Giải bài tập 19 Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Giải bài tập 19: Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam
Sách "Giải bài tập 19: Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" là một cuốn sách giáo dục kinh tế và pháp luật dành cho học sinh cấp 2. Cuốn sách này cung cấp phần đáp án chuẩn và hướng dẫn giải chi tiết cho từng bài tập trong chương trình học của sách giáo khoa. Mục tiêu của cuốn sách là giúp học sinh hiểu rõ hơn về pháp luật Việt Nam và nắm vững kiến thức của bài học.
Mở đầu trò chơi "Ai nhanh hơn"
Đề bài yêu cầu học sinh nêu những quy định của pháp luật mà họ biết. Ví dụ về quy định về giao thông và bảo vệ di sản văn hóa được đưa ra để học sinh trả lời. Việc này giúp học sinh ôn tập và khái quát kiến thức một cách vui nhộn qua trò chơi.
Khám phá về khái niệm pháp luật
Trên sách, có hai điều khoản: một từ Bộ luật Dân sự và một từ Luật Bảo vệ môi trường, đề cập đến trách nhiệm bồi thường thiệt hại và bảo vệ môi trường. Học sinh được yêu cầu suy luận về đối tượng áp dụng các quy định của pháp luật, cơ quan ban hành và mục tiêu của pháp luật.
Pháp luật không chỉ áp dụng cho người vi phạm mà còn đưa ra quy tắc xử sự chung cho tất cả mọi người. Việc này giúp tạo ra sự công bằng và bình đẳng trong xã hội, cũng như điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh. Pháp luật do Nhà nước ban hành và đảm bảo thực hiện để đảm bảo trật tự và an ninh xã hội.
Bài tập và hướng dẫn giải
2. Đặc điểm của pháp luật
Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi
Thông tin 1. Theo Luật Giao thông đường bộ năm 2008, người điều khiến, người ngôi trên xe mô tô hai bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách; người điều khiển xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy không được sử dụng ô, điện thoại di động, buông cả hai tay hoặc đi xe bằng một bánh đói với xe hai bánh, bằng hai bánh đối với xe ba bánh.
Thông tin 2. Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2020 quy định, người hoạt động sản xuất, kinh doanh thực hiện nghĩa vụ nộp thuế hàng hoá, dịch vụ.
Thông tin 3. Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, các bên kí kết hợp đồng dân sự có nghĩa vụ thực hiện đúng hợp đồng đã kí kết.
Thông tin 4. Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chi Minh quy định nhiệm vụ của đoàn viên là tích cực học tập, lao động rèn luyện, tham gia các hoạt động xã hội, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; gương mẫu chấp hành và vận động thanh, thiếu nhi thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước; chấp hành Điều lệ Đoàn và các nghị quyết của Đoàn.
a) Qua các thông tin trên, em hãy cho biết, các quy định trong Luật Giao thông đường bộ, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và Bộ luật Dân sự dành cho những đối tượng nào? Ở đâu?
b) Em hãy chỉ ra điểm khác biệt của pháp luật với Điều lệ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh.
Em hãy đọc thông tin, tình huống và trả lời câu hỏi
Thông tin. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm cho người bị tán công lâm vào tình trạng không thể chống cự được nhằm chiếm đoạt tài sản, thì bị phạt tù từ 3 năm đến 10 năm.
(Khoản 1 Điều 168 Bộ luật Hình sự năm 2015 - Sửa đổi, bổ sung năm 2017)
Tình huống. Bà Y là chủ một cửa hàng tạp hoá. Năm nay việc làm ăn của cửa hàng bà Y đem lại doanh thu và lợi nhuận cao hơn nắm trước, nhưng tháng trước, cơ quan quản li thị trường đến kiểm tra cửa hàng, nhận thấy có một số mặt hàng không rõ nguồn gốc, cơ quan quản lí thị trường đã lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính đối với cửa hàng của bà Y.
a) Vì sao cửa hàng của bà Y bị xử phạt vi phạm hành chính?
b) Việc cơ quan quản lí thị trường xử phạt cửa hàng bà M thể hiện điều gì của pháp luật?
Em hãy đọc đoạn hội thoại sau và trả lời câu hỏi
Trong giờ thảo luận, Trang hỏi Linh:
- Trang: Mình nghe nói, pháp luật được quy định rất chặt chẽ, mà không, hiểu chặt chẽ như thế nào?
- Linh: Nói pháp luật được quy định chặt chẽ là đúng rồi, vì pháp luật được thể hiện trong các văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành. Các văn bản này quy định rõ ràng, một nghĩa để mọi người hiểu đúng và làm đúng.
- Trang: Thế còn tính thống nhất của pháp luật là thế nào nhĩ?
