Soạn bài: Các thành phần biệt lập

Các thành phần biệt lập trong văn bản

Trước tiên, chúng ta cần hiểu rõ về hai thành phần biệt lập trong văn bản là thành phần tình thái và thành phần cảm thán. Thành phần tình thái thường thể hiện tính cách, suy nghĩ của người nói với sự việc trong câu. Thành phần cảm thán, trong khi đó, được sử dụng để bộc lộ tâm lí của người nói.

Để minh họa cho điều này, chúng ta cùng nhìn vào các câu ví dụ sau đây:

a. "Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh."

b. "Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi."

Trong ví dụ đầu tiên, từ "chắc" thể hiện sự tin cậy cao của người nói đối với ý nghĩa của câu, trong khi từ "có lẽ" chỉ ra một mức độ tin cậy nhất định. Nếu bỏ các từ này, nội dung cơ bản của câu không thay đổi, nhưng sẽ mất đi sắc thái, cảm xúc mà người nói muốn truyền đạt.

Trong ví dụ thứ hai, các từ "ồ" và "trời ơi" không chỉ ra một sự vật hay sự việc cụ thể mà chỉ giúp người nói thể hiện cảm xúc mạnh mẽ với tình huống đó. Những từ này không ảnh hưởng đến ý nghĩa sự việc trong câu mà chỉ bộc lộ tâm trạng của người nói.

Vậy, các thành phần tình thái và cảm thán không tham gia vào việc diễn đạt ý nghĩa sự việc của câu, chúng chỉ là những yếu tố phụ trợ nhưng quan trọng trong việc truyền đạt sắc thái, biểu cảm của ngôn ngữ văn học.