Soạn bài Thực hành tiếng việt biện pháp tu từ nói mỉa, nghịch ngữ: đặc điểm và tác dụng

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Đọc kĩ khái niệm của biện pháp tu từ nói mỉa, xác định từ ngữ thể hiện chiều hướng đánh giá tiêu cực về một đối tượng trong ví dụ, nó thể hiện điều gì? Tác giả sử dụng nhằm mục đích gì?

a. Biện pháp tu từ nói mỉa: "ở cái nước có hàng triệu con voi" có tác dụng:

- Mỉa mai sự lố bịch của ông vua

b. Biện pháp tu từ nói mỉa: "ông đã bao công trình mới cấy được từng ấy râu", "hình thành hai cái dấu chua nghĩa" có tác dụng:

- Mỉa mai cái thói ra vẻ, tạo nét của ông quan lớn.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Tìm sự kết hợp phi lí giữa các cụm từ để thấy sự mỉa mai.

a.

- Nghịch ngữ “nó giơ quả đấm chào loài người”

- Cách căn cứ:là sự kết hợp dường như phi lí giữa các từ mang nghĩa đối chọi ngay trong một cụm từ:“quả đấm” gợi ý niệm về bạo lực và sự đối kháng, trong khi hành động “chào” lại biểu thị sự thân thiện, hoà đồng.

b.

- Nghịch ngữ“cơm rượu, bò lợn và quan phủ, quan tỉnh hiệp sức với nhau"

- Cách căn cứ:“Cơm rượu” và “bò lợn” với “quan phủ, quan tỉnh” là những đối tượng khác biệt nhau về loại và “đẳng cấp”, vậy mà bị đánh đồng trong chuỗi liệt kê và trong từ “hiệp sức” mang hàm ý mỉa mai, khinh miệt.

Phương pháp giải

Phương pháp giải:Tìm biện pháp nghịch ngữ trong câu và chỉ ra dụng ý của tác giả khi sử dụng nghịch ngữ này.

a.

- Biện pháp nghịch ngữ: “Ầm ầm mà quạnh hiu”

- Hiệu quả nghệ thuật: “ầm ầm” tượng trưng cho sự sôi động, náo nhiệt nhưng “quạnh hiu” tượng trưng cho sự trống trải. Tác giả đã tạo ra một hình ảnh đối lập khi miêu tả sự hung bạo của con sông Đà. Sự nguy hiểm của nó không chỉ cao mà còn bí hiểm. Làm tăng sự chết chóc của dòng sông này.

b.

- Biện pháp nghịch ngữ: “cấp tiến với xã hội và bảo thủ với gia đình”

- Hiệu quả nghệ thuật: Tạo ra sự đối nghịch trong con người. Tô đậm bản chất sĩ trọng diện hão huyền của nhân vật.