùng đất rộng lớn ở phía Bắc của đất nước, có nhiều điểm mạnh về địa lý, tự nhiên và tài nguyên để phát triển kinh tế. Sự chênh lệch giữa hai vùng Đông Bắc và Tây Bắc là rất đáng kể về một số chỉ số phát triển dân cư và xã hội.
Kiến thức trọng tâm
I. Vị trí địa lý và giới hạn lãnh thổ
a. Vị trí:
- Là vùng lãnh thổ phía Bắc của Việt Nam
- Phía Bắc giáp Trung Quốc
- Phía Nam giáp vùng Bắc Trung Bộ
- Phía Tây giáp Lào
- Phía Đông giáp Vịnh Bắc Bộ
b. Lãnh thổ:
- Diện tích: 100.965 km2, chiếm 1/3 diện tích lãnh thổ của Việt Nam
- Dân số: 11,5 triệu người, chiếm 14,4% dân số tổng cộng (năm 2002)
- Có đường bờ biển dài, lãnh thổ giàu tiềm năng và dễ giao lưu với nước ngoài và trong nước.
II. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên
- Địa hình cao, có sự căt xẻ mạnh
- Khí hậu có mùa đông lạnh
- Tài nguyên: khoáng sản phong phú, trữ lượng thủy điện dồi dào
- Khó khăn: Mùa đông lạnh, khó đi lại, thảm hại thực vật và sạt lở đất
- Phần lớn khoáng sản có trữ lượng nhỏ và phân bố rải rác
III. Đặc điểm dân cư, xã hội
- Có hơn 30 dân tộc ít người sinh sống, người Kinh chiếm đa số
- Sự chênh lệch giữa Tây Bắc và Đông Bắc về phát triển dân cư và xã hội
- Đời sống của một phần dân cư vẫn gặp khó khăn nhưng đang được cải thiện
- Thuận lợi: Đồng bào dân tộc có kinh nghiệm sản xuất, đa dạng văn hóa
- Khó khăn: Trình độ văn hóa, kĩ thuật của lao động còn hạn chế, đời sống dân cư nhiều khó khăn.
Bài tập và hướng dẫn giải
Hướng dẫn trả lời câu hỏi giữa bài học
Trang 61 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Quan sát hình 17.1, hãy xác định và nêu ý nghĩa vị trí địa lí của vùng.
Trang 63 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Căn cứ vào bảng 17.1, hãy nêu sự khác biệt về điều kiện tự nhiên và thế mạnh kinh tế giữa hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc.
Trang 64 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Dựa vào số liệu trong bảng 17.2, hãy nhận xét sự chênh lệch về dân cư, xã hội của hai tiểu vùng Đông Bắc và Tây Bắc.
Hướng dẫn giải các bài tập cuối bài học
Câu 1: Trang 65 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Hãy nêu những thế mạnh về tài nguyên thiên nhiên của Trung du và miền núi Bắc Bộ.
Câu 2: Trang 65 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Tại sao trung du Bắc Bộ là địa bàn đông dân và phát triển kỉnh tế - xã hội cao hơn ở miền núi Bắc Bộ?
Câu 3: Trang 65 sách giáo khoa (SGK) Địa lí 9
Vì sao việc phát triển kinh tế, nâng cao đời sống các dân tộc phải đi đôi với bảo vệ môi trường tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên?
Câu hỏi: Dân cư xã hội của vùng trung du miền núi Bắc Bộ có những thuận lợi và khó khăn nào đối với sự phát triển kinh tế xã hội?