- Linh: Nghĩa là, văn bản do cơ quan nhà nước cắp dưới ban hành không được trái với văn bản do cơ quan nhà nước cấp trên ban hành.
- Trang: Mình hiểu ra rồi.
Từ đoạn hội thoại trên em hãy cho biết, tính chặt chẽ về hình thức của pháp luật được thể hiện như thế nào?
3. Vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội
Em hãy đọc thông tin và trả lời câu hỏi
Thông tin 1. Luật Doanh nghiệp năm 2020 quy định, doanh nghiệp có quyền tự do kinh doanh ngành, nghề mà luật không cấm; tự chủ kinh doanh và lựa chọn hình thức tổ chức kinh doanh; chủ động lựa chọn ngành, nghề, địa bàn, hình thức kinh doanh. Doanh nghiệp có nghĩa vụ tổ chức công tác kế toán, nộp thuế và thực hiện các nghĩa vụ tài chính khác theo quy định của pháp luật; bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Thông tin 2. Luật Giao thông đường bộ năm 2008 quy định, người tham gia giao thông phải đi bên phải theo chiều đi của mình, đi đúng làn đường, phân đường quy định và phải chấp hành hệ thống báo hiệu đường bộ; người đi bộ phải đi trên hè phố, lề đường; người điều khiến, người ngôi trên xe mô tô hai bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách.
a) Em hãy cho biết, Luật Doanh nghiệp có vai trò thế nào đối với Nhà nước và doanh nghiệp?
b) Những quy định của Luật Giao thông đường bộ có ý nghĩa như thế nào đối với Nhà nước và xã hội.
Em hãy đọc thông tin, thảo luận tình huống dưới đây
Thông tin. Luật Bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 quy định, công dân nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam đủ 18 tuổi trở lên có quyên bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp.
Tình huống. Anh X là nhân viên của Công ty H ở miền Bắc. Tháng trước, anh xin nghỉ phép vào miễn Nam để thăm người em ruột đang bị ốm. Do trục trặc vẻ vé tàu nên anh không thể trở ra miền Bắc và đến cơ quan làm việc ngay sau khi hết phép được. Anh X đã gọi điện thoại và gửi đơn đến Giám đốc Công ty nêu rõ lí do và xin được nghỉ thêm 3 ngày. Sau đó, Giám đốc Công ty H đã ra quyết định sa thải anh X với lí do: Tự ý nghỉ làm việc ở công ty. Anh X đã khiếu nại Quyết định của Giám đốc vì cho rằng, căn cứ vào Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019, quyết định sa thải anh là không đúng pháp luật.
a) Ở thông tin 1, công dân đã thực hiện quyền gì của mình và thực hiện như thế nào?
b) Vì sao anh X lại căn cứ vào Điều 125 Bộ luật Lao động năm 2019 đề khiếu nại quyết định của Giám đốc Công ty H?
Luyện tập
Câu 1. Xử lí tình huống
a. Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 quy định nam, nữ khi kết hôn với nhau phải tuân theo điều kiện về độ tuổi “nam từ đủ 20 tuôi trở lên, nữ từ đủ 18 tuôi trở lên”, là thể hiện đặc điểm nào của pháp luật?
b. Trên cơ sở quy định của pháp luật về kinh doanh, ông Tuấn đã đăng kí mở cửa hàng bán đồ nội thất gia đình và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đăng kí kinh doanh.
Vai trò nào của pháp luật được thể hiện trong trường hợp trên? Vì sao?
c. Công ty M kinh doanh có hiệu quả nhưng kê khai doanh thu thiếu trung thực để giảm bớt tiền thuế phải nộp làm thất thu lớn cho Nhà nước. Trên cơ sở pháp luật, cơ quan thuế đã xử phạt Công ty M vi hành vi gian dối trong kê khai thuế.
Quyết định xử phạt của cơ quan thuế là thể hiện vai trò nào của pháp luật?
Câu 2. Có ý kiến cho rằng, để quản lí kinh tế, quản lí các lĩnh vực xã hội thì không nhất thiết phải có pháp luật, chỉ cần có chính sách của Nhà nước và tuyên truyền trong nhân dân là được.
Em đồng ý hay không đồng ý với ý kiến trên? Vì sao?
Câu 3. Em hãy cho biết, pháp luật có vai trò như thế nào đối với em và các bạn trong lớp, trong trường? Cho ví dụ.
Vận dụng
Em hãy cùng các bạn trong nhóm lập dự án tuyên truyền về vai trò của pháp luật đối với công dân về quyền bình đẳng giới, thân thẻ, sức khoẻ của công dân theo gợi ý sau: mục đích, đi tượng tuyên truyền; nội dung tuyên truyền; hình thức tuyên truyền; thời gian, địa điểm thực hiện; trình bày kế hoạch trước lớp.