Soạn bài 6: Thực hành tiếng Việt trang 14Đoạn văn trích từ sách ngữ văn lớp 7 tập 2 chân trời sáng tạo, nhằm mục đích giúp học sinh hiểu rõ hơn về các phép lặp, phép thế, phép nối và phép liên tưởng trong văn bản. Câu hỏi 1: Xác định phép lặp từ ngữ trong những đoạn trích sau:- Trong đoạn văn A, từ "tự học" được lặp lại để tạo sự nhấn mạnh và đẩy mạnh ý của tác giả về việc tự học như một cuộc du lịch.- Trên cùng nguyên tắc, trong đoạn văn B, từ "ta" được lặp lại để tạo sự gần gũi và chân thành, thể hiện ý nghĩa về việc đọc sách giúp kết nối con người với nhau.- Trái lại, trong đoạn văn C, từ "tôi" được lặp lại để thể hiện sự cá nhân hóa và chân thành trong suy tư của tác giả.Câu hỏi 2: Xác định phép thế trong những đoạn trích sau:- Trong đoạn văn A, từ "sách" được thế để thể hiện giá trị và tầm quan trọng của sách trong việc nghiên cứu học vấn.- Tương tự, trong đoạn văn B, từ "con đường làng dài và hẹp" được thế để tạo hình ảnh và cảm xúc cho việc đồng cảm và nhớ về quá khứ.- Đối với đoạn văn C, từ "mấy cậu học trò" được thế để tạo sự đồng cảm và phê phán những suy nghĩ và hành động của những người trẻ.Câu hỏi 3: Xác định phép nối trong những đoạn trích sau:- Trong đoạn văn A, phép nối "nhưng" được sử dụng để tạo sự phân biệt và nhấn mạnh sự thay đổi và nhớ về quá khứ của tác giả.- Tương tự, trong đoạn văn B, phép nối "một là, hai là" được sử dụng để liệt kê và thể hiện ý kiến cá nhân của tác giả về việc đọc sách. Câu hỏi 4: Chỉ ra phép liên tưởng trong những đoạn trích sau:- Trong đoạn văn A, phép liên tưởng được sử dụng để kết nối các ý tưởng và sự lạ lẫm trong tâm trí của tác giả khi nhớ về quá khứ.- Đối với đoạn văn B, phép liên tưởng được sử dụng để thể hiện ý nghĩa và giá trị của việc đọc sách trong việc giảm bớt nỗi đau và khổ đau.- Đặc biệt, đoạn văn C sử dụng phép liên tưởng để so sánh và phê phán về sự mạnh mẽ và cao thượng của con người.Câu hỏi 5: Xác định các phép liên kết được sử dụng để liên kết hai đoạn văn:- Trong hai đoạn văn được nêu, phép nối "trước hết" và "hơn nữa" được sử dụng để tạo sự liên kết chặt chẽ giữa các ý tưởng và sự thay đổi trong suy nghĩ của tác giả về việc đọc sách và tự học. Những phép lặp, phép thế, phép nối và phép liên tưởng được sử dụng linh hoạt và sáng tạo trong văn bản, giúp tạo ra sự đa dạng và phong phú trong cách diễn đạt và truyền đạt ý nghĩa.
Bài tập và hướng dẫn giải
PHẦN MỞ RỘNG VỀ PHÉP LIÊN KẾT TRONG CÂU (VĂN BẢN)
Câu hỏi 1. Chỉ ra các phương tiện liên kết hình thức đã được sử dụng để liên kết câu trong mỗi đoạn văn sau:
a) Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ cố ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một người đàn bà đã bị cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con cái đi tha hương cầu thực. Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tạnh bẩn xâm phạm đến…
(Nguyên Hồng)
b) Đứng ngắm cây sầu riêng, tôi cứ nghĩ mãi về cái dáng cây kì lạ này. Thân nó khẳng khiu, cao vút, cành ngưng thẳng đuột, thiếu cái dáng cong, dứng nghiêng, chiều quằn, chiều lượn của cây xoài, cây nhãn. Lá nhỏ xanh vàng, hơi khép lại, tưởng như lá héo. Vậy mà khi trái chín, hương toả ngạt ngào, vị ngọt đến đam mê.
Trả lời: Để làm câu hỏi trên, bạn cần làm như sau:1. Xác định phương tiện liên kết hình thức đã được sử dụng... Xem hướng dẫn giải chi tiết
Câu hỏi 2: Chỉ ra tính liên kết hình thức của các đoạn trích sau:
a) Người con trai ấy đáng yêu thật, nhưng làm cho ông nhọc quá. Với những điều làm cho người ta suy nghĩ về anh. Và về những điều anh suy nghĩ trong cái vắng vẻ vời vợi hai nghìn sáu trăm mét trên mặt biển, cuồn cuộn tuôn ra khi gặp người. Những điều suy nghĩ đúng đắn bao giờ cũng có những vang âm, khơi gợi bao điều suy nghĩ khác trong óc người khác, có sẵn mà chưa rõ hay chưa được đúng.
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
b)
Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về
Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu
(Hữu Thỉnh, Sang thu)
c) Tết năm nay là sự chuyển tiếp giữa hai thế kỉ, và hơn thế nữa, là sự chuyển tiếp giữa hai thiên niên kỉ. Trong thời khắc như vậy, ai ai củng nói tới việc chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mời, thiên niên kỉ mới.
Trong những hành trang ấy, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất. Từ cổ chí kim, bao giờ con người cũng là động lực phát triển của lịch sứ. Trong thế kỉ tới mà ai ai cũng thừa nhận rằng nền kinh tế trí thức sẽ phát triển mạnh mẽ thì vai trò con người lại càng nổi trội.
(Vũ Khoan, Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới)
Trả lời: Để chỉ ra tính liên kết hình thức của các đoạn trích trên, ta cần xác định các phép liên kết được sử... Xem hướng dẫn giải chi tiết
